آموزش هج کردن

برای یادگیری بازار ارز جهانی به صورت رایگان کلیک کنید: آموزش فارکس

آتی سکه، مدرن ترین بازار مالی کشور است/ نیاز مبرم اقتصاد ایران به توسعه قراردادهای آتی

در دنیا، بازارهای فیوچرز برای پوشش ریسک‌های قیمتی و هج کردن خریداران برای تامین به موقع یک کالا کاربردهای فراوانی دارد و ابزار بسیار قدرتمندی در دنیا به شمار می رود.

به گزارش «کالاخبر» ؛ معاملات محصولات مختلف در بورس‌های کالایی دنیا بر پایه ۴ نوع قرارداد لحظه ای (اسپات)، سلف (فوروارد)، آتی (فیوچر) و اختیار معامله (آپشن) صورت می‌گیرد. در میان این چهار نوع قرارداد، فروشنده در روش استفاده از قرارداد معاملات آتی مطابق یک قرارداد صلح تعهد می نماید مقدار معینی از دارایی یا کالایی مشخص را در زمانی معین در مقابل مبلغی به خریدار تحویل دهد. بر اساس این قرارداد، فروشنده مقدار دارایی مورد توافق را در سررسید مشخص تحویل می دهد و خریدار نیز مبلغ توافق شده را در سررسید می‌پردازد.

این قرارداد ضمن اینکه امکان پیش بینی قیمت یک کالا در سررسیدهای مختلف فراهم می کند، ریسک های ناشی از نوسانات قیمتی را نیز پوشش می‌دهد و از این جنبه از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشورها برخوردار است.

بورس کالای ایران نیز از سال ۱۳۸۷ از طریق راه اندازی معاملات آتی سکه، پا به این عرصه گذاشته و مدتی است بحث بر سر استفاده از این ابزار معاملاتی برای دیگر کالاها به میان آمده است.

بیمه محصولات کشاورزی با معاملات فیوچرز

در همین رابطه، یک کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در خصوص تاریخچه استفاده از معاملات آتی در بورس های کالایی دنیا به اقتصادآنلاین گفت: در دنیا، بازارهای فیوچرز برای پوشش ریسک های قیمتی و هج کردن خریداران برای تامین به موقع یک کالا کاربردهای فراوانی دارد و ابزار بسیار قدرتمندی در دنیا به شمار می رود. بطوریکه یک کشاورز گندمکار از زمانی که محصول خود را می کارد، نسبت به افت قیمت ها در ماه های آتی و در زمان برداشت نگرانی دارد و این در حالی است که در دیگر کشورها این کشاورز می تواند به راحتی و با استفاده از معاملات فیوچرز، برای محصول خود موقعیت فروش گرفته و محصول فیزیکی خود را در مقابل نوسانات قیمتی آتی بیمه کند.

امکان برنامه ریزی، روی دیگر سکه معاملات آتی

علی دهدشتی نژاد افزود: در مقابل یک شرکت که مصرف کننده گندم است، می تواند از این ابزار برای برنامه ریزی جهت تامین به موقع مواد اولیه مصرفی استفاده آموزش هج کردن کرده و ریسک ناشی از نوسانات قیمتی را برای تولیدات آتی خود پوشش دهد. با این روش، شرکت مذکور می تواند اطلاعات مالی و پیش بینی بودجه آتی خود را نیز راحت تر برآورد کند. بنابراین استفاده از معاملات آتی برای تولیدکننده، صادرکننده و حتی وارد کننده کالا و به طور کلی همه ارکان اقتصادی به ویژه از جنبه پوشش دادن نوسانات قیمتی، بسیار کاربردی است.

سه گروه بازیگر اصلی بازارهای فیوچرز

به گفته وی، معامله گران، پوشش دهندگان ریسک و متقاضیان یک کالا سه گروه مهمی هستند که در دنیا از این روش معاملاتی بهره می‌برند؛ از این رو، راه اندازی این بازار می‌تواند برای اقتصاد بسیار کمک کننده باشد.

