تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه

بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.

تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه

اوراق مضاربه

اوراق مضاربه

• 14900 بازدید
• دوشنبه, 20 ارديبهشت 1395 17:13

مضاربه در لغت یعنی تجارت با سرمایه دیگری و در اصطلاح عبارت است از اینکه شخصی (مالک) ،مالی (سرمایه) را به دیگری (عامل) بدهد و در مقابل، سهم معینی از سود آن سرمایه را بگیرد، سود اوراق مضاربه بستگی کامل به سود فعالیت تجاری خواهد داشت.

سود فعالیت تجاری نیز گرچه تا حدودی قابل پیشبینی است، اما در عمل تابع عوامل مختلفی است که احتمال دارد مغایر با پیشبینی درآید. درنتیجه سود اوراق کاملا متغیر و در پایان دوره مالی قطعی می شود.

علمای شیعه برخلاف اهل تسنن عقد مضاربه را منحصر در تجارت می دانند، به همین جهت در ایران این عقد تنها در تجارت منعقد میگردد.

مراحل انتشار صکوک مضاربه:

الف) نهادواسط از طریق مشاور عرضه تامین سرمایه با بانی برای انجام طرح تجاری وارد قرارداد می‌شود.

ب) نهادواسط برای تامین مالی از طرف بانی به انتشار صکوک مضاربه مبادرت می‌ورزد.

ج) نهادواسط مبلغ حاصل از فروش اوراق به سرمایه گذاران را، برای انجام طرح تجاری در اختیار بانی قرار می دهد.

د) نهادواسط پرداختهای منظم سود و عایدات نهایی حاصل از فعالیت طرح تجاری را بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌کند.

ه) پس از پایان طرح تجاری، نهادواسط مبلغ اسمی اوراق صکوک را از بانی اخذ کرده و به سپرده گذاران باز پرداخت می نماید.

انواع اوراق مضاربه:

1-اوراق مضاربه خاص : جهت انجام فعالیت تجاری خاص، عرضه شده و پس از اتمام آن فعالیت، سود حاصل تقسیم می گردد.

2-اوراق مضاربه عام باسررسید : در این اوراق بانی، باسررسید معین (مثلا سه سال یا پنج سال) و با دوره های مالی مشخص (مثلا سه ماه یا شش ماه یا یکسال) اوراقی را منتشر می نماید سپس با سرمایه حاصل به تجارت می پردازد. در این حالت معمولا فعالیت خاصی برای بانی معین نمی گردد.

3-اوراق مضاربه عام بدون سرسید: این اوراق در فعالیت و پرداخت سود همانند حالت قبل عمل نموده تنها با این تفاوت که سررسید ندارد و تا انحلال شرکت این اوراق دارای اعتبار بوده و در هر دوره مالی سود پرداخت می نمایند .

ویژگی های صکوک مضاربه:

الف) قرارداد صکوک مضاربه مبتنی بر بیانیه ثبت است که کلیه اطلاعات تعیین شده در شریعت مانند ماهیت سرمایه، درصد تقسیم سود و سایر اطلاعات مرتبط با انتشار را در بر دارد.

ب) اگر بازار اولیه و ثانویه اوراق مضاربه به صورت رقابت سالم اداره شود، نرخ های بازدهی اوراق به سمت نرخ های بازدهی بخش بازرگانی سوق داده شود و نرخ آن بخش، به سمت نرخ بازدهی سرمایه در کل اقتصاد حرکت کند، اوراق مضاربه ابزار مناسبی برای توزیع عادلانه ارزش اقزوده در کل اقتصاد خواهد بود.

آیا بازار ثانوی ارز کارآمد است؟

بنا به گزارش رسانه‌های داخل ایران، قیمت ارزهای معتبر بین‌المللی نظیر دلار در «بازار ثانویه» به قیمت همین ارزها در «بازار غیررسمی ارز» که از سوی دولت «بازار قاچاق ارز» توصیف می‌شود، نزدیک شده است. بدین ترتیب تحولات بازار ارز بار دیگر نشان داد که بازار ارز و حتی سایر بازارها، نظیر بازار کالا و خدمات، در نهایت از بازار غیررسمی پیروی می‌کند و بخشنامه و دستور را بر نمی‌تابد.

قیمت دلار و ارزهای معتبر دماسنج یا میزان‌الحراره اقتصادی-سیاسی اقتصاد ایران هستند. کاهش ارزش ریال در مقابل این ارزها به معنای افزایش تنگناهای اقتصادی و کاهش اعتبار پول ملی است. همچنین ناکارآمدی سیاست‌های ارزی بانک مرکزی و مقامات نیز در همین راستا به معنای کاهش اعتبار دستگاه‌های مدیریتی است. در همین راستا حاکمیت تلاش می‌کند تا بازار ارز را به گونه‌ای مدیریت کند تا بحران‌ها پنهان بماند. اما تجربه روزمره بازار ارز نشان از چیز دیگری دارد.

فعالان بازار اعم از بازرگانان، مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران نسبت به آن حساس هستند و ارزیابی و فعالیت‌های خود از آینده بازار را با نرخ ارزهای معتبر بین‌المللی و به ویژه دلار تنظیم می‌کند. برای فعالان بازار نرخ بازار آزاد ارز ملاک داوری است و نه نرخ دلار رسمی آن. قیمت همه کالاها و خدمات هم در همین راستا کم یا زیاد و مستقیم یا غیر مستقیم بر پایه قیمت بازار آزاد رسمی تعیین می‌شود. مگر اینکه دولت با اختلال در قیمت‌گذاری نظیر قانون یا تزریق ارز یا پرداخت یارانه و سوبسید مانع این فرایند شود.

