هرست ابزارهای مالی

05. مفاهیم پایه معاملات

آرنج منحنی بازده (Yield Elbow) به مفهوم چیست؟

ابزار مالی بازار سهام در روزهای تعطیل کدام است؟

ابزار مالی چیست؟

ابزارهای مالی اعم از ابزار بدهی تا ابزار مشتقه چه هستند؟

ارزش خالص فرصت رشد (NPVGO) به چه معناست؟

امیدنامه شرکت‌های بورسی چیست؟

انواع شیوه‌های تعیین قیمت سهم کدامند؟

انواع عقد چه هستند؟

اولین مرحله ورود به "بورس" چیست؟

بازار سرمایه چیست؟ و انواع آن کدامند؟

بازار فرابورس چیست و چه فرقی با بورس دارد؟

بازار والرازی (Walrasian Market) اشاره به چیست؟

بازده (Yield) چه معنایی دارد؟

بازده سرمایه (ROIC) به معنای چیست؟

بازده غیر عادی (Abnormal return) چیست؟

بازی حاصل جمع صفر (Zero-Sum Game) یعنی چی؟

برای انتخاب یک سهم، به چه معیارهایی باید توجه کرد؟

بورس انرژی چیست؟ و چه کالاهایی در آن قابل پذیرش هستند؟

تئوری مسیر تصادفی (Random walk theory) چیست؟

تاثیر نرخ بهره بر بازار بورس به چه شکل است؟

تالار اصلی و فرعی بورس چیست؟

توقف و بازگشایی نماد چیست؟

جستن گربه مرده (Dead cat bounce) چیست؟

حصار ریسک (Hedge) چیست؟

دیرش (Duration) به چه معناست؟

راه های افزایش نقدشوندگی در بازار سرمایه

راهکارهای افزایش نقد شوندگی سهام آزاد در بورس چیست؟

زبرا (Zero Basis Risk Swap) چیست؟

سبدگردانی چیست و چه مزایایی برای سرمایه‌گذاران دارد؟

شاخص بورس چگونه محاسبه می شود؟

شاخص بورس چیست؟

شاخص کل بیانگر چیست؟

شاخص کل قیمت (TEPIX) چیست؟

شکاف دیرش (Duration gap) چیست؟

شیوه محاسبه قیمت تئوریک سهام پس از افزایش سرمایه چگونه است؟

فروش واش (Wash Sale) به معنای چیست؟

قرارداد (عقد) مزارعه (Sharecropping contract) چیست؟

قرارداد آتی یا معاملات آتی (Futures) چیست؟

قرارداد اختیار معامله (Option) چیست؟

قراردادهای آتی سهام چیست؟

متعهد پذیره نویس (Underwriter) چیست؟

محدوده توافق احتمالی (Zone of Possible Agreement ) یعنی چه؟

محدوده حمایت (Zone of Support ) به معنای چیست؟

محدوده مقاومت (Zone of Resistance ) به چه معناست؟

مدل بازار دارایی چیست؟

مزایای سهام در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار چیست؟

معاملات سلف (Futures) چیست؟

مقصود از ابزارهای بازار سرمایه چیست؟

منظور از حجم مبنا و تعیین قیمت پایانی سهام چیست؟

میانگین متحرک (Moving average) به معنای چیست؟

نحوه انجام معامله در بورس چگونه است؟

نسبت ارزش بازاری به ارزش دفتری ( نسبت P/B ) چیست؟

نسبت قیمت به سود یا P/E چیست؟

نماد بورس چیست؟

نهادهای مالی در قانون بازار اوراق بهادار چه تعریفی دارند؟

واچ لیست (Watch List) چه معنایی دارد؟

پذیره‌نویسی (Underwriting of Securities) چیست؟

چطـور می‌توان ریسک سرمایـه‌گذاری در بورس را کاهش داد؟

چطور در قیمت سهام دستکاری می‌شود؟

چگونه سهام را نقد شونده کنیم؟

چگونه قیمت یک سهم تعیین می شود؟

کارگزار بورس کیست و وظایفش چیست؟

گواهی حق تقدم خرید سهام چیست؟

هر گونه کپی برداری از محتوا، تولیدات، شکل و سایر اجزای سایت صرفا با موافقت مکتوب مجاز می باشد

مهندسی صنایع گرایش سیستم های مالی (مهندسی مالی)

مهندسی مالی عبارت است از طراحی، توسعه و نوآوری در ابزار و سیتم های مالی و ارائه راهکارهای خلاق برای حل مشکلات و مسایل مالی و کاهش ریسک در جهت افزایش ارزش شرکتها.

در واقع مهندسی مالی ترکیبی ار علوم: مدیریت مالی ریاضیات مالی، ریاضیات کاربردی، علوم کامپیوتر و فنآوری اطلاعات می باشد.

تفاوت عمده رشته مهندسی مالی با رشته مدیریت مالی تاکید و تمرکز این رشته بر تحلیل های ریاضی است و فقدان این ابزار در رشته مدیریت مالی در کشور محسوس است.