امکان ارایه بودجه های قابل اتکاتر برای شرکت های بورسی

وی تصریح کرد: اگر معاملات آتی برای سایر کالاها و دارایی‌ها ایجاد شود، خیلی به اقتصاد کشور و مخصوصا بازار سهام کمک می کند تا به کمک آن شرکت‌های بورسی بتوانند براساس پیش بینی قیمت مواد اولیه مصرفی و همچنین تولیدات خود در بازار آتی و پوشش ریسک‌های ناشی از نوسانات قیمتی، پیش بینی دقیق تری از قیمت‌ها داشته باشند و بودجه‌های قابل اتکاتری ارایه کنند.

آتی سکه یک تجربه موفق

وی به تجربه موفق بورس کالا برای استفاده از معاملات آتی برای سکه طلا اشاره کرد و گفت: گرچه در حال حاضر بازار اختیار معامله ها در ایران از حجم قابل توجهی برخوردار نیست؛ اما نباید فراموش کرد که در سال اول راه اندازی بازار معاملات آتی سکه نیز چندان از این ابزار استقبال نمی شد و حجم معاملات آن پایین بود؛ اما طی سال های اخیر از طریق فرهنگ سازی و ایجاد آشنایی با ابزارهای نوین مالی، بازار آتی سکه با استقبال سرمایه گذاران رو به رو شد و توانسته متقاضیان خود را پیدا کند.

این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: طی سنوات اخیر بازار آتی سکه عمق بیشتری پیدا کرده و بازار خوبی را تشکیل داده که در ایجاد ثبات و جلوگیری از نوسانات کاذب قیمتی به اقتصاد کشور کمک کرده است.

دهدشتی نژاد تاکید کرد: بنابراین در زمان بروز بحران در بازار سکه نقدی و حتی هر کالای دیگری، این نیاز بیشتر احساس می شود که باید کالاهای مختلف هر چه زودتر وارد معاملات مشتقه شود تا ضمن برخورداری از قیمت های تعادلی بیشتر، از نوسان کاذب آنها نیز جلوگیری به عمل آید.

تضعیف معاملات آتی سکه گامی رو به عقب در اقتصاد

وی با تاکید بر اینکه آتی سکه، مدرن ترین بازار مالی کشور است و تضعیف این بازار یک عقب گرد بزرگ در اقتصاد است، گفت: در دنیایی که بورس دیگر کشورها به مزایای معاملات آتی و ابزارهای مشتقه پی برده اند و نیاز آن در ایران برای سایر کالاها نیز احساس می شود، طرح تضعیف معاملات آتی سکه از بورس کالا بسیار شوک برانگیز است. این در حالی است که اگر در التهابات اخیر بازار نقدی سکه، امکان انجام معاملات آتی در بورس کالا نیز وجود نداشت، قیمت سکه بیش از این ها افزایش می یافت؛ چراکه تحت تاثیر ویژگی های بازار آتی، برخی افراد که انتظار کاهش قیمت ها در آینده را دارند، با در اختیار گرفتن موقعیت فروش، به حجم عرضه ها در بازار آتی دامن می زنند که آموزش هج کردن این امر برقراری تعادل بیشتر در بازار نقدی سکه را در پی دارد.

دهدشتی نژاد در خصوص اینکه در بورس‌های خارجی برای چه صنایع و محصولاتی معاملات آتی و بازار مشتقه وجود دارد؟؛ گفت: می‌توان گفت در بورس های کالایی دنیا این معاملات تقریبا روی تمام محصولات و کالاها انجام می شود؛ بطوریکه معاملات آتی در بخش های مختلف شامل فلزات صنعتی و گران بها، محصولات کشاورزی اعم از دانه های روغنی و غلات، چهارپایان زنده و گوشت، محصولات جنگلی، الیاف و محصولات غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.

وی ادامه داد: همچنین بورس‌های دنیا برای کالاها با ماهیت انرژی، بسته های مالی، سرمایه گذاری های بازار سهام و شاخص های سهام، ابزارهای نرخ بهره، ارزهای خارجی از معاملات مشتقه و فیوچرز بهره می برند.