به دنبال شکست سیاست‌های ارزی دولت تک مبنی بر سرکوب بازار آزاد ارز و تعیین نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومان برای هر دلار آمریکا، راه‌اندازی سامانه نیما، که به نوسان و افزایش قیمت ارزهای معتبر بین‌المللی در مقابل ریال انجامید، تأسیس بازار ثانوی ارز از سوی دولت و مجلس در دستور کار قرار گرفت. اجرایی شدن این سیاست به معنای پذیرش شکست در مدیریت بازار ارز است. بازار ثانوی ارز، بازاری- در کنار بازار توزیع ارز دولتی یا همان بازار اولیه است که کارکرد آن امکان مبادله ارز به قیمت‌های غیردولتی را فراهم می‌کند.

بنا به گفته مقام‌های حکومتی صادرکنندگان کالای غیرنفتی می‌توانند ارز حاصل از ۲۰ درصد صادرات غیرنفتی را با واردکنندگان کالاهایی که کالای دسته سوم خوانده می‌شود یعنی کالای مصرفی مبادله کنند. بر پایه این تصمیم‌گیری، واردات برخی از کالاها ممنوع شده اما دولت موظف است ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی را تنها برای تأمین کالاهای اساسی و حیاتی بر اساس درآمدهای نفتی اختصاص دهد.

دولت با این تقسیم‌بندی همزمان راه را برای رانت‌بری فراهم می‌کند. چون بازارهای مالی اعم از بازار ارز، سکه، طلا و اوراق بهادار و حتی بازار کالا و خدمات درهم تنیده هستند و تفکیک آن عملاً غیرممکن است. همچنین تشکیل قیمت در همه این بازارها در نهایت از نرخ بازار غیررسمی نقش می‌پذیرد. با سرکوب بازار غیررسمی ارز در ایران، بخشی از این بازار غیررسمی در خارج از کشور و در کشورهای دُبی، عراق و افغانستان است. همین بخش از بازار غیررسمی است که نقش تعیین‌کننده‌ای در قیمت‌گذاری ارز برای فعالان اقتصادی دارد.

بر همین پایه شگفت‌آور نیست اگر ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی دولتی از مسیرهای پر پیچ و تاب دیوان‌سالاری حکومتی در بازار سر برآورد و به قیمت غیررسمی معامله شود. چه تجربه گذشته نشان داده است که جداسازی مصنوعی این بازارها؛ یعنی بازار اولیه ارز دولتی و بازاری که ثانویه خوانده می‌شود، عملاً غیرممکن است.

بازار خلأ نمی‌پذیرد و وجود رانت ارزی که از تفاوت میان نرخ دولتی ارز و نرخ غیررسمی و نرخ ارز در بازار ثانویه ارز، بازیگران را وسوسه می‌کند تا از مقررات تخطی کنند و ریسک‌های مربوطه را بپذیرند. چرا که مکانیسم بازار دارای قواعد بازی خاص خود است و تابع آرزوها یا وعده سیاستمداران نیستند و در نهایت از مقررات روی کاغذ تخطی می‌کند.

تجربه ناکامی حکومت در مهار قیمت ارز در سال‌های گذشته و همچنین نزدیک شدن قیمت ارز در بازار ثانوی به بازار غیررسمی ارز در روزهای اخیر- تأیید همین مدعا است. در همین راستاست که دولت در چهل سال گذشته تلاش کرده با تزریق ارز درآمدهای نفتی به بازار ارز آن را مدیریت کند، اما این امر تنها به پنهان کردن بحران کمک کرد و سیاست‌های ارزی حکومت به شکست انجامیده است.

در شرایط فعلی اگر اوضاع سیاسی- اقتصادی ثابت باشد و تغییرات مهمی در این عرصه‌ها رخ ندهد، بازارهای مالی ایران و به ویژه بازار ارز به همین مسیر ادامه خواهند داد و رانت موجود در میان بازار اولیه و ثانویه جابه‌جا خواهد شد.

اما شرایط کنونی، شرایط آرامش پیش از طوفان است، چرا که در پاییز امسال، با اعمال تحریم‌های آمریکا و افزایش تنش‌های بین‌المللی ایران، نرخ ارزهای بین‌المللی و قیمت فلزات قیمتی افزایش خواهد یافت. بدین ترتیب با افزایش شکاف میان قیمت ارز دولتی و قیمت ارز در بازارهای غیررسمی ارز، فرصت برای سوداگرای و رانت‌بری بیشتر خواهد شد، بازار ارز ایران شاهد تلاطم بیشتری خواهد بود.

بازار ثانویه ارز چیست و چرا در اقتصاد اهمیت دارد؟

در دنیای اقتصاد و مفاهیم اقتصادی مربوط به آن عبارات و اصطلاحات زیادی وجود دارد که برخی بسیار بیشتری دارند. یکی از مفاهیمی که اهمیت آن در این روزهای آشفته اقتصاد بیشتر مورد توجه است و باید با این مفهوم آشنایی کامل داشته باشید بازار ثانویه ارز است. تا پایان این مقاله هرآنچه که باید در مورد بازار ثانویه ارز بدانید را توضیح خواهیم داد.