اهداف و چشم انداز

۱- استفاده از فنآوری محاسباتی و اطلاعاتی پیشرفته در بازارهای مالی و تحلیل سرمایه گذاری

۲- به کارگیری فنون مهندسی مالی در بانک های تجاری و سرمایه گذاری، موسسات کارگزاری، شرکت های بیمه و واحدهای خرانه داری

۳- تحلیل مالی موسسات صنعتی و بازرگانی

۴- استفاده از ابزارهای کاهش ریسک یا مذیریت ریسک

نقش و توانایی فارغ التحصیلان

» صنایع بانکداری خصوصا بانکداری بین المللی به عنوان کارشناس مهندسی مالی جهت تعیین و انتخاب پروژه های سرمایه گذاری و کاهش ریسک

» در حوزه تحقیقات و مشاوره مالی

» کارشناس قیمت گذاری در بورس اوراق بهادار

» در سازمانها به منظور مدیریت دارایی ها و سرمایه گذاری ها

» در شرکت های کارگزاری، سرمایه گذاری و بیمه

» طراحی نرم افزارهای مالی و کنترل صحیح تجارتهای بین بانکی

» کارشناس عقد قراردادها و طراحی ابزارهای مالی در موسسات مالی و بورس اوراق بهادار

برنامه درسی کارشناسی ارشد مهندسی مالی

دروس جبرانی
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد
۱	اقتصاد مهندسی	۳
۲	آمار مهندسی	۳
۳	تحقیق در عملیات	۳

دروس تخصصی الزامی
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد
۱	فرآیندهای تصادفی	۳
۲	اصول مهندسی مالی	۳
۳	مدل های انتخاب سبد سرمایه گذاری	۳
۴	مدیریت و تحلیل ریسک مالی	۳

دروس تخصصی اختیاری
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد
۱	برنامه ریزی راهبردی	۳
۲	تصمیم گیری با معیارهای چندگانه	۳
۳	اقتصادسنجی	۳
۴	بازارهای مالی اسلامی	۳
۵	بازارهای مالی با درامد ثابت	۳
۶	بازارهای مالی نوظهور	۳
۷	برنامه ریزی غیرقطعی	۳
۸	سری های زمانی مالی	۳
۹	طراحی و پیاده سازی سیستم های پشتیبانی محاسبات مالی	۳
۱۰	فرایندهای احتمالی پیشرفته در سیستم های مالی	۳
۱۱	فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک	۳
۱۲	مدیریت سرمایه گذاری	۳
۱۳	مباحث منتخب در سیستم های مالی	۳
۱۴	* مباحث پیشرفته در سیستم های مالی (۱)	۳
۱۵	* مباحث پیشرفته در سیستم های مالی (۲)	۳

* با پیشنهاد استاد راهنما و تائید کمیته تحصیلی دانشکده
هر دانشجو می بایست ۴ درس از دروس فوق را اخد نماید.

هرست ابزارهای مالی

دروس سمینار و پایان نامه
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد
۱	سمینار سیستم های مالی	۳
۲	پایان نامه	۳

برای دانشجویان آموزش محور پایان نامه با دو درس ۳ واحدی جایگزین می گردد.

چارت درسی

جهت دانلود و مشاهده چارت درسی رشته مهندسی صنایع گرایش سیستم های مالی مقطع کارشناسی ارشد (مرتبط) اینجا کلیک کنید.

جهت دانلود و مشاهده چارت درسی رشته مهندسی صنایع گرایش سیستم های مالی مقطع کارشناسی ارشد (نامرتبط) اینجا کلیک کنید.

آموزش درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی

در درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی، تمامی جزییات مربوط به بازارهای مالی و اوراق بهادار مورد معامله در این بازار توضیح داده می شود. از طرفی نگاه فقهی و اسلامی حاکم بر سرمایه گذاری در بازار سرمایه گذاری و سرمایه پذیری مورد مطالعه قرار می گیرد و در پایان نتیجه مشترک میان نظام اقتصادی مدرن و سیستم اقتصادی اسلامی در رابطه با سرمایه گذاری در بازار سرمایه به عنوان ابزار مشتقه معرفی و به جزییات آن به صورت کامل پرداخته می شود.

آموزش درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی

حامد باقری

کارشناسی اقتصاد نظری

ایشان مدرس خصوصی دروس حسابداری میانه 1 و 2، حسابداری صنعتی 1 و 2 و 3، اصول حسابداری 1 و 2 و 3، حسابداری پیشرفته 1 و 2، مدیریت مالی 1 و 2 و پژوهش‌های عملیاتی و همچنین دارای مدرک حسابداری شرکت همکاران سیستم و مدرک گواهینامه واحد صنفی سبز (تجارت الکترونیک) نیز هستند.

توضیحات تکمیلی

در فرهنگ تجاری کنونی، اهداف سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران و سرمایه پذیران متفاوت است. برخی از سرمایه گذاران با اهداف غیرانتفاعی اقدام به سرمایه گذاری می کنند، در حالی که برخی از سرمایه پذیران به منظور تقویت جایگاه کنونی خود و نه برای توسعه فعالیت خود، اقدام به جذب سرمایه می نمایند. در حالت کلی بازارهای مالی می توانند پلی میان سرمایه گذاران و سرمایه پذیرها برای تامین مالی باشند. از طرفی این ابزارهای مالی در بازارهای مالی کاربرد پیدا می کند.

