شاخص هم وزن در بورس

درصد شاخص کل در طول زمان از سال 1394 تا 13990404

شاخص هم وزن و شاخص کل

حاصل ضرب تعداد سهام با قیمت هر سهم ارزش هر شرکت را در بورس ایران نشان می دهد. هر چقدر که ارزش سهام شرکت بیش تر باشد به همان اندازه ارزش همان شرکت در بورس ایران بالاتر خواهد بود. این نوع شاخص نشان دهنده تغییرات قیمت در بورس ایران است و هرگز سود را نشان نمی دهد. افزایش درصدی شاخص کل نشان می دهد که قیمت سهام شرکت ها نیز به همان اندازه افزایش یافته است.

متوقف سهام شرکت به این معنی است که آخرین قیمت معامله سهام مدنظر گرفته می شود. هر گونه تغییر در قیمت سهام کل، بر قیمت سهام شرکت ها تاثیر خواهد گذاشت. میانگین شاخص کل ، میانگین کل بازار را نشان می دهد. هر چقدر سهام شرکتی بیش تر باشد به همان اندازه ارزش بورس همان شرکت بالا خواهد بود. شاخص کل به عنوان معیاری نسبت به اندازه شرکت پذیرفته شده در بورس سنجیده می شود. شاخص کل از ابتدای سال تا انتهای سال محاسبه می شود.

شاخص هم وزن ، عاملی متفاوت در بازار بورس ایران

پس از این که مشخص شد که شاخص کل در بورس ایران نواقص و اشکالاتی دارد، به همین دلیل لازم شد که شاخصی تاثیرگذار تر در بازار بورس ایران به کار گرفته شود. به همین دلیل است که این شاخص یکی از تاثیرگذارترین شاخص ها در بازار بورس است که می توان با آن، سهام شرکت ها را به دقت بررسی کرد و می توان سهام شرکت ها را به دقت بررسی کرد.

در شاخص هم وزن، سهام شرکت ها با قیمتی مساوی اندازه گیری می شود. افزایش سرمایه شرکت بر این شاخص تاثیری ندارند و قرارگیری یا حذف شرکت و تقسیم سود نقدی شرکت در شاخص هم وزن تاثیرگذار است. در این شاخص اندازه شرکت مهم نبوده و نوسانات معاملاتی شرکت ها بر این شاخص تاثیر می گذارد. این شاخص نشان دهنده وضعیت کلی بازار بورس است. اگر وضعیت معاملات منفی باشد در این صورت شاخص کل، مثبت ولی در این شاخص منفی خواهد بود.

تفاوت شاخص هم وزن و شاخص کل

ارزش شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس تفاوت فاحش هر دو شاخص را نشان می دهد و با این شاخص می توان تفاوت سهام های کوچک و بزرگ را می توان تشخیص داد. در شاخص هم وزن ارزش سهام همه شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شود. تحلیل گران بازار بورس با این شاخص می توانند به راحتی این نوع بازار را تحلیل کنند.

با شاخص هم وزن می توان ارزش سهام شرکت ها را تحلیل کرد و هر چقدر این شاخص مثبت و بزرگ باشد به همان اندازه می تواند در بازار بورس تاثیرگذار باشد. این شاخص منفی نشان دهنده بازدهی کمتر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس است. شاخص هم وزن مثبت به معنای رشد بازدهی سهام شرکت ها است. با کمی دقت متوجه می شویم که شاخص کل معیار مناسبی برای سنجش بازار بورس نیست ولی شاخص هم وزن، ارزش سهام شرکت ها نشان می دهد ولی شاخص کل هرگز شاخص مناسبی برای ارزیابی قیمت های بورس ایران نیست.

ایست شاخص هم‌وزن؛ رشد شاخص کل بورس

بورسان: شاخص کل بورس تهران امروز با حمایت سهام از گروه‌های فلزی و معدنی رشد بیش از یک درصدی را تجربه کرد و وارد کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد شد. از سوی دیگر شاخص کل هم‌وزن که در هفته‌های قبل گوی سبقت را از شاخص کل ربوده بود امروز رشد اندکی را به ثبت رساند. ایست سهام کالای اساسی در مسیر صعودی و در عین حال استقبال از سهام کالایی باعث شده که شاخص کل از هم‌وزن رشد بیشتری را تجربه کند. شاخص کل هم‌وزن در پایان معاملات امروز افت ۰.۳ درصدی را تجربه کرد.

در میان نمادهای اثرگذار بر شاخص کل بورس تهران نمادهای فلزی و معدنی مانند فولاد، کگل، فملی و کچاد مشاهده می‌شود. فولاد و فملی با شایعات از احتمال افزایش سود تقسیمی رشد کرده‌اند. باید منتظر ماند که با وجود تمام هزینه‌های دولتی که بر دوش این شرکت‌ها گذاشته شده است مانند خرید سهام خزانه یا ساخت نیروگاه یا مواردی از این دست، آیا این شرکت‌ها در رویه تقسیم سود سنت‌شکنی می‌کنند یا خیر.