بازار ثانویه ارزی چیست؟ نرخ توافقی دلار چیست؟

در اقتصاد نرخ توافقی برای دلار تعیین می شود. این نرخ در واقع خارج از سامانه نیما و در سامانه ای بین وارد وارد کننده و صادر کننده مشخص می شود. این نرخ توافقی با عنوان نرخ توافقی دلار شناخته می شود و سامانه ای که در آن نرخ توافقی مشخص می شود بازار ثانویه ارز نامگذاری می شود. در واقع به این بازاری که میان صادر کننده و وارد کننده شکل می گیرد بازار ثانویه ارزی گفته می شود.

البته گاهی دولت بنابر سیاست های پولی مالی مد نظر خود نرخ دلار را تک نرخی می کند.

بستن حساب های موقت یکی از موضوعات مهم در بحث حسابداری شرکت هاست. پیشنهاد می کنیم این مقاله را در سپیدار مطالعه کنید.

ماجرای سامانه نیما و دو قیمتی شدن ارز

دولت مدتی پیش تصمیم گرفت با راه اندازی سامانه ای به نام سامانه نیما مشکلات ارز را در اقتصاد کشور حل کند، اما این سامانه خود با مشکلات بسیاری همراه بود که کارایی آن را از بین می برد.

یکی از مشکلات این سامانه این بود که در برخی موارد برخی صادرکنندگان محصولاتی همچون پتروشیمی از واریز دلارهای خود به سامانه نیما صرفه نظر کردند و ترجیح دادند دلارهای خود را در بازار آزاد بفروشند. و دومین مشکل مهم این تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه بود که سامانه نیما تنها برای واردات دسته های مشخصی از کالا مورد استفاده قرار می گرفت و باقی محصولات باید از دلار آزاد برای واردات استفاده می کردند. این مسئله باعث دو نرخی شدن ارز شد.

بازار ثانویه ارزی از همین موضوع پدید آمد

حالا با دو نرخی شدن ارز دولت تصمیم گرفت که با نرخ دوم دلار موافقت کند. در واقع نرخ دومی که در بازار تعیین می شد تحت نظر سامانه نیما نبود و بر اساس فعالیت های وارد کنندگان و صادرکنندگان و توسط آن ها تعیین می شد. این بازاری که در آن نرخ دوم دلار مشخص می شد بازار ثانویه ارزی نام گرفت.

در این میان پیشنهاد می کنیم مقاله اعتبارات اسنادی که از موضوعات مهم در اقتصاد کشور است را مطالعه کنید.

بازار ثانویه ارز چه تاثیری بر اقتصاد کشور دارد؟

یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد بازار ثانویه ارز وجود دارد این است که تاثیر این بازار بر اقتصاد کشور چیست؟ در اوایل به وجود آمدن بازار ثانویه ارز این تصور وجود داشت که بازار ثانویه ارز می تواند موجب ساماندهی وضعیت قیمت ارز شود، در صورتی که اینطور نشد.

در واقع این تصور وجود داشت که وارد کنندگان به دلیل اختلاف قیمت ارز بین بازار آزاد و بازار ارز نیمایی وارد کنندگان نسبت به سفارش بیشتر اقدام کنند و از طرفی پایین بودن نرخ دلار در سامانه نیمایی باعث وجود بی انگیزگی در صادرات شده بود. قرار بود با راه افتادن بازار ثانویه ارزی این مشکلات پایان بیابد که اینطور نشد.

مزایای وجود بازار ثانویه ارز

اما بازار ثانویه ارز همچنان مزایایی دارد که قابل توجه است. در ادامه به این مزایا اشاره میکنیم:

• قبل از اینکه بازار ثانویه ارز شکل بگیرد، بسیاری از وارد کنندگان مجبور بودند از بازار آزاد ارز استفاده کنند. بسیاری از صادرکنندگان نیز به علت اینکه قیمت دلار در بازار آزاد از بازار ارز نیمایی بیشتر بود دلار خود را در بازار آزاد می فروختند تا سود بیشتری کسب کنند. همین موارد باعث شد قیمت دلار در بازار آزاد به طرزی غیر منطقی افزایش پیدا کند. بازار ثانویه ارزی توانست این مشکل را مدیریت کند.
• با به وجود آمدن بازار ارز نیمایی و اختلاف قیمت آن با قیمت دلار در بازار آزاد بسیاری از وارد کنندگان تمایلشان را به واردات افزایش دادند؛ اما این نرخ پایین دلار در بازار ارز نیمایی انگیزه ها را برای صادرات کاهش می داد که وجود بازار ثانویه توانست راه حل خوبی برای این مشکل باشد.
• در این بازار خریدار و فروشنده یا همان صادر کننده و وارد کننده توافق می کنند و همه چیز شفاف و روشن خواهد بود.
• قبل از اینکه تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه بازار ثانویه ارز به وجود بیاید ارزها در بازار غیر رسمی به دست دلالان بازار افتاد و بخاطر عدم نظارت بر آن ها قیمت ها تا حد زیادی بالا رفت و حباب بسیاری بزرگی در بازار ارز ایجاد شد، اما با وجود بازار ثانویه ارز مردم می توانستند ارز مورد نیاز خود را با توافق تهیه کنند و با وجود نظارت دولت و راه اندازی بازار ثانویه دست دلالان از بازار ارز کوتاه تر شد و آسیب های وارده از جانب آنان به اقتصاد کشور کمتر شد.

راستی در این میان پیشنهاد می کنیم از امکانات سیستم حقوق و دستمزد سپیدار نیز دیدن کنید.