بازارهای مالی وظیفه مهم ایجاد ارتباط مناسب میان سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را دارند، به نحوی که نیازمندان سرمایه با اهداف شفاف خود بتوانند با سرمایه گذاران همسو شده و هم راستا با سیاست ها و استراتژی های تجاری آن ها ارتباط برقرار کند و نیز با تامین مالی نیازهای خود، شروع به فعالیت اقتصادی کنند.

همانند تمامی فعالیت های اقتصادی، حضور در بازارهای مالی و استفاده از پتانسیل های این بازار همراه با ریسک و مخاطره است و لذا فعالیت مناسب و موفق در بازار مالی، نیازمند شناخت دقیق، مدیریت سرمایه گذاری و استفاده از مشاوره شرکت های سرمایه گذاری و صندوق های سرمایه گذاری است. از طرفی دین مبین اسلام در تمامی مراحل زندگی انسان همواره رهنمودهای ارزشمندی دارد. در فرایند تجاری، اسلام برخی از سرمایه گذاری ها را مشروع نمی داند و دلیل آن عدم تناسب سرمایه گذار و ابزار سرمایه گذاری با اهداف و سیاست های سرمایه پذیر است به نحوی که برای سرمایه گذاران مخاطره به همراه دارد.

با توجه به توضیحات فوق و حساسیت بالای موضوع مطرح شده، در درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی، تمامی جزییات مربوط به بازارهای مالی و اوراق بهادار مورد معامله در این بازار توضیح داده می شود. از طرفی نگاه فقهی و اسلامی حاکم بر سرمایه گذاری در بازار سرمایه گذاری و سرمایه پذیری مورد مطالعه قرار می گیرد و در پایان نتیجه مشترک میان نظام اقتصادی مدرن و سیستم اقتصادی اسلامی در رابطه با سرمایه گذاری در بازار سرمایه به عنوان ابزار مشتقه معرفی و به جزییات آن به صورت کامل پرداخته می شود.

صکوک چیست و چه تفاوتهایی با اوراق قرضه دارد؟

اصطلاح صکوک برگرفته از واژه عربی " صک " به معنای چک، نوشته بدهکار، سفته و قبض بدهی است و به طور معمول، به عنوان اوراق قرضه اسلامی تعریف می شود. تمایزی که میان این دو تعریف از صکوک وجود دارد، اساسی و مهم است، چرا که با تاکید بر این تفاوت، هدف از بکارگیری " صکوک " به عنوان ابزاری جدید در بانکداری اسلامی، تقلید از " اوراق قرضه مبتنی بر بهره " در بانکداری معمول نیست.

" صکوک " ابزاری ابتکاری منطبق بر قوانین شریعت اسلام است و به عنوان اوراق بهادار با پشتوانه مالی تعریف می شود که باید خود دارای ارزش باشد و نمی تواند براساس فعالیت های سفته بازی و سوداگرانه (در واقع فعالیت هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می گیرند) سودآوری داشته باشد.

انواع صکوک:

استفاده از لفظ " صکوک " جهت ابزارهای مالی اسلامی برای نخستین بار در سال 2002 در جلسه فقهی بانک توسعه اسلامی پیشنهاد شد. بعد از آن سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی اقدام به معرفی انواع صکوک نمود که عبارتند از:
- صکوک مالکیت داراییهایی که در آینده ساخته می شود
- صکوک مالکیت منافع داراییهای موجود
- صکوک مالکیت منافع داراییهایی که در آینده ساخته می شود
- صکوک صلم
- صکوک استصناع
- صکوک مرابحه
- صکوک مشارکت
- صکوک مضاربه
- صکوک نماینده سرمایه گذاری
- صکوک مزارعه
- صکوک مساقات
- صکوک ارائه خدمات
- صکوک حق الامتیاز

شایان ذکر است از بین صکوک بالا تنها استفاده از صکوک اجاره، سلم و استصناع و تا حدی صکوک مرابحه، مشارکت، و مضاربه معمول است.

در یک تقسیم بندی دیگر می توان صکوک را به دو گروه زیر تقسیم نمود:
1- ابزار حقوق صاحبان سهام (شامل: صکوک مشارکت و مضاربه)
2- ابزار بدهی (شامل: صکوک اجاره، سلم، استصناع و مرابحه)

*** یکی از مهمترین انواع صکوک معرفی شده " صکوک اجاره " می باشد. صکوک اجاره در حقیقت اوراق بهاداری است که دارنده آن به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی است که منافع آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف کننده یا بانی واگذار شده است.

نهادهای مالی ضروری برای انتشار اوراق صکوک اجاره:
جهت انتشار اوراق اجاره وجود حداقل سه نهاد مالی که عبارتند از "بانی"، "واسط" و "امین" ضروری می باشد.