فلزات اساسی امروز در صدر ارزش معاملات قرار گرفته‌اند. گروه خودرویی امروز با فشار فروش مواجه شده‌اند و خبر عرضه خودرو در بورس کالا نتوانسته است که موج تازه‌ای در سهام این گروه ایجاد کند. در گروه کوچک‌تر نیز شاهد فشار فروش در سهام هستیم. پس از ورود بورس به کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی ادامه نوسان قیمتی سهام جذاب به نظر می‌رسد. همچنان نوسان نرخ دلار، اخبار احتمالی از برجام و نوسان قیمت جهانی از اهمیت زیادی برای سودآوری شرکت‌های کالایی بورس برخوردار است.

محک صف خرید کچاد

امروز سهام معدنی و صنعتی چادرملو تا سقف قیمتی مجاز روزانه پیش رفت و در نهایت به صف خرید نشست. معاملات این سهم در سقف قیمتی از آن جهت جالب توجه است که نسبت قیمت به درآمد این سهم حدود ۸ است و با فرض تقسیم سود حداکثری و تکرار سود سال ۱۴۰۰ برای سال جاری نسبت قیمت به درآمد شرکت به حدود ۷ می‌رسد.

بررسی دقیقی برای سودآوری این سهم مورد نیاز است اما در شرایطی که سهام با نسبت قیمت شاخص هم وزن در بورس به درآمد کمتر در بازار وجود دارد استقبال از این سهم جالب توجه است. به صورت کلی چند سالی است که سهام سنگ آهنی با استقبال بیشتری از سوی سبدها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مواجه شده‌اند و علت چنین استقبالی نیاز به ماده اولیه فولاد و اجبار به افزایش قیمت سنگ‌ ‌آهن با توجه به کسری این ماده اولیه برای تولید بیشتر فولاد در کشور است. با این حال در سوی مقابل بر این نکته تاکید می‌شود که ذخایر موجود این شرکت‌ها برای سال‌های زیادی امکان تولید ایجاد نمی‌کند و همین موضوع اتفاقا باید عاملی برای عدم استقبال از این سهام باشد.

در شاخص هم وزن در بورس خصوص شرکت‌های معدنی این نکته جالب توجه است که در سال‌های گذشته به واسطه این‌که هزینه تولید با شتاب کمتری (همراه با تورم عمومی) نسبت به مبلغ فروش (همراه با رشد نرخ دلار و قیمت جهانی) رشد کرده است طبیعتا شاهد افزایش سودآوری این شرکت‌ها بوده‌ایم. حالا بر شتاب رشد نرخ تورم عمومی افزوده شده است و اگر رشد نرخ دلار و قیمت جهانی متوقف شود باید گفت حتی احتمال کاهش حاشیه سود برای این شرکت‌ها وجود خواهد داشت که می‌تواند بر سودآوری این شرکت‌ها فشار وارد کند. البته در این میان نمی‌توان پیشبینی دقیقی از احتمال تغییرات ضریب تعیین قیمت سنگ آهن بر اساس شمش فولاد برای تعیین قیمت پایه داشت.

با توجه به این موضوع که در چند سال گذشته سهام سنگ آهنی بازدهی قابل توجهی به واسطه موارد اشاره‌شده در بالا و البته جو عمومی بازار به ثبت رسانده‌اند باید به ریسک‌های موجود نیز توجه شود. البته موارد ذکرشده با شاخص هم وزن در بورس فرض بازگشت حداقل آرامش به فضای اقتصاد کلان کشور است و در غیر این صورت دوباره تورم می‌تواند تمام قیمت‌های کنونی سهام را خاطره کند. همچنین نوسان قیمت جهانی نیز می‌تواند بر تغییر برآورد سودآوری موثر باشد.

افزایش فشار فروش در سهام کالای اساسی

در معاملات امروز شاهد افزایش فشار فروش در سهام کالای اساسی بودیم و بسیاری از نمادهای این گروه پس از رشدهای مداوم مطابق با انتظارات با افزایش فشار فروش مواجه شدند. سهام این گروه‌ها پس از حذف ۴۲۰۰ و با انتظار برای افزایش نرخ فروش محصولات مورد توجه قرار گرفته بودند و اما پس از رشدهای متوالی طی دو روز گذشته فشار فروش سهام در این گروه‌ها افزایش یافته است. برخی کارشناسان چنین فشار فروشی را ناشی از موج شناسایی سود و برخی دیگر از کارشناسان چنین فشار فروشی را ناشی از عدم افزایش مناسب قیمت فروش محصولات و حتی احتمال زیان‌زده شدن شرکت‌ها می‌دانند.