قوانین و ساختارهای بازار ثانویه ارز

زمانی که بازار ثانویه ارز به وجود آمد دولت برای نظارت بر آن قوانینی را برای آن مشخص کرد و ساز وکاری رابرای آن تعیین کرد. برای مثال یکی از مهمترین ساز و کارهای بازار ثانویه ارز این بود که این بازار برای تامین ارز واردات کالاهای مصرفی غیر اساسی مورد استفاده قرار می گرفت و این محصولات در دسته محصولات گروه سوم قرار داشتند. دسته چهارمی از محصولات هم وجود داشت که در آن زمان وارد آن ها ممنوع بود و خودروهای خارجی نیز یکی از مهمترین کالاهای گروه چهارم محسوب می شد که امکان استفاده از بازار ثانویه ارز برای واردات خودرو وجود نداشت.

اگر میخواهید با یکی از مقالات و موضوعات مهم حسابداری آشنا شوید پیشنهاد می کنیم مقاله سند حسابداری را از دست ندهید.

نرخ ارز در بازار ثانویه و ارتباط آن با بانک مرکزی

یکی دیگر از موضوعات مطرح در مورد بازار ثانویه ارز این بود که آیا تعیین نرخ ارز در بازار ثانویه ارتباطی با بانک مرکزی دارد یا خیر. در واقع در همان اوایل شروع به کار این بازار بانک مرکزی اعلام کرد که دخالتی در تعیین قیمت ارز در این بازار ندارد.

آشنایی با تعاریف، اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس

اگر قصد ورود به تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه بازار سرمایه را دارید، احتمالا افق سرمایه گذاری روشنی را در این بازار متصور هستید. اما این مهم اتفاق نخواهد افتاد جز با آموزش و ممارست در یادگیری مطالب پایه‌ای و اولیه مربوط به سرمایه گذاری در بورس. غفلت از این موضوع در آینده شما را با چالش‌های زیادی مواجه خواهد کرد. اصطلاحات و مفاهیم بنیادی زیادی در بورس وجود دارد که هر کدام از آنها باید به طور مجزا بررسی شوند. اما ما در این مطلب قصد داریم به طور خلاصه تمامی اصطلاحات مربوط به بورس و سهام را معرفی کنیم. سعی کرده ایم این تعاریف را اولویت بندی کرده و به صورت زنجیره‌ای آن‌ها را بیان کنیم و این مطلب، درک هر اصلاح را منوط به درک اصطلاحات پیشین کرده است.

مفاهیم اولیه عمومی درباره سهام و بورس

در این قسمت درباره مفاهیم اولیه و تعاریف مقدماتی بازار سرمایه و سهام آشنا خواهید شد.

بازار اولیه (بانک)

همه ما با بانک‌ها آشنا هستیم. دارایی‌هایی که برای اولین بار توسط شرکت‌های خصوصی یا دولتی عرضه می‌شود در بازاری موسوم به “بازار اولیه” پذیره نویسی می‌شوند و نماد آن در کشور ما «بانک» است.

بازار ثانویه (بورس)

بورس Bourse یک واژه فرانسوی است که در حال حاضر نماد بازار ثانویه است. آن دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است، در بازار ثانویه یا همان بورس مجددا مورد معامله قرار می‌گیرد.

اوراق بهادار

اوراق بهادار یا Securities یک سند است (واژه ورق به معنی کاغذ نیست) که تضمین کننده‌ی حقوق مالی قابل نقل ‌و ‌انتقال برای تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه مالک آن است. به ‌بیان‌ دیگر به هرنوع سندی که بیان کننده یک ارزش مالی برای مالک آن باشد و قابلیت خرید و فروش داشته باشد، اوراق بهادار می‌گوییم.

اوراق بهادار انواع مختلفی دارد که یک نوع آن “سهام” است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده سهم مالکیت صاحب آن از یک شرکت است. برای توضیح بیشتر فرض کنید یک شرکت را به 10 سهم تقسیم کرده‌ایم. اگر شما 2 سهم این شرکت را در اختیار داشته باشید به این معنی است که شما مالک یک پنجم این شرکت هستید و در واقع یک پنجم سود یا زیان شرکت به شما تعلق خواهد گرفت.

شرکت‌های بورسی

سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را شرکت‌های بورسی میگویند.

گروه‌های بورسی

شرکت های بورسی را بنابر زمینه فعالیت آنها در گروه هایی مربوط به همان صنعت دسته بندی میکنند. برای مثال گروه دارویی، خودرویی، پتروشیمی، شیمیایی، بانکی، پالایشگاهی و غیره.

نماد بورسی

در تمامی بورس‌های جهان برای اینکه راحت‌تر بشود اسم هر شرکت را نام برد یک نماد به آن اختصاص می‌دهند. نماد بورسی یک شرکت بورسی معمولا عبارت است از حرف اول گروه بورسی مربوط به آن که نشان دهنده ی صنعتی می باشد که آن شرکت در آن قرار دارد و در ادامه قسمتی از نام شرکت.

شاخص کل

عددی است که با فرمول های خاصی محاسبه میشود و نشان دهنده ی بازدهی و روند بازار است و تغییر آن به منفی یا مثبت نشان دهنده ی تغییر مثبت یا منفی کل ارزش بازار است.

عرضه اولیه

وقتی سهام یک شرکت برای اولین بار قرار است در بورس عرضه شود، بعد از مشخص شدن قیمت گشایش، در یک روز معین برای اولین بار تحت نام عرضه اولیه در بازار به فروش میرسد.