انواع معامله در فارکس کدامند؟

به دلیل آنکه فارکس بسیار جذاب و متنوع است و پتانسیل سود سازی بالایی دارد، انواع معامله در فارکس هم بسیار متنوع است و معامله گران و تریدرهای بیشماری، رو به روش‌ های زیادی برای نوسان گیری و سوداگری در ارزها آوردند. در بین نماد‌ها یا بهتر است بگوییم اینسترومنت‌ها ( به چیزهایی می‌گویند که میتوان آنها را ترید کرد، مثل هر نمادی که معامله پذیر باشد : جفت ارز، انس، نفت و … پرداخت (instrument))

معروف‌ترین آن‌ها فارکس خرده‌فروشی (retail forex) ،‌ فارکس اسپات (spot forex) ، آتی یا فیوچر (future) ، آپشن‌ها (option) ، ETF که مخفف exchange-traded funds ، CFD ها و در آخر Spread betting است که در این مقاله تمام آن‌ها را به طور کامل توضیح می‌دهیم. مطمئن باشید در انتهای این مقاله دیگر هیچ ابهامی دراین مورد نخواهید داشت.

قبل از ادامه مطلب باید عنوان کنیم که در این مطلب، انواع معامله درفارکس و روش‌های مختلفی که یک تریدر خرده یا خانگی (retail trader)می‌تواند از آن سود کسب کند را توضیح می‌دهیم، چراکه انواع دیگر، برای تریدرهایی مثل ما کاربردی ندارد! روش‌هایی مثل سواپ (FX swaps) و فوروارد‌ (forward) در این مقاله پوشش داده نشده، زیرا مخصوص تریدرهای سازمانی است.

پس بریم به سراغ انواع معامله در فارکس

آتی‌ ارز (currency futures)

آتی یا فیوچر، قراردادی است که شما یک نماد را در قیمتی مشخص در آینده می‌خرید یا می‌فروشید. یعنی ساده بگوییم، شما آن چیز را با قیمت آینده‌اش ترید می‌کنید، مثال ساده آن دلار فردایی یا بازار آتی زعفران خودمان است. نرخ آن چیز برای آینده است اما شما در حال حاضر با همان نرخ، آن را معامله میکنید. یک آتی ارز قراردادی است که تعیین می‌کند در یک قیمت مشخص آن ارز خرید یا فروش رود و در کنارش یک تاریخ مشخص برای تسویه (بستن معامله) مشخص می‌شود. آتی ارز در سال ۱۹۷۲ در بورس کالای شیکاگو Chicago Mercantile Exchange (CME) به وجود آمد.

از آنجایی که قراردادهای آتی به نوعی استاندارد ‌شده هستند و به صورت متمرکز هستند، بازار آن بسیار شفاف و رگوله است. معنای این جمله این است که اطلاعات قیمت و تراکنش‌ها برای همه در دسترس است.

آپشن ارز (currency options) یا اختیار معامله ارز

یک آپشن، یک اینسترومنت مالی است که به خریدار این حق یا اختیار را می‌دهد که در یک قیمت مشخص و در یک تاریخ انقضای مشخص، نمادی را بخرد یا بفروشد (توجه کنید که اختیار می‌دهد و الزام و تعهد نیست) اگر یک معامله گر یک آپشن را بفروشد، او ملزم و متعهد است که در تاریخ انقضای مشخص آن نماد را بخرد یا بفروشد( درست برعکس خریدار) یعنی ساده بگوییم، خریدار آپشن تعهدی ندارد اما فروشنده آپشن متعهد و ملزم است (حتی اگر به ضررش منجر شود) درست مثل آتی ، آپشن‌ها هم در بازار کالای شیکاگو، بورس اوراق بهادار بین‌المللی (ISE) یا در بورس فیلادلفیا (PHLX) وجود دارد.