برای مثال غبشهر سود هر سهم خود را بر اساس قیمت کنونی نیما و قیمت جهانی کنونی روغن خام حدود ۱۰ تومان مطرح کرده که با قیمت کنونی این سهم هم‌خوانی ندارد. غبشهر عنوان داشته که میزان رشد قیمت محصولات که توسط سازمان حمایت تعیین می‌شود کمتر از رشد نرخ ماده اولیه است. سیمرغ در حالی روز گذشته قیمت فروش هر کیلو تخم‌مرغ درب مرغ‌داری را ۳۵۵۰۰ تومان مطرح کرد که در گزارش شفاف‌سازی بهای تمام‌شده هر کیلو تخم‌مرغ بیش از ۳۹ هزار تومان مطرح شده است. برای مثال در سپید در حالی خبر از افزایش ۳ تا ۴ برابری مواد اولیه داده شده که سهم مواد اولیه در بهای تمام‌شده تولید ۹ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ حدود هزار میلیارد تومان بوده است و کل فروش حدود ۲ هزار میلیارد تومان و حالا نرخ فروش محصولات حدود دو برابر شده است. همین موضوع باعث شده که تحلیلگران نسبت به سودآوری این صنایع بدبین باشند و احتمال افت محسوس حاشیه سود و حتی احتمال ساخت زیان را مطرح کنند. در کل تحلیل این گروه‌ها نیازمند زمان و دقت بیشتری است و نمی‌توان اظهارنظر دقیقی در این خصوص داشت.

در این میان البته برخی تحلیلگران بر این نکته تاکید دارند که اصلا پیشبینی ارائه‌شده از سوی خود شرکت‌ها قابل اتکا نیست و بر همین اساس بود که باید ارائه پیشبینی سود از سوی شرکت‌ها متوقف می‌شد. در این خصوص عنوان می‌شود که بهای تمام‌شده کالاها بعضا بالاتر از سطح واقعی اعلام می‌شود و همچنین نرخ فروش محصولات معمولا با قیمت فروش مصوب متفاوت است.

با این حال به نظر می‌رسد در شرایط کنونی تا انتشار گزارش‌های ماهانه و همچنین مشخص شدن هزینه‌ها باید منتظر ماند چون اگر رخداد سناریو بدبینانه محتمل باشد سرمایه‌گذاران می‌توانند متحمل زیان سنگینی پس از رشدهای اخیر شوند.

معرفی انواع شاخص‌های بورس (شاخص کل، هم‌وزن و…)

شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن می‌توان چیـزی را تشخیص داد.

در بورس هم، شاخص‌ها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را ارزیابی و حتی احتمالات را در روند آینده بورس بررسی کرد. بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص بازار و شاخص‌های بورس در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.

سرمایه‌گذاران حتما باید توجه داشته باشند که شاخص‌ها به تنهایی معیاری مناسب برای خرید و فروش سهام به حساب نمی‌آیند. مثلا تنها معیار خرید سهام نباید این باشد که شاخص در یک هفته اخیر مثبت بوده است.

نباید با منفی یا مثبت بودن شاخص کل بورس به این نتیجه رسید که وقت مناسبی برای خرید یا فروش سهام است.

البته درک این موضوع ممکن است برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بازار سرمایه اندکی سخت باشد و به همین دلیل ممکن است دست به خرید و فروش‌های هیجانی بزنند.

در ادامه این مطلب که از کتاب “به بورس خوش آمدید” تالیف مهدی افضلیان (مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه) برگرفته شده، به معرفی شاخص‌های بورس تهران می‌پردازیم. این مطلب با اجازه مولف کتاب در سایت بورسینس انتشار یافته است.

1. شاخص کل بورس

این همان شاخصی است که بارها در تلویزیون، رادیو و سایر رسانه‌ها از رشد و افت آن صحبت می‌شود.

به این شاخص، شاخص قیمت و بازده نقدی نیز می‌گویند که بیان کننده سطح عمومی قیمت‌ها و سود نقدی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

در واقع این شاخص بیان‌کننده میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.

به عنوان مثال اگر قیمت سهامی در ابتدای سال 500 تومان باشد و در انتهای سال به 600 تومان برسد و در مجمع عادی سالیانه نیز سود نقدی 70 تومانی تقسیم کند، بازدهی سهم در طول یک سال به 34 درصد می‌رسد.

این شیوه محاسبه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح 450 هزار واحد و در پایان سال به 950 هزار واحد برسد، نشان‌دهنده این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت‌ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال تقریبا 111 درصد بوده است.

نکته‌ای که باید در بررسی بازدهی شاخص کل مد نظر قرار دهیم این است که افزایش شاخص کل بورس، نشان‌دهنده سودآوری همه شرکت‌ها در بورس نیست چرا که شاخص نشان‌دهنده میانگین بازدهی کل شرکت‌هاست.

