فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟

از آنجا که بازار ارزهای دیجیتال هنوز در مرحله شکل‌گیری به سر می‌برد، بیت ‌کوین و آلت ‌کوین‌ها می‌توانند نوسانات شدیدی داشته باشند؛ به گونه‌ای که نمی‌توان این حرکات را بر اساس اصول تبیین کرد. این مسأله فرآیند تحلیل را تا حدی دشوار می‌کند. به هر حال باید همیشه پیش از تصمیم‌گیری در مورد خرید و فروش استقراضی، متوجه تمام عوامل تأثیرگذار بر بازار باشید.

فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / فروش استقراضی در بورس فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ چیست و چه سازوکاری دارد؟

فروش استقراضی در بورس چیست و چه سازوکاری دارد؟

هر کس که وارد بورس ایران می شود پس از مدتی به ظرفیت پایین و عمق کم این بازار پی میبرد و این مشکلی است که بورس تهران و فضای معاملاتی آن همواره از آن رنج برده است و سالهاست که منتظر به وجود آمدن سازوکاری مانند فروش استقراضی در بورس های مطرح جهان است. همچنین ارزش معاملات بازار سهام نسبت به ارزش بازاری شرکت‌ها در مقایسه با بورس‌های مترقی جهان، ناچیز به نظر می‌رسد. علاوه بر آن سهام شناور موجود در بورس و فرابورس با مقیاس‌های جهانی همخوانی ندارد.

نکته دیگری که باعث می‌شود عمق بازار کمتر از آنی باشد که انتظار می‌رود، فقدان ابزارهای مترقی فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ برای پوشش ریسک و سفته‌ بازی است. یکی از ابزار های مالی که سالهاست در تمام بورس های توسعه یافته دنیا مورد استفاده قرار میگیرد فروش استقراضی(short selling) است.

این ابزار مالی در ایران نیز موضوع مطالعات بسیاری از نظر ابعاد مالی و همچنین شرعی بوده و کمیته محترم فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار نیز آن را فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ مورد بررسی های تفصیلی قرار داده است. با بررسی های انجام شده و مشورت با علمای دینی که در این زمینه تخصص دارند و به نظارت می پردازند، الگوی متعارف فروش استقراضی عقدی ربوی بود و بنابراین از دیدگاه فقه امامیه مورد قبول شرع نیست.

اما تلاشهای زیادی در جهت رفع ایرادات وارده به الگوی متعارف فروش استقراضی و طراحی الگویی مشابه و با کارکردی همسان، با رعایت شرع مقدس اسلام انجام شده است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت

کارکرد فروش استقراضی چیست؟

در بازارهای سرمایه همواره سرمایه گذاران اقدام به ارزیابی سهام میکنند و زمانی که انتظار دارند قیمت سهمی در آینده افزایش یابد یا به عبارت دیگر هنگامی که بر این باورند قیمت سهم پایین تر از ارزش ذاتی آن است، اقدام به خرید آن سهم می کنند.

در مقابل در مواقعی که سرمایه‌گذاران بر این باورند که قیمت سهم کاهش می یابد دیگر نمی توانند با خرید سهام سود کسب کنند و به این منظور به دنبال روشها و ابزارهایی برای کسب سود از بازار نزولی هستند. از جمله ابزارهای مالی مورد استفاده برای کسب سود در بازارهای کاهنده استفاده از قراردادهای آتی و اختیار معامله است که معاملات آنها در بیشتر بورس‌های دنیا از جمله بورس اوراق بهادار تهران فراهم شده است. یکی دیگر از ابزارهای مالی مورد استفاده برای کسب سود در شرایط افت قیمت‌ها فروش استقراضی است که در بسیاری از بورس‌های دنیا مورد استقبال سرمایه گذاران قرار گرفته است.

همچنین سرمایه‌گذاران می‌توانند برای پوشش ریسک معاملات خود از این ابزار استفاده کرده و خود را در مقابل نوسانات نامطلوب و قیمت اوراق بهادار پایه مصون نگه دارند. البته در شرایطی که امکان استفاده از فروش استقراضی امکان پذیر نباشد و سرمایه‌گذار حرفه‌ای نباشد می‌تواند از دیگر ابزارهای مالی یاد شده برای کسب بازدهی در بازار نزولی استفاده کند. جزئیات مربوط به فروش استقراضی و ابزارهای جایگزین یاد شده در ادامه شرح داده شده است.