برای یادگیری بازار ارز جهانی به صورت رایگان کلیک کنید: آموزش فارکس

ETF آموزش هج کردن ارز

یک ETF به نوعی سبدی از چند ارز است. این نوع معامله به تریدر اجازه می‌دهد که بدون آن‌که معاملات زیادی کند با یک صندوق در بازار فارکس شرکت کند. این نوع معامله کاربردی در پورفو سازی یا هج کردن (درآینده یاد می‌گیرید) علیه ریسک است. روش کار آن این است که موسسات مالی این ارزها را به صورت ذخیره نگه داشته و آن را به صورت سهم تقسیمی به عموم می‌دهند و مثل سهام بورس آن را می‌توان خرید. درست مثل آپشن، این نوع معامله دیگر در ۲۴ ساعت نمی‌گنجد و در ساعات اداری معامله شده و کمیسیون به آن تعلق می‌گیرد.

اسپات‌ها (spot)

بازار اسپات یک بازار مبادله‌ای (off-exchange) است که همچنین آن را به عنوان OTC – over-the-counter می‌شناسند. بازار آف اکسچنج یک بازار بزرگ، در حال رشد و شناور در بازار مالی است ک به صورت ۲۴ ساعته فعال است. این بازار مثل بازار سنتی نیست که یک مرکز داشته باشد. در یک بازار OTC، اشخاص به صورت مستقیم با طرف مقابل ترید و معامله می‌کنند. بیشتر معاملات به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. بازار اولیه در فارکس را interdealer می‌نامند که در آن دلالان یا dealer های فارکس با هم معامله می‌کنند. یک دلال شخص یا سازمانی است که آماده میانجیگری در خرید یا فروش ارزها با مشتری است. به این بازار همچنین بین بانکی یا interbank هم میگویند چرا که بانک‌ها بخش عمده معاملات را قصب کرده‌اند.

این دلالان بین بانکی تنها با موسسات مالی و نهادهایی کار می‌کنند که رقم‌های بالایی سرمایه دارند. این سازمان‌ها شامل بانک‌ها، بیمه‌ها، صندوق ‌های بازنشستگی، شرکت‌ّای بزرگ و موسسات مالی بزرگ دیگر است که مدیریت ریسک را در نوسانات نرخ ارز حفظ می‌کنند.در بازار اسپات، یک تریدر سازمانی در حال خرید و فروش یک توافقنامه یا قرارداد است که یک ارز خاص را جابجا کند. پس به طور ساده اسپات فضایی دوطرفه است که توافقی مبنی بر جابجایی فیزیکی یک ارز با ارزی دیگر صورت می‌گیرد. این توافق منجر به قرارداد شده که به آن قرارداد اسپات می‌گویند که تعهد خرید یا فروش مقداری مشخص از ارز خارجی در قیمتی مشخصی که به آن نرخ ارز اسپات می‌گویند را میدهد. پس اگر شما EUR/USD را در بازار اسپات بخرید، یک قرارداد را معامله می‌کنید که شما در ازای دریافت مقداری مشخص یورو، دلار بپردازید (روی قیمتی مشخص) درک این نکته مهم است که شما خود ارز را معامله نمی‌کنید بلکه قراردادی را معامله می‌کنید که آن ارز را در خود جای داده. در واقعیت، با وجود آنکه به آن اسپات (نقطه معین) می‌گویند اما معاملات در دو روز کاری بعد به ثمر می‌رسد. آن را به این شکل می‌شناسند T+2 یعن دو روز بعد از عقد قرارداد، بسیار شبیه به زمان تسویه از کارگزاری در ایران است. این بدان معنا است که زمان تحویل باید تا دو روز کاری بعد صورت گیرد. پس جالب است بدانید علت بعضی تغییرات قیمتی در فارکس وابسته به همین موضوع در اسپات است.

مثلا معاملاتی در دوشنبه روی یورو دلار انجام می‌شود؛ تاریخ تحویل چهارشنبه است و آن طرف مقابل در روز چهارشنبه تحویل خود را دریافت می‌کند.