به عبارت دیگر، ممکن است برخی از شرکت‌ها در طول سال با وجودیکه شاخص افزایش داشته، کاهش قیمت زیادی داشته باشند. یا بالعکس، ممکن است سهام برخی از شرکت‌ها در زمانی که شاخص در حال نزول است، رشد خوبی را تجربه کنند.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص کل در سایت tsetmc.com در پایان روز معاملاتی است که روی عدد 1,662,215 واحد تثبیت شده و نسبت به روز گذشته کاهش 65023 واحدی داشته است.

در بررسی شاخص کل باید به این نکته توجه داشت که شرکت‌های بزرگتر (شرکت‌های با سرمایه بالاتر و ارزش بازار بیشتر)، اثر بیشتری بر رشد یا افت شاخص کل بورس دارند.

به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی با وجودیکه قیمت در بسیاری از نمادهای بازار، منفی و متعادل است، مثبت بودن چند نماد بزرگ بازار مانند فارس، فولاد، فملی، خودرو، تاپیکو باعث رشد شاخص بورس شود. یا بالعکس.

این نکته، ضعف شاخص کل بورس را در بیان حقایق بازار نشان می‌دهد. زیرا شاخص می‌تواند با تغییرات قیمت چند شرکت بزرگ بازار، منفی یا مثبت شود.

در تصویر زیر تاثیر نمادهای بزرگ بازار بر شاخص بورس را مشاهده می‌کنید:

گاهی اوقات با تشکیل سبد سهام از شرکت‌های با اندازه بزرگ بازار (خرید سهام شرکت‌هایی که ارزش بازار بالایی دارند) می‌توان بازدهی سبد را به بازدهی شاخص کل بورس نزدیک‌تر کرد.

در دنیا برخی از صندوق‌های شاخصی وجود دارد که بازدهی آنها برابر با بازدهی شاخص بورس است.

صندوق‌های شاخصی نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند که در آن، مدیران صندوق در تلاشند تا سبدی از اوراق بهادار با ترکیب و وزن‌های متناسب با یک شاخص مبنا را تشکیل دهند.

در ایران نیز صندوق‌های کارآفرین، فیروزه و کاردان نیز به عنوان صندوق‌های شاخصی در حال فعالیت هستند و در آینده شاخص هم وزن در بورس نیز شاهد تاسیس صندوق‌های بیشتری از این نوع خواهیم بود.

2. شاخص کل هم‌وزن

در شرح شاخص کل بورس اشاره شد که سهام شرکت‌های بزرگ‌تر و با ارزش‌ بازار بالاتر، اثر بیشتری بر مقدار شاخص کل دارند که این به نوبه خود ضعف این شاخص را نشان می‌دهد.

اما در کنار شاخص کل، شاخص دیگری به نام شاخص هم‌وزن وجود دارد که اندازه شرکت‌ها در محاسبه آن تاثیری ندارد و وزن همه شرکت‌ها یکسان در نظر گرفته می‌شود.

به عنوان مثال در گروه شیمیایی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکتی با اندازه بزرگ و ارزش بازار بالاست و از طرفی در همین گروه، نماد شکربن (شرکت کربن ایران) شرکتی بسیار کوچک‌تر با ارزش بازار پایین‌تر است.

اگر شاخص کل بر مبنای هم‌وزن محاسبه شود، معاملات این دو سهم در بازار تاثیر یکسانی روی شاخص هم‌وزن دارد.

در شکل زیر شاخص هم‌وزن را صفحه اصلی سایت tsetmc.com مشاهده می‌کنید که روی 465,120 واحد قرار گرفته است.

سرمایه‌گذاران در کنار بررسی شاخص کل بورس، باید شاخص هم‌وزن را هم مورد بررسی قرار دهند.

چرا که شاخص هم‌وزن بهتر می‌تواند وضعیت بازار سرمایه را نشان دهد.

به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی، شاخص کل منفی ولی شاخص هم‌وزن مثبت باشد. این اتفاق نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگتر بازار در آن روز معاملاتی وضعیت مناسبی نداشتند ولی برعکس نمادهای کوچک‌تر مورد توجه بازار بوده‌اند و افزایش قیمت داشتند.

از شاخص کل بورس برای پیش‌بینی وضعیت آینده بازار نیز می‌توان استفاده کرد، به همین دلیل تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس به عنوان یکی از روش‌های رایج شاخص هم وزن در بورس تحلیلی توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته این روزها سرمایه‌گذاران از تحلیل تکنیکال شاخص هم‌وزن نیز در کنار شاخص کل برای پیش‌بینی آینده بازار استفاده می‌کنند.

3. شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)

شاخص قیمت در بورس، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. به عنوان مثال اگر شاخص قیمت در انتهای سال در مقایسه با ابتدای سال، 30 درصد رشد کند به این معناست که میانگین قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه، به طور متوسط 30 درصد افزایش داشته است.

پس فرق شاخص کل با شاخص قیمت در این است که شاخص کل علاوه بر افزایش قیمت سهام، سود نقدی آنها را نیز در محاسبه لحاظ می‌کند.

ولی در شاخص قیمت، سود نقدی لحاظ نمی‌شود و صرفا تغییرات قیمت سهام، مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.

البته این شاخص نیز میانگین است و نشان‌دهنده‌ی بالا رفتن دسته‌جمعی نمادها نیست. ممکن است قیمت سهام شرکت‌های کوچک بازار افزایش و شرکت‌های بزرگتر کاهش داشته و در نتیجه شاخص قیمت منفی شود.

در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، معیار ارزش شرکت‌هاست و شرکت‌های بزرگتر بیشتر شاخص را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

بدین ترتیب تغییرات شاخص عمدتا پیرو شرکت‌های بزرگ بازار است و شرکت‌های کوچک تاثیر ناچیزی بر شاخص دارند.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص قیمت (وزنی – ارزشی) در صفحه اصلی مدیریت سایت tsetmc.com است که نشان‌ می‌دهد این شاخص روی 436,418 واحد قرار دارد.

4. شاخص قیمت (هم‌وزن)

گفتیم که شاخص قیمت، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یا به تعبیر بهتر، میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام است.

از طرفی در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، گفتیم که تاثیر شرکت‌های بزرگتر بر شاخص بیشتر و تاثیر شرکت‌های کوچکتر کمتر است.

اما در شاخص قیمت (هم‌وزن)، وزن تمام شرکت‌ها در محاسبه شاخص یکسان در نظر گرفته می‌شود و تغییرات شاخص گویاتر است و بهتر می‌توان وضعیت عمومی بازار را درک کرد.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص قیمت (هم‌وزن) ذر صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که روی 305,135 واحد آرام گرفته.

5. شاخص آزاد شناور

شاخص آزاد شناور، شاخص قیمت را بر مبنای تعداد سهام شناور موجود در بازار نشان می‌دهد.

هدف از انتشار شاخص آزاد شناور، تحلیل رفتار بخشی از بازار است که نقدشوندگی بیشتری دارد زیرا در بررسی این شاخص، فقط ارزش سهامی که در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دارد و همواره در حال معامله است محاسبه می‌شود و آن بخش از سهام که در اختیار سهامداران عمده است و قابلیت خرید و فروش ندارد محاسبه نمی‌شود.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص آزاد شناور در صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که نشان می‌دهد این شاخص روی 2,259,713 واحد قرار دارد.

6. شاخص بازار اول و بازار دوم

به طور کلی شرکت‌هایی که وارد بازار اول بورس می‌شوند به لحاظ سرمایه، وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناور آزاد در وضعیت مناسب‌تری قرار دارند و شرکت‌هایی که از نظر این معیارها در شرایط پایین‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس پذیرش می‌شوند.

پس شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار اول بورس پذیرش شده‌اند و شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمت‌هایی است که در بازار دوم بورس پذیرش شده‌اند.

در تصویر شاخص بازار اول و دوم را مشاهده می‌کنید:

سخن آخر

در خصوص شاخص باید گفت که نیازی به بررسی تمامی شاخص‌های ذکر شده در این بخش نیست و از میان آنها باید شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن بورس را تجزیه و تحلیل کرد.

البته این نکته را مجدد تکرار می‌کنیم که خرید و فروش سهام شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری در بورس نباید صرفا با توجه به تغییرات روزانه شاخص باشد.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

شاخص «هم وزن» باعث امیدواری شد/ پیش بینی بورس امروز چهارشنبه 4 اسفند 1400

نکته مهم اینکه این روزها شاخص هم‌وزن شرایط خوبی پیدا کرده و حتی برآیند آن از ابتدای هفته مثبت بوده است. این یعنی نمادهای متوسط و کوچکتر تا حدودی از زیر فشار فروش خارج شده‌اند و ادامه بازدهی بیشتر این شاخص سیگنال خوبی را برای معامله‌گران به ویژه حقیقی‌ها صادر خواهد کرد.

بورس24 : در شرایطی به مصاف معاملات آخرین روز کاری هفته می‌رویم که بازار روز گذشته با رگه‌های مثبت و رشد نزدیک به 4 هزار واحدی شاخص آغاز کرد اما با گذر از دقایق ابتدایی، رفته‌رفته فشار عرضه‌ بالا گرفت و در نتیجه بخشی از رشد دماسنج‌های اصلی بازار از دست رفت. البته حجم و ارزش معاملات کاهشی نبود و در بسیاری از نمادها شاهد حضور خریداران با سماجتی بیشتر از گذشته بودیم.