- بانی: شخصی حقوقی است که صکوک اجاره با هدف تامین مالی، آن را منتشر می کند و می تواند اقدام به اجاره نمودن دارایی مبنای انتشار صکوک اجاره از واسط به نمایندگی از سرمایه گذاران نماید.
- واسط: نهاد مالی است که صرفا به منظور نقل و انتقال دارایی به وکالت از دارندگان صکوک اجاره و انتشار صکوک اجاره تشکیل می شود.
- امین: نیز شخص حقوقی است که به نمایندگی از سرمایه گذاران و به منظور حفظ منافع آنان در چارچوب ضوابط اجرایی انتشار صکوک اجاره، مسئولیت نظارت برکل فرآیند عملیاتی صکوک اجاره را بر عهده دارد.

ریسک ها و مزایای اوراق صکوک:
ریسکهای اوراق صکوک:
1- ریسک از بین رفتن داراییها
2- ریسک نرخ سود
3- ریسک کاهش قیمت دارایی

مزایای اوراق صکوک:
1- صکوک، نقدینگی بانی را افزایش می دهد
2- داراییهایی که نقدینگی پایینی دارند و یا غیرنقد هستند از ترازنامه خارج شده و وجوه نقد جایگزین آن می شود.
3- با اینکه قسمتی از داراییها از شرکت بانی جدا می شود اما با این حال باز هم بانی می تواند از داراییها استفاده کند.
4- از آنجا که صکوک با پشتوانه دارایی منتشر می شود، لذا دارای ریسک کمتر است و هزینه تامین مالی را نیز کاهش می دهد. یک راه دیگر کاهش هزینه تامین مالی استفاده از افزایش اعتبار است.
5- صکوک با فراهم کردن امکان تبدیل داراییها به اوراق بهادار به توسعه " بازار سرمایه " کمک می کند.
6- چنانچه برای داد و ستد اوراق صکوک یک بازار ثانویه فراهم شود، آنگاه قابلیت نقد شوندگی این اوراق هم افزایش می یابد.

تفاوت اساسی صکوک با اوراق قرضه مرسوم در بازارهای مالی:
1- "صکوک" بیانگر مالکیت یک دارایی مشخص است، در حالی که "اوراق قرضه" فقط حاکی از تعهد بدهی هستند. یعنی رابطه بین صادرکننده و خریدار اوراق قرضه رابطه وام دهنده و وام گیرنده است که نرخ بهره وام هم ثابت است و این موجب ربا می شود.
2- دارایی موضوع اوراق صکوک از نظر شرعی باید مجاز و صحیح باشد، در حالی که در اوراق قرضه داراییهایی که از نظر اسلام پذیرفته نیست نیز می تواند پشتوانه اوراق قرار بگیرد.
3- اعتبار اوراق قرضه به اعتبار صادرکننده یا ناشر آن وابسته است و با آن سنجیده می شود، در حالی که اعتبار صکوک به ناشر بستگی ندارد بلکه به ارزش دارایی پشتوانه بستگی دارد.
4- فروش صکوک در بازار ثانویه، فروش مالکیت یک دارایی است؛ اما فروش اوراق قرضه فروش بدهی است.
5- در صکوک امکان افزایش اصل دارایی و در نتیجه ارزش خود ورقه صکوک وجود دارد در حالی که اصل بدهی در اوراق قرضه قابلیت افزایش ندارد.

فرهنگ مفاهیم و اصطلاحات تخصصی بازارهای مالی و اقتصادی

چیست؟
خرید و فروش هم‌ زمان یک دارایی در بازار های متفاوت برای کسب سود از تفاوت قیمت ها آربیتراژ گفته می‌شود. به عبارتی سود آربیتراژی زمانی ایجاد می‌شود که یک کالای مشابه در دو بازار مختلف یا در مواردی خاص در دو قالب متفاوت عرضه می‌شود اما قیمت های یکسانی ندارد.
وجود آربیتراژ نتیجه ناکارآمد بودن بازار است و مکانیزمی ایجاد می‌کند که موجب می‌شود قیمت ها به طرز قابل توجهی از ارزش منصفانه و واقعی‌شان در درازمدت منحرف نشود.
درک آربیتراژ
فرض کنید قیمت خودرو صفرکیلومتر در کارخانه ۲۰ میلیون تومان و در نمایشگاه ۲۱ میلیون تومان است. شما می‌توانید با خرید فوری خودرو از کارخانه و فروش آن به خریدار نهایی ۱ میلیون تومان سود کنید. به این سود، سود آربیتراژی گفته می‌شود . شرکت های بین‌المللی که سهامشان در بورس کشورهای مختلف عرضه شده است نیز می‌توانند سود آربیتراژ داشته باشند. به این صورت که ممکن است سهام شرکتی در بورس ژاپن به قیمتی معامله شود که با قیمت آن در بورس آمریکا متفاوت باشد. سرمایه گذارانی که از این اختلاف قیمت مطلع باشند می‌توانند از این فرصت برای کسب سود استفاده کنند.
البته با توجه به پیشرفت تکنولوژی، کسب سود از قیمت گذاری اشتباه در بازار بسیار مشکل شده است. بیشتر معامله گران از سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌کنند تا نوسانات ابزارهای مالی مشابه را رصد کنند. در مورد هر قیمت گذاری اشتباه و ناکارآمدی معمولاً به سرعت اقدامات لازم انجام می‌گیرد و فرصت کسب سود از آن، اغلب در عرض چند ثانیه حذف می‌شود. این بازار ها از کارایی بیشتری برخوردار هستند.
اهمیت ARBITRAGE چیست؟
معامله گران آربیتراژ در مسیر کسب سود، کارایی (Efficiency) بازارهای مالی را افزایش می دهند. با خرید و فروش آن ها، تفاوت قیمت بین دارایی های یکسان یا مشابه کمتر می شود. قیمت دارایی هایی با قیمت پایین تر افزایش می یابند، در حالی که دارایی های با قیمت بالاتر عرضه می شوند و قیمت آن ها کاهش می یابند. به این ترتیب آربیتراژ ناکارآمدی در قیمت گذاری بازار را برطرف می کند و نقدشوندگی را به بازار می افزاید.