یک نکته دیگر وجود دارد، بعضی جفت ارزها آموزش هج کردن تاریخ T+1 دارند مثل : USD/CAD, USD/TRY, USD/RUB , USD/PHP

اما متاسفانه تا اینجای مطلب از انواع معامله در فارکس هرچه گفتیم مختص ما تریدرهای خرده نبود، حتی بانک‌های رسمی ایران و موسسات نیز در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها، نمی‌توانند در آپشن، آتی و اسپات فعالیت کنند. اما دانستن و درک آن‌ها برای شما که می‌خواهید در فارکس معامله کنید ضروری است و آموزش هج کردن دلیل آن این است که شما باید با حرکات این غول‌های بازار همگام باشید و بدون شناختن انواع معاملات نمی‌توانید آن را تشخیص دهید.

حالا به سراغ بخشی می‌رویم که مربوط به معامله گران خرده مثل ما می‌شود

فارکس خرده فروشی (Retail Forex)

یک بازار ثانویه در OTC وجود دارد که به خرده کارها (فقرا ?) اجاز می‌دهد در بازار فارکس شرکت کنند و به قول معروف سهم خود را از آن بردارند.

این دسترسی امثال ما با بخشی انجام می‌گیرد که به آن‌ها forex trading providers یا فراهم‌ کنندگان معامله در فارکس می‌گویند.

این فراهم کنندگان، بهترین قیمت را شناسایی می‌کنند و با افزودن سود خود به آن، قیمت را برای نمایش به ما فراهم می‌کنند. در بحث انواع معامله در فارکس ، این بخش بیشتر به درد ما می‌خورد.

این پروسه شبیه زمانی است که یک مغازه خرده فروش، از یک بازار عمده فروش جنسی را بخرد و سود خود را روی آن بکشد و قیمت نهایی را به ما نشان دهد.

اگرچه گفتیم یک قراردار فارکسی اسپات، در دو روز زمان تحویل دارد اما در عمل هیچ کسی ارز خارجی را در معاملات فارکس تحویل نمی‌دهد. در واقع موقعیت شما به عنوان خریدار یا یا فروشنده به زمان تحویل لیست می‌شود. مخصوصا در بازار فارکس خرده فروشی.

حتما به یاد دارید که گفتیم شما در حقیقت قراردادی که در خود ارز را جای داده معامله می‌کنید، نه خود ارز را. این قرارداد حتی یک اهرم نیز در خود جای داده که در آینده مفهوم آن را می‌آموزید.

پس خیلی ساده بگویم، اگر شما در فارکس به ازای مقداری دلار، یورو بخرید، شخصی قرار نیست آن یورو را برای شما به درب خانه بفرستد یا به حسابتان بریزد، بلکه شما بر حسب درست تشخیص دادن قیمت یورو که بالا یا پایین می‌رود، روی قرارداد سود یا ضرر می‌کنید و تحویلی صورت نمی‌گیرد. اما برای آنکه گیج نشوید، مفهوم ساده لوریج یا اهرم را خیلی ساده می‌گویم:

کارگزاران بازار فارکس به مشا اجازه می‌دهند با چند برابر پولی که سرمایتان است، به معامله بپردازید. مثلا شما بتوانید با ۱۰۰ دلار به اندازه ۱۰۰ هزار دلار معامله کنید. دیگر بیش از این کنجکاو نشوید چون در آینده به آن می‌پردازیم. پس ادامه دهیم

اسپرد بت در ارزها (spread bet)

یکی دیگر از انواع معامله در فارکس، اسپرد بتینگ است که یک نوع کالای مشتق است، یعنی شما هیچ‌گاه صاحب آن نماد نمی‌شوید و فقط می‌توانید با پیشبینی درست این‌که قیمت به چه سمتی می‌رود، سود کسب کنید. قیمت جفت ارزها که در این نوع معامله وجود دارد، مشتقی از قیمت بازار اسپات است. سود یا زیان شما به این بستگی دارد که تا چه حد قیمت از نقطه ورود شما دور شده (بر اساس حجم وارده) قبل از آنکه شما معامله را ببندید. این نوع معامله هم با فراهم‌کنندگان خود انجام می‌شود.