اصطلاحات و تعاریف مربوط به شرکت‌ها

اصطلاحات زیادی درباره مسائل مالی شرکت ها وجود دارد که برخی از آنها عمومی است و برخی فقط مربوط به شرکت های بورسی میباشد. در این قسمت با آنها آشنا خواهید شد.

سال مالی

سهامداران تصمیم گیرنده هر شرکت برای محاسبه ی سود و زیان و مسائل مالی شرکت، یک دوره یک ساله را انتخاب می کنند که در پایان آن دوره، هیئت مدیره موظف به گزارش دادن عملکرد خود در پایان سال مالی میباشد.

سود پیش بینی شده (EPS)

منظور از EPS سود اختصاص یافته به هر سهم یک شرکت است که توسط شرکت در ابتدای سال مالی پیش بینی میشود. هر شرکت وظیفه دارد سود تخمینی خود را بر اساس نظرات مدیران شرکت تخمین می زند و به سهامداران اعلام کند. سود پیش بینی شده یا همان EPS در قیمت سهام تأثیر مستقیم دارد و یکی از ملاک های سرمایه گذاران برای خرید یک سهم است.

تعدیل سود (منفی یا مثبت)

در طی سال ممکن است به دلایل مختلف مدیران شرکت پیش بینی اولیه خود را تعدیل دهند. اگر پیش بینی جدید آنها بیشتر از پیش بینی اولیه سود باشد تعدیل را مثبت و در حالت معکوس تعدیل را منفی می‌گوییم.

سود سالیانه

منظور از سود سالیانه، سود یک شرکت بورسی در یک سال مالی است.

سود تقسیمی (DPS)

عبارت است از سودی که پس از کسر مالیات به ازاء هر سهم توسط شرکت ها به سهام داران پرداخت می‌گردد.

نسبت قیمت به درآمد (P/E)

حاصل قیمت سهم به درآمد آتی آن می باشد. اگر پی به ای بالاتر از ۵ بود، نشان دهنده ی این است که سهامداران به روند سوددهی آن اعتماد بیشتری دارند و بر این باورند که سود شرکت در سال جاری و یا سال های آتی رشد خوبی خواهد داشت و یا گاهی نشان می دهد سهامداران بر این باورند که سود شرکت خیلی بالاتر از مبلغ اعلامی می باشد و شرکت در اعلام سود محافظه کاری به خرج داده است. پی به ای های پایین نشان می دهد، سهامداران به آینده شرکت مشکوک هستند و معتقدند شرکت روند سوددهی خود را سال های آتی به حد لازم رشد نخواهد داد و یا حتی کمتر خواهد کرد. پی به ای پایین می تواند این نکته را هم خاطر نشان کند که بازار معتقد است شرکت سود اعلامی خود را خیلی رویایی ارائه داده است و نمی تواند این رقم را پوشش دهد.

قیمت اسمی سهام

قیمت اسمی سهم همان قیمت اولیه سهم در بازار اولیه است که برای همه سهام ها برابر 100 تومان است. قیمت اسمی تنها بیانگر قیمت اسمی سهم است نه قیمت رسمی آن! بر روی اوراق هر سهم قیمت اسمی را 100 تومان درج میکنند تا بعدا خود بازار به نسبت عرضه و تقاضا، قیمت تعادلی آن را مشخص ‌کند.

سرمایه‌ی شرکت

سرمایه یک شرکت در بازار بورس تهران از ضرب تعداد سهام آن در عدد 100 تومان به دست می آید. همچنین برای تعیین تعداد سهام یک شرکت، سرمایه آن را تقسیم بر عدد 100 تومان می کنند.

مجمع عمومی سالیانه

گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت ها که برای ارائه وضعیت شرکت و تعیین سود، حداکثر چهار ماه بعد از پایان سال مالی شرکت ها تشکیل می گردد و همه سهامداران، (حتی اگر یک سهم آن شرکت را داشته باشند) میتوانند در آن شرکت کنند.

مجمع فوق العاده

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت ها که برای تغییرات اساسی در اساسنامه شرکت ها بمانند تغییر سال مالی یا تغییر محل شرکت و یا تصویب طرح توجیهی افزایش سرمایه تشکیل می شود.

افزایش سرمایه

عبارتست از تجزیه سهام شرکت ها به تعداد بیشتر. این کار به دلایل مختلفی از جمله بهبود ساختار مالی شرکت و تامین مالی شرکت. افزایش سرمایه در واقع به معنی ایجاد تعدادی سهم جدید است که به سهامداران قبلی و جدید به فروش می‌رسد. هزینه خرید این سهام جدید 100 تومان (قیمت اسمی) به علاوه قیمت حق تقدم است.

حق تقدم

فرمی است که بعد از اعمال افزایش سرمایه ایجاد می‌شود که برای سهامداران قبلی ارسال شود تا آنها در خصوص حق تقدم سهام خود تصمیم گیری نمایند. در این موارد سهامدار مختار است که وجه حاصل (100 تومان به ازای هر سهم حق تقدم) از اضافه سهام را پرداخت نماید تا صاحب سهام مورد نظر گردد یا آن را به افراد جدیدی واگذار نماید. بعد از اخذ تصمیم این گواهینامه به مبدأ بازگشت داده خواهد شد تا مراحل اجرای آن صورت گیرد. اگر کسی از قبل سهام باشد میتواند حق تقدم اختصاص یافته به او را بفروشد. اگرم کسی تمایل داشته باشد میتواند این حق تقدم ها را بخرد و بعد از پرداخت 100 تومان، این حق تقدم ها تبدیل به سهم خواهند شد.