آربیتراژ کننده

تعریف آربیتراژ کننده(Arbitrageur)چیست؟
آربیتراژ کننده ها گروهی از سرمایه گذاران به حساب می‌آیند که از عدم کارایی در بازار استفاده می‌کنند و با انجام معاملات همزمانی که به نوعی یکدیگر را خنثی می‌کنند، بازده بدون ریسک کسب می‌کنند. یک آربیتراژ کننـده به طور مثال به دنبال اختلاف قیمت بین سهام شرکت هایی است که در بیش از یک بازار سهام خرید و فروش می‌شوند. آن‌ها با خرید سهام شرکتی که در یکی از بازارها مثلاً بورس توکیو کمتر از ارزش واقعی قیمت گذاری شده و فروش استقراضی سهام همان شرکت در بازاری دیگر نظیر بورس لندن به قیمت بالاتر، با قبول کمترین میزان ریسک (حتی بدون هیچ ریسکی) سودهای زیادی به دست می‌آورند.
توضیحاتی در مورد آربیتراژ کننده
آربیتراژ کننده ها معمولاً سرمایه گذاران بسیار با تجربه‌ای هستند، چراکه فرصت‌های آربیتراژ به سختی یافت می‌شوند و نیازمند سرعت عمل بسیار در انجام معاملات هستند. آربیتراژ کننده‌ها همچنین نقش مهمی در عملیات بازار سرمایه برای بهبود کارایی اطلاعاتی بازار ایفا می‌کنند. به عبارتی همچنان که تلاش آن‌ها در استفاده از عدم کارایی بازار در قیمت گذاری سهام است، با فعالیت‌های خود کمک می‌کنند تا قیمت واقعی سهام شناسایی و اختلاف قیمت در بازارهای مختلف از بین برود. در بورس اوراق بهادار تهران سازوکار و ابزار لازم برای آربیتراژ کننده ها وجود ندارد.