در ایالات متحده، spread betting ممنوع است و غیر قانونی شناخته می‌شود. با وجود آنکه توسط FSA در انگلستان رگوله شده است، ایالات متحده این نوع معاملات را نوعی قمار اینترنتی می‌داند و به همین دلیل در آمریکا ممنوع است. لازم است به خوانندگان میهن چارت متذکرشویم که در آینده مقالات بسیاری در مورد کلاهبرداری سودجویان در این حوزه خواهیم داشت، چراکه بسیاری با نداشتن آگاهی کامل در این حوزه، سرمایه خود را سوزانده و هرگز متوجه نمی‌شوند در کدام بخش از اقیانوس فارکس قدم گذاشته‌اند. این دنیای وسیع نیازمند ملوانی است که مسیر را نشان دهد و متاسفانه ضعف شدیدی در منابع برای این امر وجود دارد. هدف ما این است این ضعف را تا جای ممکن جبران کنیم.

CFD ها در فارکس

CFD مخفف عبارت contract for difference ، به معنای قرارداد برای تفاوت قیمت است. این نوع از معامله نیز مشتق است. همانطور که گفتیم یک محصول یا نماد مشتق، معامله روی قیمت را ممکن می‌کند. یعنی شما می‌توانید بر اساس دانش تحلیل گری خود تصمیم بگیرید که قیمت آن نماد بالا رفته یا پایین و روی قیمت معامله کنید. قیمت یک CFD نیز مشتقی از قیمت اصلی خود آن نماد است. مثلا برای سهام یک CFD هم وجود دارد.

شاید اشخاصی با کل این مفهوم غریبه باشند و حق دارند چون توضیح درستی در هیچ منبعی وجود ندارد.

اجازه دهید یک مثال ساده بزنم. شخصی دوست دارد یک دارایی از خود داشته باشد و آن آموزش هج کردن را بخرد چون دوست دارد سهمی از آن دارایی داشته باشد. مثال سهام، شما وقتی سهام یک شرکت را بخرید، به اندازه دارایی خود از آن شرکت هم سهیم هستید، شرکت و سیاست‌هایش تعیین می‌کنند که شما به عنوان نوعی شریک آیا سود می‌کنید یا ضرر؛ اما شخصی وجود دارد که دانش فوق‌العاده دارد و همانطور که حتما شنیده‌اید، یک کیمیاگر آموزش هج کردن است و می‌تواند با احتمال خوبی قیمت را از روی علم خود پیشبینی کند. به جای آنکه مثل افراد بدون دانش، خود را به دست شرکت بسپارد و منتظر باشد شرکت با سیاست و تصمیمات خود ، قیمت سهامش را افزایش دهد تا بلکه او هم سودی ببرد، شخص با دانش ما تصمیم می‌گیرد یک تحلیل انجام دهد و در آموزش هج کردن لحظه موعود، CFD را معامله کند، چه خرید چه فروش؛ او می‌داند قیمت قرار است در جهت پیشبینی او حرکت کند پس صبر می‌کند و بوم!

قیمت حرکت کرده و او حالا در سود است. هر وقت این معامله را ببندد، سودش را می‌گیرد. او نه درگیر شرکت است و نه شراکتی با آن‌ها دارد، او تنها نوسانی گرفته و به سراغ بعدی رفته.

در داخل آمریکا این نوع معامله ممنوع است پس به جای آن نامش را همان retail می‌گویند ? فکر می‌کنم دلیل ممنوعیت این دو نوع شیوه کپیتالیسم در سیاست آمریکا است.

اما در باقی جهان آزاد است.

این مقاله بسیار طولانی بود زیرا دانستن این‌که انواع معامله در فارکس چگونه است، یکی از اصول فهم باقی مفاهیم آن است.