نکته: ممکن است در دریافت مفهوم حق تقدم و افزایس سرمایه کمی دچار مشکل شده باشید، نگران نباشید این امر طبیعی است. در آینده نزدیک در یک مقاله جامع درباره آن توضیح خواهیم داد.

شرکت های هولدینگ

شرکت هولدینگ به شرکتی می گویند که نسبت به ابتیاع و تهیه درصد از سهام دیگر شرکت ها (تا آن حد که بتواند هیئت مدیره آن شرکت را کنترل نموده و حق رأی اصلی را داشته باشد) اقدام نماید.

سهام شناور آزاد

به نسبتی از سهام یک شرکت که در بازار قابل معامله است و با اهداف مدیریتی توسط سهامداران کنترل کننده نگهداری نمی شود و در فرایند معاملات حضور دارد گفته می شود.

ترازنامه شرکت

ارزیابی قدرت مالی و نقدینگی هر شرکت از طریق اندازه گیری داراییها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام صورت می گیرد. این اطلاعات در صورت مالی تحت عنوان ترازنامه شرکت ارائه می شود.

اصطلاحات مربوط به سهامدارها

سهامدار شدن نیاز به پیش زمینه هایی مثل دریافت کد بورسی و مراجعه و ثبت نام کاربری در یک کارگزاری دارد. در این قسمت با این موارد آشنا خواهید شد.

سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به معنای خرید سهام یک یا چند شرکت بورسی است که معمولا با دو دیدگاه انجام می شود. بهره بردن از روند قیمت سهم به معنای اینکه سهمی را در قیمتی بخریم و با قیمت بالاتری به فروش برسانیم، و یا سرمایه گذاری برای بهره بردن از سود سالیانه سهم که البته مورد دوم رشد قیمت را در زمان فروش نیز شامل می‌شود.

شرکت‌های کارگزاری

کارگزاری‌ها بنگاه‌های معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام توسط آنان صورت می گیرد. کارگزاری ها از اعتبار بالایی برخوردار هستند و می‌توانید مانند یک بانک به آنها اعتماد کنید. در این معاملات آن ها وکیل تام الاختیار فروشنده و خریدار هستند. دفاتر شرکت‌های کارگزاری در تمامی شهرها وجود دارند.

کد معاملاتی یا کد بورسی

برای اینکه بتوانید به خرید و فروش هام در بورس بپردازید، گرفتن کد بورسی الزامی است. هر فرد باید یک کد بورسی برای معامله کردن در بورس بگیرد. کد بورسی عبارتست از کدی ثابت که به سهامداران اختصاص داده می شود تا در هنگام خرید و فروش سهام از آن استفاده کنند. این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی افراد به همراه یک عدد ثابت است که در معاملات سهام کارکردی مشابه شماره حساب در نقل و انتقالات بانکی را دارد. برای دریافت کد بورسی باید به یکی از دفاتر شرکت‌های کارگزاری بورس مراجعه کنید.

پرتفو (Portfolio)

پرتفو یا پرتفوی عبارتست از سبدی متشکل از سهام شرکتهای مختلف بورسی. منظور از سبد سهام همین موضوع است. سرمایه گذاران برای کاهش ریسک سرمایه گذاری، به جای خرید سهام یک شرکت، سرمایه خود را در چند شرکت پخش می‌کنند. اکثر قریب به اتفاق کارشناسان اقتصادی حتی در بهترین حالتهای تحلیلی، خریدن تنها یک سهم یا اصطلاحاً تک سهم شدن را توصیه نمی کنند.

سهامدار عمده

طبق قانون به شخص حقیقی یا حقوقی که بیش از ۵٪ از سهام یک شرکت بورسی یا غیر بورسی را دارا باشد سهامدار عمده می‌گویند. سهامدار عمده میتواند در تصمیماتی که در مجامع بر گزار می شود موثر باشد.

اصطلاحات و مفاهیم مرتبط به معاملات و تحلیل سهام

اصلاحات زیادی درباره نحوه انجام معاملات و مسائل مربوط به قیمت‌ سهام وجود دارد. این قسمت برخی از مهم ترین تعاریف مربوط به معاملات سهام آورده شده است.

قیمت پایانی سهم

قیمت رسمی سهم است که در واقع قیمت پایانـی سهام یک شرکت نشان دهنده میانگین قیمت‌های آن سهم در طول روز است که براساس آن قیمت‌ها مورد داد و ستد قرار گرفته است.

نوسان قیمت سهام

بر طبق قوانین بورس اوراق بهادار تهران حداکثر نوسان قیمت یک سهم در یک روز از مثبت 5٪ تا منفی 5٪ طی روز می تواند باشد. برخی از سهام نیز بازه نوسانی 10 یا 6 درصدی دارند که بعدا درباره آن بیشتر توضیح خواهیم داد.

حجم مبنا

حداقل تعداد برگه سهمی که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در پایان روز قیمتی به ثبت برسد.

صف خرید و فروش

چنانچه خریداران زیادی در طی روز یک سهم در قیمت +۵٪ باشند می گویند صف خرید ایجاد شده است و چنانچه تعدا زیادی فروشنده سهم در قیمت -۵٪ باشند می گویند صف فروش ایجاد شده است. این اتفاق به این دلیل میافتد که قیمت یک سهم در یک روز در یک بازه خاص میتواند نوسان کند.