تعریف آلفا(Alpha) چیست؟
آلفا در مباحث مالی، نشانگر دو چیز است:
اول: آلفا معیاری برای سنجش عملکرد بر مبنای ریسک تعدیل شده است.
آلفا که اغلب آن را بازده فعال یک سرمایه گذاری در نظر می‌گیرند، عملکرد یک سرمایه گذاری را نسبت به شاخص بازار در نظر می‌گیرد، زیرا شاخص ها اغلب نشانگر نوسانات کلی بازار هستند. بازده اضافی یک صندوق نسبت به بازده شاخص معیار را آلفای صندوق می‌گویند.
آلفا اغلب برای صندوق های سرمایه گذاری و سایر انواع سرمایه گذاری های مشابه مورداستفاده قرار می‌گیرد. این معیار معمولاً به شکل یک عدد منفرد (مثل ۳ یا -۵) نشان داده می‌شود، اما به درصدی اشاره دارد که عملکرد صندوق یا پرتفوی را با شاخص معیار مقایسه می‌کند (مثلاً ۳% بهتر یا ۵% بدتر).
آلفا اغلب با بتا استفاده می‌شود، بتا نوسان پذیری ریسک را اندازه‌گیری کرده و همچنین به «بازده اضافی» یا «نرخ غیرعادی بازده» نیز اشاره دارد.
دوم: آلفا به نرخ بازده غیرعادی اوراق بهادار یا پرتفوی گفته می‌شود که بیش از آنچه از طریق یک مدل تعادلی نظیر مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه (CAPM) تخمین زده شده است، به دست می‌آید. در این مبحث، آلفا اغلب به عنوان «شاخص یا آلفای جنسن» شناخته می‌شود.
توضیحاتی در مورد آلفا
اول: آلفا یکی از پنج نسبت ریسک فنی است. سایر نسبت ها عبارت‌اند از بتا، انحراف معیار استاندارد، R-squared (آر دو) و نسبت شارپ. این‌ها همه معیارهای آماری هستند که در نظریه پرتفوی مدرن امروزی مورداستفاده قرار می‌گیرند. همه این شاخص ها قصد دارند تا به سرمایه گذاران در تعیین رابطه ریسک و بازده یک صندوق سرمایه گذاری کمک کنند.
در استفاده از آلفا برای اندازه‌گیری عملکرد، فرض می‌شود که پرتفوی به شکل کافی متنوع سازی شده تا ریسک غیر سیستماتیک از بیم برود. چون آلفا عملکرد یک پرتفوی را نسبت به یک شاخص نشان می‌دهد، اغلب باید ارزشی را که یک مدیر شرکت به بازده صندوق اضافه کرده یا از آن کم می‌کند، نمایش دهد. به‌بیان‌دیگر، آلفا بازده یک سرمایه گذاری است که نتیجه نوسانات عمومی در یک بازار بزرگ‌تر نیست. همچنین، آلفای صفر نشان می‌دهد که پرتفوی یا صندوق به خوبی شاخص معیار را دنبال می‌کند و اینکه مدیر هیچ ارزشی از شرکت از دست نداده یا به آن نیفزوده است.
مفهوم آلفا با ظهور صندوق های سرمایه گذاری در شاخص موزون نظیر S&P 500 برای بازار سهام و Wilshire 500 برای بازار اوراق بهادار متولد شد که سعی می‌کرد تا عملکرد یک پرتفوی را که شامل کل بازار می‌شد و به هر حوزه سرمایه گذاری به نسبت خودش وزن می‌داد شبیه‌سازی کند.
ولی در اغلب موارد شاخص ها می‌توانند مدیران صندوق ها را پشت سر بگذارند. به همین دلیل سرمایه گذاران بیشتر و بیشتری به سمت صندوق هایی با استراتژی مدیریت منفعل و هزینه کم که به صورت منحصربه‌فردی در شاخص سرمایه گذاری می‌نمایند، گرایش پیدا می‌کنند، با این امید که اگر آن‌ها نتوانند بازار را شکست دهند و بازده بیشتری نسبت به بازار کسب کنند، حداقل به آن ملحق خواهند شد.
به‌علاوه، به خاطر اینکه بیشتر مشاوران مالی و صندوقها هزینه یا کارمزد دریافت می‌کنند، وقتی شخصی یک پرتفوی را مدیریت کرده و به آلفای صفر می‌رسد، در حقیقت نشانگر یک ضرر خالص برای سرمایه گذار است. به طور مثال، فرض کنید که یک مشاور مالی ۱% از ارزش پرتفوی را برای خدماتش دریافت می‌کند و در طی یک بازه ۱۲ ماهه، وی موفق می‌شود تا آلفای ۰٫۷۵ برای پرتفوی یکی از مشتریانش ایجاد کند. درحالی‌که مشاور مالی به‌طورقطع به بهبود عملکرد پرتفوی مشتری کمک کرده است، اما هزینه ای که او دریافت می‌کند به عنوان اضافه‌ی آلفایی است که او تولید کرده، پس پرتفوی مشتری یک ضرر خالص را تجربه کرده است.
شواهد جهانی نشان می‌دهند که نرخ دستیابی به آلفا برای مدیران فعال در صندوق ها و پرتفوی‌ها به طور قابل‌توجهی در حال کاهش است و حدود ۲۰% از مدیران آلفای کارآمدی در سال ۱۹۹۵ تولید کرده بودند، درحالی‌که این عدد برای سال ۲۰۱۵ فقط ۲% بود. متخصصین چندین علت را برای این امر در نظر می‌گیرند، نظیر:
رشد مهارت مشاوران مالی
پیشرفت‌های تکنولوژیک مالی و نرم‌افزاری که مشاوران در اختیارشان دارند
افزایش فرصت برای سرمایه گذاران مشتاق به حضور در بازار به خاطر رشد اینترنت
کاهش نسبت سرمایه گذارانی که در پرتفوی خود قبول ریسک می‌کنند
رشد میزان پول سرمایه گذاری شده برای کسب آلفا
دوم: هدف تحلیل مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای یا CAPM تخمین بازده پرتفوی یا صندوق بر اساس ریسک و سایر عوامل است. به طور مثال، تحلیلی از CAPM ممکن است این‌گونه پیش‌بینی کند که یک پرتفوی باید ۱۰% بازده بر اساس پروفایل ریسک پرتفوی تولید نماید. ولی با فرض اینکه پرتفوی در حقیقت ۱۵% به دست می‌آورد، آلفای پرتفوی ۵، یا ۵% بالاتر از آن چیزی خواهد شد که در مدل CAPM پیش‌بینی شده بود.
این نوع از تحلیل اغلب در صندوق های غیر سنتی مورداستفاده قرار می‌گیرد که نشان دادن آن‌ها به‌وسیله یک شاخص منفرد کار آسانی نیست.
محدودیت‌های آلفا
درحالی‌که آلفا را «جام مقدس» سرمایه گذاری می‌خوانند، چون توجه خیل عظیمی از سرمایه گذاران و مشاوران را به خود جلب کرده است، چند نکته مهم وجود دارد که فرد باید قبل از اقدام به استفاده از آلفا، آن‌ها را در نظر بگیرد.
یکی از این نکات آن است که آلفا در تحلیل انواع مختلفی از صندوق ها و پرتفوی‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. چون همین اصطلاح برای سرمایه گذاری های با طبیعت‌های مختلف قابل‌اعمال است، برای افراد گرایشی وجود دارد که اقدام به استفاده از ارزش های آلفا برای مقایسه انواع مختلف صندوق ها یا پرتفوی‌ها با یکدیگر داشته باشند. به خاطر پیچیدگی‌های صندوق ها و پرتفوی‌های بزرگ، همچنین انواع مختلف سرمایه گذاری به صورت عمومی، مقایسه ارزش آلفای ایجاد شده بین چند صندوق تنها زمانی ارزشمند است که سرمایه گذاری ها شامل دارایی هایی در کلاس دارایی یکسان باشند.
به‌علاوه، چون آلفا نسبت به شاخصی محاسبه شده که به نظر برای صندوق یا پرتفوی مناسب می‌آید، در هنگام اندازه‌گیری آلفا، ضروری است که یک معیار مناسب انتخاب گردد. چون صندوق ها و پرتفوی‌های گوناگونی وجود دارد، ممکن است که هیچ شاخص مناسبی از پیش وجود نداشته باشد که در این صورت مشاوران اغلب از الگوریتم ها و سایر مدل‌ها برای شبیه‌سازی یک شاخص برای مقایسه کردن استفاده خواهند کرد.