برای اطلاع از بورس امروز روی لینک کلیک کنید.↪️

در واقع تردید درخصوص تغییر روند بازار از یکسو و از سوی دیگر رشد روزهای اخیر موجب شده تا معامله‌گران کوتاه‌مدتی طبق روال عادی برنامه، مسیر شناسایی سود را در پیش بگیرند. انصافا پیش‌بینی بازار در وضعیت فعلی دشوار شاخص هم وزن در بورس شده است اما واقعیت امر کمی به معاملات روز گذشته با وجود فشار نسبی فروش دلگرم هستیم. حال شاید این دلگرمی اشتباه باشد اما همین که برخی از نمادها پس از رشد روزهای اخیر صف فروش نمی‌شوند و در منفی‌ها حضور خریداران را داریم، نشانه خوبی است.

برای دیدن نبض بازار بورس امروز روی لینک کلیک کنید.↪️

نکته مهم اینکه این روزها شاخص هم‌وزن شرایط خوبی پیدا کرده و حتی برآیند او از ابتدای هفته مثبت بوده است. این یعنی نمادهای متوسط و کوچکتر تا حدودی از زیر فشار فروش خارج شده‌اند و ادامه بازدهی بیشتر این شاخص سیگنال خوبی را شاخص هم وزن در بورس برای معامله‌گران به ویژه حقیقی‌ها صادر خواهد کرد.

اما برای امروز بعید به نظر می‌رسد که در دقایق نخست تحرکات مثبت داشته باشیم اما چنانچه فشار عرضه قوی نباشد، ممکن است روند معاملات در نیمه دوم بازار برتری خریداران را داشته باشیم.

برای اطلاع از اخبار بورس و عرضه های اولیه روی لینک کلیک کنید.↪️

بررسی درصد شاخص کل و هم وزن در بورس تهران

نوشتار را با یک مثال ساده شروع می‌کنیم. به تصویر زیر نگاه کنید.

این نتایج مربوط به آخرین روز کاری بورس تهران در تاریخ چهارشنبه 4 تیرماه سال 99 است. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید شاخص کل 2.04 درصد و شاخص هم وزن 0.36 درصد، رشد کرده است. ما می‌خواهیم در این نوشتار درباره این اعداد درصدی صحبت کنیم.

حال بیایید این اعداد درصد افزایش یا کاهش را در طول زمان مورد بررسی قرار دهیم. از اینجا می‌توانید فایل دیتا درصد افزایش یا کاهش شاخص کل و هم شاخص هم وزن در بورس وزن را از ابتدای سال 1394 تا آخرین روز معاملاتی چهارشنبه 4 تیرماه سال 99 دریافت کنید.

از گراف زیر شروع می‌کنیم. در این نمودار می‌توانید روند حرکتی درصد شاخص کل از ابتدای سال 1394 تا آخرین روز معاملاتی چهارشنبه 4 تیرماه سال 99 را مشاهده کنید.

درصد شاخص کل در طول زمان از سال 1394 تا 13990404

همان‌گونه که در گراف بالا مشاهده می‌کنید از اواسط سال 1397 به بعد دامنه نوسان افزایش یا کاهش درصد شاخص کل بزرگتر شده است. خوب است قبل از ادامه بحث کمی در این رابطه صحبت کنیم.

اگر تک رفتارهای بالا بودن درصد شاخص کل در سال 1394 را نادیده بگیریم، به نظرم شروع بزرگ شدن دامنه نوسان در گراف بالا، اولین ایده‌ها و نقاط توجه عمومی به بورس تهران را نشان می‌دهد. به عبارتی تقریباً از اواخر خرداد سال 1397 تا همین امروز، دامنه نوسان درصد شاخص کل چه در جهت افزایش و چه در جهت کاهش بزرگ شده است. من از این فرایند به نام “پنجره بورسی” یاد می‌کنم.

پاسخ به این سوال که بورس تهران تا چه زمانی رونق دارد، در همین پنجره نهفته است. پاسخ این است که تا زمانی که پنجره بورسی باز باشد، بورس نیز مورد توجه و رونق خواهد بود. در همین جا است که اهمیت کاهش و اصلاح بازار خود را نشان می‌دهد. به بیان دیگر همان‌قدر که رشد برای رونق بازار بورس مفید است، اصلاح نیز اهمیت فراوان دارد.

علاقمند هستم از یک تجربه دیگر در کشور که از همین مکانیسم پیروی می‌کرد و اکنون در چند گام جلوتر از پنجره بورسی قرار دارد، صحبت کنم. به این امید که بورس راه این تجربه را نرود. گراف زیر را ببینید.

پنجره جمعیتی ایران، وضعیت ساختار سنی جمعیت و پیش‌بینی آینده

بیایید درباره گراف بالا که از آن به نام پنجره جمعیتی یاد می‌کنیم، صحبت کنیم تا بعد به ادامه بحث بپردازیم.