قیمت لحظه‌ای

به قیمت یک سهم در هر لحظه از ساعات معاملاتی (9 تا 12:30) قیمت لحظه ای میگویند.

تحلیل تکنیکال

به بررسی تکنیکی نمودار خطی قیمت و حجم معاملات تحلیل تکنیکال میگویند. تحلیل تکنیکال در واقع یک علم است که به شما این امکان را می‌دهد تا با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌هایی که شامل یکسری ابزارها و نرم افزارها، نمودارها، ریاضیات، اندیکاتورها و یک سری داده مثل قیمت سهم در گذشته و حجم معاملات، به‌پیش‌بینی قیمت‌ها در آینده بپردازید.

تحلیل بنیادی

به تحلیل صورت‌های مالی شرکت ها و تحلیل فاکتورهایی که میتواند در آینده بر روند سودسازی یک شرکت تاثیر گذار باشد، تحلیل بنیادی یا فاندامنتال می‌گویند.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.

آشنایی با انواع بازارهای مالی در ایران

در این مقاله آموزش بورس با انواع بازارهای مالی در ایران آشنا می‌شویم و پس از طبقه بندی این بازارها، ویژگی‌های هریک را با هم بررسی خواهیم کرد.

جایگاه بخش مالی در اقتصاد یک کشور

نظام مبتني بر اقتصاد بازار در سطح كلان به وجود بازارهاي 4 گانه اعتقاد دارد. اين بازارها عبارتند از: بازار كالا، بازار كار، بازار پول و بازار سرمايه. تجزيه و تحليل بازارهاي 4 گانه تعادل عمومي را به اثبات مي‌رساند. دو بازار از بازارهاي ياد شده در ارتباط با بخش مالي مي‌باشد. بخش مالي روي دوم سكه اقتصاد است كه در واقع مكمل بخش واقعي اقتصاد است. بنابراين تعادل بلند مدت و با ثبات هر نظام اقتصادي هنگامي به دست مي‌آيد كه دو بخش مالی و اقتصادی با ارتباطات دروني خود در شرايط تعادلي عمل كنند. بر اين اساس مي‌توان گفت كه بخش مالي تزريق كننده حيات به بخش حقيقي اقتصاد است تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه و منظور از توسعه مالي، توسعه سيستم يا بخش مالي يعني بازارها، نهادها و ابزارهاي مالي مي‌باشد.

بازارهای مالی در ایران

بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.

یكي از راه‌هاي سرمايه گذاري خريد دارايي‌هاي مالي است. مزيت خريد دارايي‌هاي مالي نسبت به خريد دارايي‌هاي واقعي از ديدگاه اقتصادي اين است كه اولا دارايي واقعي كالاي مصرفي است نه وسيله پس انداز و سرمايه گذاري. دوم اينكه خريد دارايي‌هاي واقعي و بلااستفاده نگه داشتن آنها به اميد گرانتر شدن در آينده به معناي بلااستفاده نگه داشتن منابع كشور است و ارزش افزوده اي ايجاد نمي‌كند. مگر آنگه از آن استفاده شود.

چند نوع از دارايي‌هاي مالي عبارتند از: سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري در بانك‌ها، طرح‌هاي بازنشستگي كه توسط صندوق‌هاي بازنشستگي ارايه مي‌شود، انواع بيمه نامه‌هاي شركت‌هاي بيمه و در نهايت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار كه توسط كارگزاران خريد و فروش مي‌شود.

وظایف بازارهای مالی

بازارهای مالی به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشور، وظایفی بر عهده دارند که عبارتند از :

• تخصیص بهینه منابع
• اداره و کنترل بنگاه‌ها و مدیران به کمک واسطه‌های مالی
• ایجاد سهولت در نظام مالی تجارت و مبادلات
• قیمت‌گذاری ریسک و فراهم کردن مکانیسم ادغام
• انتشار اطلاعات در بین تامین‌کنندگان وجوه مالی

طبقه‌بندی انواع بازارهای مالی در ایران

بازارهاي مالي بر پايه معيارهاي متفاوتي قابل طبقه‌بندي هستند:

1- طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي

2- طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

3- طبقه‌بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي

4- طبقه‌بندی براساس واگذاری فوری یا تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه واگذاری آتی

5- طبقه‌بندی براساس ساختار سازمانی

انواع بازارهای مالی بر اساس نوع دارايي

الف) بازار سهام

در اين بازار، سهام شركت‌ها كه نشانگر مالكيت دارنده آن در شركت است، دادوستد مي‌شود.

ب) بازار اوراق بدهی

بازاري است كه در آن ابزارهاي با درآمد ثابت (اوراق قرضه) دادوستد مي‌شوند.

ج) بازار ابزارهای مشتق

بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي از كه آن جمله مي‌توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.

انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

الف) بازار اولیه (Primary Market)

بازار اوليه جايي است كه بنگاه اقتصادي مي تواند در آن دارايي هاي مالي خود را با منابع مالي بلند مدت مبادله كند. در اين بازار منتشر كننده اوراق بهادار اقدام به فروش اين اوراق مي كند تا وجوه مورد نياز خود را تامين كند. دليل اصلي قابليت فروش اين اوراق وجود بازار ثانويه است.