آلفای جنسن

تعریف آلفا چیست؟
آلفا در مباحث مالی، نشانگر دو چیز است:
اول: آلفا معیاری برای سنجش عملکرد بر مبنای ریسک تعدیل شده است.
آلفا که اغلب آن را بازده فعال یک سرمایه گذاری در نظر می‌گیرند، عملکرد یک سرمایه گذاری را نسبت به شاخص بازار در نظر می‌گیرد، زیرا شاخص ها اغلب نشانگر نوسانات کلی بازار هستند. بازده اضافی یک صندوق نسبت به بازده شاخص معیار را آلفای صندوق می‌گویند.
آلفا اغلب برای صندوق های سرمایه گذاری و سایر انواع سرمایه گذاری های مشابه مورداستفاده قرار می‌گیرد. این معیار معمولاً به شکل یک عدد منفرد (مثل ۳ یا -۵) نشان داده می‌شود، اما به درصدی اشاره دارد که عملکرد صندوق یا پرتفوی را با شاخص معیار مقایسه می‌کند (مثلاً ۳% بهتر یا ۵% بدتر).
آلفا اغلب با بتا استفاده می‌شود، بتا نوسان پذیری ریسک را اندازه‌گیری کرده و همچنین به «بازده اضافی» یا «نرخ غیرعادی بازده» نیز اشاره دارد.
دوم: آلفا به نرخ بازده غیرعادی اوراق بهادار یا پرتفوی گفته می‌شود که بیش از آنچه از طریق یک مدل تعادلی نظیر مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه (CAPM) تخمین زده شده است، به دست می‌آید. در این مبحث، آلفا اغلب به عنوان «شاخص یا آلفای جنسن» شناخته می‌شود.