در دهه 1360 نرخ رشد جمعیت کشور حدود 6.5 بوده است. به معنای ساده اینکه در هر 10 خانواده ایرانی حدود 65 فرزند وجود داشته است. این مطلب سبب شده بود که تقریباً 45 درصد جامعه زیر 15 سال و 50 درصد جامعه در سنین کار 15 تا 64 سال (جمعیت فعال اقتصادی) قرار داشته باشد.

در دهه 1370 با ورود افراد زیر 15 سال به گروه جمعیت افراد در سنین کار، پنجره جمعیتی کشور که از آن به عنوان موتور محرک رشد و رونق اقتصادی کشور یاد می‌شود، باز شده است.

اما باز ماندن پنجره جمعیتی ایران تا چه زمانی ادامه داشت؟ تقریبا تا سال 1395 و با کاهش نرخ رشد جمعیت به کمتر از عدد 2.1 و افزایش جمعیت گروه افراد در سن سالمندی، افق‌های بسته شدن پنجره جمعیتی ایران دیده می‌شد.

به این ترتیب پنجره جمعیتی کشور پس از یک دوره طلایی 20 ساله در حال بسته شدن است و پیش‌بینی آینده نیز بیانگر بسته شدن کامل آن خواهد بود.

سوال اساسی این است که چرا این اتفاق افتاد؟ پاسخ بسیار ساده است، نرخ باروری و رشد جمعیت به شدت کاهش پیدا کرد. برای باز ماندن پنجره جمعیتی ما حداقل به نرخ باروری 2.1 نیاز داشتیم. به بیان ساده اینکه به طور متوسط در هر 10 خانوار ایرانی 21 فرزند وجود داشته باشد. همین. اما این اتفاق هرگز نیفتاد و پیش‌بینی‌های بدبینانه نشان‌دهنده‌ی آن است که نرخ باروری حتی به کمتر از 1 و تقریباً 0.9 رسیده است. یعنی در هر 10 خانواده فقط 9 فرزند وجود دارد.

حال به پنجره بورسی برگردیم و بار دیگر این سوال را تکرار کنیم. پنجره بورسی کشور تا چه زمانی باز خواهد ماند؟ پاسخ به همان اندازه قبلی ساده است. تا زمانی که نقدینگی و پول حقیقی و حقوقی به بازار تزریق شود. البته یک نکته فنی نیز احتمالاً در این میان موثر باشد. این نکته این است که اجازه داده شود، دامنه نوسان پنجره بورسی بزرگتر شود. به عبارت دیگر چنانچه ورود پول می‌تواند طول پنجره بورسی را ادامه دار کند، حذف دامنه نوسان نمادها از 5 درصد فعلی، می‌تواند طول پنجره بورسی را بزرگتر کند. ترکیب این دو پنجره بورسی را برای سالیان سال باز نگه خواهد داشت.

حال به ادامه بحث خود در زمینه درصد افزایش و یا کاهش، شاخص کل و شاخص هم وزن بپردازیم.

یکبار دیگر به تصویر زیر نگاه کنید.

همان‌گونه که بیان کردیم، داده‌ها مربوط به آخرین روز کاری بورس تهران در تاریخ چهارشنبه 4 تیرماه سال 99 است. شاخص کل 2.04 درصد و شاخص هم وزن 0.36 درصد، رشد کرده است.

در جدول زیر به تفکیک هر سال، نتایج میانگین درصد شاخص کل و هم وزن آمده است.

جدول نشان می‌دهد مثلاً به طور متوسط در سال 1394 شاخص کل روزانه 0.1092 درصد رشد داشته است. برای همین سال شاخص هم وزن به طور متوسط در هر روز 0.1327 درصد رشد داشته است.

سال 1395 نیز شاخص کل به طور متوسط در هر روز 0.0149 درصد کاهش داشته است.

اما برای سال 1399 و 59 روز کاری سپری شده از آن تا تاریخ چهارشنبه 4 تیرماه، شاخص کل میانگین در هر روز 1.675 درصد و شاخص هم وزن 1.500 درصد افزایش داشته است.

با استفاده از همین اعداد میانگین روزانه درصد شاخص کل، می‌توانیم به سادگی پیش‌بینی‌هایی برای اینکه مثلا چه زمانی شاخص کل به عدد دو میلیون و یا هر عدد دیگری می‌رسد، داشته باشیم. فرصتی شد در آینده درباره آن صحبت خواهیم کرد.

در نمودار زیر اعداد درصد افزایش یا کاهش میانگین روزانه درصد شاخص کل و هم وزن را مشاهده می‌کنید.

همان‌گونه که مشاهده می‌شود در تمام سال‌ها به جز سال 1396 و همین روزهای سال 99 رشد روزانه شاخص هم وزن بیشتر از شاخص کل بوده است.