ب) بازار ثانویه (Secondary Market)

در اين بازار اوراق بهاداري كه قبلا منتشر شده مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرند. وجود اين بازار مشاركت‌كنندگان را مطمئن مي‌سازد كه مي‌توانند اوراق بهادار خود را به راحتي به فروش برسانند و مشكلي از نظر تبديل به نقد كردن دارايي‌هاي مالي‌شان نداشته باشند. در مورد اوراق قرضه كه داراي سررسيد مشخصي مي‌باشند، وجود اين بازارها اين امكان را فراهم مي‌آورد تا دارندگان اين اوراق مجبور به نگهداري آن‌ها تا تاريخ سررسيد نباشند. علاوه بر آن بازار ثانويه قيمت سهام جديدي كه قرار است در بازار اوليه عرضه شود را تعيين مي‌كند.

بازار ثانویه خود به دو زیر بازار تقسیم می‌شود:

1. بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)

بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است.

2. بازار فرابورس (Over the Center Market) بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.

بازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

این بازار مربوط به معامله اوراق بهاداری است که در بازارهای فرابورس یا خارج از بورس معامله می‌شوند. از آنجایی که این بازار محلی مطمئن برای انجام معاملات است، بنابراین بسیاری از موسسات برای کاهش هزینه‌های کارمزد از این بازار استفاده می‌کنند.

یا اوراق مشارکت که در آن معاملات خصوصی بدون دخالت کارگزار، بین افراد عادی و یا سازمان‌های بزرگ انجام می‌گیرد. مزیت این بازار نپرداختن هزینه‌های بالای کارگزاری است.

انواع بازارهای مالی بر اساس سررسید تعهدات مالی

بازار پول

بازار پول بازاري براي دادوستد پول و ديگر دارايي‌هاي مالي جانشين نزديك پول است كه سررسيد كمتر از يكسال دارند. همچنين مي‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهاي مالي كوتاه مدت با ويژگي اندك بودن ريسك عدم پرداخت، نقدشوندگي و ارزش اسمي زياد نام برد.

سهام عادي

سهام عادي نوعي ابزار سرمايه‌گذاري است كه نشانگر مالكيت دارنده آن در يك شركت سهامي است و به دو دسته سهام با نام و سهام بينام تقسيم مي شود.

سهام ممتاز

سهام ممتاز نوعي اوراق بهادار است كه دارنده آن نسبت به درآمدها و دارايي‌هاي شركت، حق يا ادعاي محدود و معيني دارد. اين سهام زماني منتشر مي‌شود كه هزينة سهام عادي بالاتر باشد.

اوراق قرضه

اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آن‌ها ناشر متعهد مي‌شود مبالغ معيني (بهره سالانه) را در فاصله‌هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد، اصل مبلغ را بازپرداخت كند.

اوراق مشاركت

اوراقي است كه سود علي الحساب دارد و صادركننده اوراق متعهد مي شود اصل پول و سود قطعي را در تاريخ معين پرداخت كند.

طبقه‌بندی براساس واگذاری فوری یا واگذاری آتی

1- بازار نقدی یا آنی

معاملات فوری خرید و فروش اوراق بهادار و تحویل کالا در این دسته قرار می‌گیرند. بازار نقدی در مقابل بازار آتی قرار می‌گیرد و برخلاف بازار آتی که در زمان مشخصی در آینده صورت می‌گیرد، بازار نقدی در زمان حال انجام می‌شود.

2- بازار مشتقه

این بازار که از ابزارهایی مثل قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله برای معامله اوراق استفاده می‌کند، بیشتر، سرمایه‌گذاران خرد را به سمت خود جذب کرده است.

بورس کالا

یکی دیگر از بازارهایی که در ایران وجود دارد بورس کالا است که با توجه به نامش مشخص است که در آن کالاهای خامی نظیر زعفران، گندم، برنج، قیر و غیره، معامله می‌شود. این بازار که به دلیل وجود مشکلات مختلفی من جمله قیمت در بازارهای سنتی، شکل گرفته، بر مبنای خرید و فروش کالاهای فیزیکی بوده و براساس اوراق بهادار معامله‌ای شکل نمی‌گیرد.

ساختار بازار سرمایه کشور

نهادهاي مهم بازار سرمايه كشور عبارتند از:

1- شوراي عالي بورس

2- سازمان بورس و اوراق بهادار

3- شركت بورس اوراق بهادار

4- شركت بورس كالاي ايران

5- شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه

6- نهادهاي مالي شركت مديريت فناوري بورس تهران

ارزش اسمی سهم

ارزش اسمي سهام همان است كه در روز تشكيل شركت پرداخت و يا تعهد شده و سرمايه شركت در مجموع قيمت اسمي سهام را تشكيل مي‌دهد به عنوان مثال: شركتي در را نظر بگيريد كه سرمايه دو آن ميليون ريال و به هزار سهم دو هزار ريالي تقسيم شده است. پس ارزش اسمي هر سهم اين شركت دو هزار ريال است.

ارزش بازاری سهم (Market Capitalization)

به مجموع ارزش روز یک شرکت سهامی عام گفته می‌شود. این ارزش از حاصل ضرب قیمت روز سهام در تعداد سهم‌های منتشر شده توسط شرکت بدست می‌آید. برای مشاهده ارزش بازار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، کافی است نام یا نماد شرکت را در سایت tsetmc.com جستجو کنید. بنابرین دو عامل قیمت روز سهام یک شرکت و تعداد سهام منتشر شده توسط آن می‌تواند بر میزان ارزش بازار سهام آن شرکت اثر گذار باشد. هرچقدر شرکت، سهام بیشتری منتشر کند و به عبارتی سرمایه بیشتری داشته باشد جزو شرکت‌های با ارزش بازار بالا در نظر گرفته خواهد شد.

برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.