توضیحاتی در مورد آلفا
اول: آلفا یکی از پنج نسبت ریسک فنی است. سایر نسبت ها عبارت‌اند از بتا، انحراف معیار استاندارد، R-squared (آر دو) و نسبت شارپ. این‌ها همه معیارهای آماری هستند که در نظریه پرتفوی مدرن امروزی مورداستفاده قرار می‌گیرند. همه این شاخص ها قصد دارند تا به سرمایه گذاران در تعیین رابطه ریسک و بازده یک صندوق سرمایه گذاری کمک کنند.
در استفاده از آلفا برای اندازه‌گیری عملکرد، فرض می‌شود که پرتفوی به شکل کافی متنوع سازی شده تا ریسک غیر سیستماتیک از بیم برود. چون آلفا عملکرد یک پرتفوی را نسبت به یک شاخص نشان می‌دهد، اغلب باید ارزشی را که یک مدیر شرکت به بازده صندوق اضافه کرده یا از آن کم می‌کند، نمایش دهد. به‌بیان‌دیگر، آلفا بازده یک سرمایه گذاری است که نتیجه نوسانات عمومی در یک بازار بزرگ‌تر نیست. همچنین، آلفای صفر نشان هرست ابزارهای مالی هرست ابزارهای مالی می‌دهد که پرتفوی یا صندوق به خوبی شاخص معیار را دنبال می‌کند و اینکه مدیر هیچ ارزشی از شرکت از دست نداده یا به آن نیفزوده است. مفهوم آلفا با ظهور صندوق های سرمایه گذاری در شاخص موزون نظیر S&P 500 برای بازار سهام و Wilshire 500 برای بازار اوراق بهادار متولد شد که سعی می‌کرد تا عملکرد یک پرتفوی را که شامل کل بازار می‌شد و به هر حوزه سرمایه گذاری به نسبت خودش وزن می‌داد شبیه‌سازی کند. ولی در اغلب موارد شاخص ها می‌توانند مدیران صندوق ها را پشت سر بگذارند. به همین دلیل سرمایه گذاران بیشتر و بیشتری به سمت صندوق هایی با استراتژی مدیریت منفعل و هزینه کم که به صورت منحصربه‌فردی در شاخص سرمایه گذاری می‌نمایند، گرایش پیدا می‌کنند، با این امید که اگر آن‌ها نتوانند بازار را شکست دهند و بازده بیشتری نسبت به بازار کسب کنند، حداقل به آن ملحق خواهند شد. به‌علاوه، به خاطر اینکه بیشتر مشاوران مالی و صندوقها هزینه یا کارمزد دریافت می‌کنند، وقتی شخصی یک پرتفوی را مدیریت کرده و به آلفای صفر می‌رسد، در حقیقت نشانگر یک ضرر خالص برای سرمایه گذار است. به طور مثال، فرض کنید که یک مشاور مالی ۱% از ارزش پرتفوی را برای خدماتش دریافت می‌کند و در طی یک بازه ۱۲ ماهه، وی موفق می‌شود تا آلفای ۰٫۷۵ برای پرتفوی یکی از مشتریانش ایجاد کند. درحالی‌که مشاور مالی به‌طورقطع به بهبود عملکرد پرتفوی مشتری کمک کرده است، اما هزینه ای که او دریافت می‌کند به عنوان اضافه‌ی آلفایی است که او تولید کرده، پس پرتفوی مشتری یک ضرر خالص را تجربه کرده است.
شواهد جهانی نشان می‌دهند که نرخ دستیابی به آلفا برای مدیران فعال در صندوق ها و پرتفوی‌ها به طور قابل‌توجهی در حال کاهش است و حدود ۲۰% از مدیران آلفای کارآمدی در سال ۱۹۹۵ تولید کرده بودند، درحالی‌که این عدد برای سال ۲۰۱۵ فقط ۲% بود. متخصصین چندین علت را برای این امر در نظر می‌گیرند، نظیر:

رشد مهارت مشاوران مالی
پیشرفت‌های تکنولوژیک مالی و نرم‌افزاری که مشاوران در اختیارشان دارند
افزایش فرصت برای سرمایه گذاران مشتاق به حضور در بازار به خاطر رشد اینترنت
کاهش نسبت سرمایه گذارانی که در پرتفوی خود قبول ریسک می‌کنند
رشد میزان پول سرمایه گذاری شده برای کسب آلفا
دوم: هدف تحلیل مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای یا CAPM تخمین بازده پرتفوی یا صندوق بر اساس ریسک و سایر عوامل است. به طور مثال، تحلیلی از CAPM ممکن است این‌گونه پیش‌بینی کند که یک پرتفوی باید ۱۰% بازده بر اساس پروفایل ریسک پرتفوی تولید نماید. ولی با فرض اینکه پرتفوی در حقیقت ۱۵% به دست می‌آورد، آلفای پرتفوی ۵، یا ۵% بالاتر از آن چیزی خواهد شد که در مدل CAPM پیش‌بینی شده بود.

این نوع از تحلیل اغلب در صندوق های غیر سنتی مورداستفاده قرار می‌گیرد که نشان دادن آن‌ها به‌وسیله یک شاخص منفرد کار آسانی نیست.

محدودیت‌های آلفا
درحالی‌که آلفا را «جام مقدس» سرمایه گذاری می‌خوانند، چون توجه خیل عظیمی از سرمایه گذاران و مشاوران را به خود جلب کرده است، چند نکته مهم وجود دارد که فرد باید قبل از اقدام به استفاده از آلفا، آن‌ها را در نظر بگیرد.
یکی از این نکات آن است که آلفا در تحلیل انواع مختلفی از صندوق ها و پرتفوی‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. چون همین اصطلاح برای سرمایه گذاری های با طبیعت‌های مختلف قابل‌اعمال است، برای افراد گرایشی وجود دارد که اقدام به استفاده از ارزش های آلفا برای مقایسه انواع مختلف صندوق ها یا پرتفوی‌ها با یکدیگر داشته باشند. به خاطر پیچیدگی‌های صندوق ها و پرتفوی‌های بزرگ، همچنین انواع مختلف سرمایه گذاری به صورت عمومی، مقایسه ارزش آلفای ایجاد شده بین چند صندوق تنها زمانی ارزشمند است که سرمایه گذاری ها شامل دارایی هایی در کلاس دارایی یکسان باشند.
به‌علاوه، چون آلفا نسبت به شاخصی محاسبه شده که به نظر برای صندوق یا پرتفوی مناسب می‌آید، در هنگام اندازه‌گیری آلفا، ضروری است که یک معیار مناسب انتخاب گردد. چون صندوق ها و پرتفوی‌های گوناگونی وجود دارد، ممکن است که هیچ شاخص مناسبی از پیش وجود نداشته باشد که در این صورت مشاوران اغلب از الگوریتم ها و سایر مدل‌ها برای شبیه‌سازی یک شاخص برای مقایسه کردن استفاده خواهند کرد.