در سال 99 علاوه بر پیشی گرفتن رشد روزانه شاخص کل نسبت به شاخص هم وزن، اندازه رشد نیز به شدت افزایش یافته است. در حالی که در سال 96 شاخص کل متوسط روزانه 0.093 درصد بزرگتر می‌شده، اکنون و در سال 99 شاخص کل به طور متوسط در هر روز 1.675 درصد بزرگتر می‌شود.

حال بیایید از یک آماره جدید صحبت کنیم. این آماره را به صورت اختلاف بین درصد شاخص کل و درصد شاخص هم وزن تعریف می‌کنیم. نام آن را شاخص تفاضلی قرار می‌دهیم.

مثلاً شاخص تفاضلی برای روز چهارشنبه 4 تیرماه 99 به صورت زیر به دست می‌آید.

1.68 = (0.36 – 2.04) = (درصد شاخص هم وزن – درصد شاخص کل)

شاخص تفاضلی هر روز، اگر مثبت باشد نشان می‌دهد در آن روز رشد شاخص کل نسبت به شاخص هم وزن بیشتر بوده است و اگر درصد تفاضلی منفی باشد بیانگر آن است که در آن روز شاخص هم وزن نسبت به شاخص کل عملکرد بهتری داشته است.

بزرگتر بودن شاخص تفاضلی نشان‌دهنده توجه بیشتر به نمادهای شاخص ساز و بزرگ و کوچکتر بودن آن توجه بیشتر به نمادهای کوچک بازار را نشان می‌دهد.

برای روز چهارشنبه 4 تیرماه 99 به شاخص تفاضلی عدد 1.68 بوده است و این مطلب بیانگر توجه بیشتر سهامداران به نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بوده است.

حال بیایید همین شاخص تفاضلی را برای یک دوره کوتاه و از ابتدای سال 99 مورد بررسی قرار دهیم. در گراف زیر می‌توانید رفتار و روند شاخص تفاضلی به ازای 59 روز کاری بورس تهران را مشاهده کنید.

نمودار بالا نشان می‌دهد در 39 روز شاخص تفاضلی مثبت و تقاضای بازار به سمت سهام بزرگ بوده است. در 20 روز دیگر بازار به سمت سهام کوچک توجه کرده است. در واقع توجه بازار شاخص هم وزن در بورس به نمادهای کوچک در ابتدای سال، هم اینک و در چندین روز متوالی به سمت سهام بزرگ، حرکت کرده است.

خوب است بر روی همین شاخص تفاضلی مربوط به سال 1399 یک مدل سری زمانی طراحی کنیم. در گراف زیر می‌توانید مدل را مشاهده کنید.

پیش بینی مدل برای روز چهارشنبه 4 تیرماه 99 هر چند همچنان بالا بودن درصد رشد شاخص کل نسبت به شاخص هم وزن را نشان می‌دهد اما تا حدی خطا دارد.

مدل بر این نظر بوده است که شاخص کل باید 1.09 درصد بزرگتر از شاخص هم وزن باشد اما در واقعیت شاخص کل 1.68 درصد از شاخص هم وزن بزرگتر شده است. به بیان ساده‌تر رفتار شاخص کل و توجه به نمادهای شاخص ساز در این روز، بیشتر از روند گذشته مدل بوده است.

اینکه در ادامه چه خواهد شد و آیا همچنان شاخص تفاضلی مثبت خواهد ماند و نمادهای بزرگ بازار رشد بیشتری نسبت به نمادهای کوچک خواهند داشت، در آینده مشخص خواهد شد. مطلب آن است که حداقل برای آینده نزدیک پاسخ مثبت است و بر مبنای مدل بالا همچنان شاخص تفاضلی مثبت خواهد بود و رشد شاخص کل نسبت به شاخص هم وزن بیشتر خواهد ماند.

چگونه به این مقاله رفرنس دهیم

GraphPad Statistics (شاخص هم وزن در بورس 2020). Investigating the percentage of total and weighted index in Tehran Stock Exchange. Statistical tutorials and software guides. Retrieved Month, Day, Year, from https://graphpad.ir/total-equal-weighted-index-of-tehran-stock-exchange/.php

For example, if you viewed this guide on 12 th January 2022, you would use the following reference

GraphPad Statistics (2020). Investigating the percentage of total and weighted index in Tehran Stock Exchange. Statistical tutorials and software guides. Retrieved January, 12, 2022, from https://graphpad.ir/total-equal-weighted-index-of-tehran-stock-exchange/.php

ارایه خدمات تحلیل و مشاوره آماری

گراف پد برای شما خدمات مشاوره و انجام انواع تحلیل‌های آماری را ارایه می‌دهد. جهت دریافت نکات بیشتر بهتر است با ما تماس بگیرید.