کلیات الگوی متعارف فروش استقراضی سهام در بورس

الگوی متعارف فروش استقراضی ساز و کاری است که با استفاده از آن سرمایه‌گذار اقدام به قرض سهام و فروش آن در بازار می‌کند با این هدف که در آینده آن سهم را با قیمت پایین‌تری خریداری کرده و بازگرداند. به شخصی که اقدام به قرض دادن سهام می کند، قرض دهنده و به شخصی که اقدام به قرض گرفتن سهام می‌کند، فروشنده استقراضی گفته می‌شود. در حالت کلی کارگزاران نقش قرض دهنده را در بازارهای مالی ایفا کرده و واسط بین مالک سهام و فروشنده استقراضی هستند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا فروش استقراضی را چنین تعریف کرده است: فروش اوراق بهاداری است که فروشنده مالک آن نیست بلکه، فروش استقراضی فروش سهامی است که به یکی از صورت های زیر به دست آمده است:

الف) به وسیله فروشنده قرض گرفته شده است،

ب) به وسیله کارگزار به حساب وی قرض داده شده است.

به عبارت ساده‌تر فروش استقراضی به فروش اوراق بهاداری اطلاق می شود که فروشنده مالک آن نیست بلکه آن را به منظور فروش قرض می گیرد و تعهد می کند پس از فروش سهم را خریداری کرده و آن را به مالک بازگرداند. پژوهشگران سه هدف اصلی برای استفاده از فروش استقراضی بیان کرده اند که عبارتند از:

۱- کسب سود در صورت افت قیمت: سرمایه‌گذاری پیش‌بینی می‌کند قیمت سهم خاصی در آینده کاهش می‌یابد و قصد دارد فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ با استفاده از ساز و کار فروش استقراضی از کاهش قیمت سهم سود کسب کند به این منظور وارد بازار سهام شده و سهام یاد شده را از دارنده آن قرض گرفته و در بازار می‌فروشد. اگر قیمت سهم مطابق انتظار سرمایه گذار کاهش یابد سرمایه‌گذار سهم را با قیمت کمتری خریداری کرده و به مالک اولیه باز می گرداند و از اختلاف قیمت فروش و خرید سود می‌برد.

۲- پوشش ریسک افت قیمت سهام: در این مورد سهامداری که یک سهم معین را در اختیار دارد به منظور دور ماندن در برابر کاهش قیمت آن سهم در آینده به فروش استقراضی همان تعداد و همان نسخه اقدام می‌کند بنابراین در صورت کاهش قیمت سهم در آینده سهامدار توانسته زیان فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ ناشی از کاهش قیمت سهم را پوشش دهد بدون اینکه مجبور باشد سهام خود را بفروشد.

۳- بازارگردانی: زمانی که برای سسهم یا اوراق بهادار خاصی تقاضا بیش از عرضه باشد این فزونی تقاضا باعث ایجاد صف خرید می‌شود بنابراین می‌توان با قرض گرفتن سهام از طریق ساز و کار فروش استقراضی و عرضه آن در بازار علاوه بر حل مشکل فزونی تقاضا به افزایش نقدشوندگی بازار نیز کمک کرد. این مورد توسط بازارگردانان به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.

به صورت کلی فروش استقراضی دارای شش گام اصلی است که در شکل زیر نشان داده شده است:

منبع: مقاله ای تحت همین عنوان از آقای حمید اسکندری کارشناس مسائل بورس

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟

زمانی که قیمت‌ها سیر صعودی دارند، عموم سرمایه‌گذاران از استراتژی خرید از کف و فروش از اوج استفاده می‌کنند. این استراتژی در روندهای صعودی به خوبی جواب می‌دهد. فرض کنید سهام شرکت ABC را به قیمت ۱۰۰ دلار خریده‌اید و آن را در ۱۵۰ دلار به فروش رسانده‌اید. سود شما از این معامله، بدون احتساب کارمزد و سایر هزینه‌های جانبی ۵۰ دلار به ازای هر سهم است. اما اگر بازار سیر صعودی نداشته باشد و قیمت‌ها به تدریج کاهش یابند، چه باید کرد؟ در روندهای نزولی و به طور کلی در بازارهایی که انتظار می‌رود قیمت‌ها کاهش خواهند یافت، باید از فروش استقراضی یا Short Selling استفاده کرد.
فرض کنید سهام شرکت ABC را در ۱۰۰ دلار خریداری کرده‌اید و قیمت آن به ۵۰ دلار کاهش یافته است. در این صورت شما ۵۰ دلار به ازای هر سهم خریداری شده ضرر کرده‌اید. اگر از فروش استقراضی استفاده کنید، می‌توانید از کاهش قیمت سهام یا هر دارایی قابل معامله فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ دیگر سود کنید. در واقع اگر شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت سهام شرکتی از ۱۰۰ دلار به ۵۰ دلار کاهش خواهد یافت، تنها کافی است سهام آن شرکت را در ۱۰۰ دلار بفروشید و در ۵۰ دلار دوباره بخرید. مابه‌التفاوت قیمت فروش و قیمت بازخرید همان سود شما از معامله خواهد بود.
فروش استقراضی یا Short Selling به معنی فروش یک دارایی در قیمت‌های بالاتر و خرید مجدد آن در قیمت‌های پایین‌تر است. در این نوع معامله شما تنها از تغییر قیمت سود می‌کنید. اگر فروش استقراضی را انجام دهید و قیمت سهام خریداری شده افزایش یابد، شما زیان خواهید کرد. فرض کنید سهام، ارز، کالا و یا ارز دیجیتال ABC را زیر نظر دارید. شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت ABC فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ کاهش خواهد یافت. در این صورت به‌جای این‌که شما منتظر کاهش قیمت بمانید، وارد معامله فروش استقراضی یا Short Sell می‌شوید. مهم‌ترین سؤالی که در اینجا ذهن بسیاری از معامله گران تازه‌کار را به خود مشغول می‌کند این است که چگونه می‌توان دارایی که نداریم را به فروش برسانیم؟
در معاملات فروش عادی (short) ما تنها می‌توانیم دارایی را بفروشیم که مالک آن باشیم. اما در بازارهای مالی مدرن به دلیل نوسانات زیاد بازار و قدرت نقد شوندگی بالای دارایی‌ها، کارگزارها (Brokers) به مشتریان خود این اجازه را می‌دهند تا سهام، ارز، کالا یا ارز دیجیتال را از کارگزاری قرض بگیرند و در پایان روز یا قرارداد دوباره آن دارایی را خریداری و به کارگزار تحویل دهند. به طور مثال شما سهام ABC را در سبد دارایی خود ندارید، ولی کارگزاری به شما این اجازه را می‌دهد که از او قرض بگیرید و در پایان روز دوباره سهام مورد نظر را به کارگزار پس دهید.
در این صورت شما در ابتدای معاملات روز سهام قرض گرفته شده از کارگزار را به فروش می‌رسانید با این امید که قیمت آن کاهش خواهد یافت و دوباره آن را در قیمت‌های پایین‌تر بازخرید می‌کنید. اگر قیمت سهام مورد نظر کاهش یافته باشد، شما ارزان‌تر از قیمت فروش آن را خریداری می‌کنید و به کارگزار تحویل می‌دهید. مابه‌التفاوت قیمت فروش سهام و بازخرید آن سود شما خواهد بود. اما اگر بر خلاف پیش‌بینی شما قیمت سهام افزایش یافته باشد، شما مجبور خواهید بود تا سهام مورد نظر را با قیمتی گران‌تر خرید کنید و به کارگزار تحویل دهید. در این صورت شما با زیان از معامله خارج خواهید شد.

فروش استقراضی چیست؟

فروش استقراضی (Short selling) فروش اوراق بهاداری است که فروشنده آن را قرض گرفته است. فروشنده در صورتی سود می‌‌کند که قیمت این اوراق بهادار افت داشته باشد. به بیان دیگر، فروشنده برای باز شدن یک پوزیشن یا موقعیت معاملاتی (open the position )، فروش انجام می‌‌دهد و منتظر است بعدا آن را با قیمت پایین‌‌تری بخرد و مابه‌‌التفاوت را به عنوان سود به دست آورد. در ادامه بیشتر با جزییات این مفهوم مالی و معیارهای آن آشنا خواهید شد.

فروش استقراضی به زبان ساده : فروش استقراضی (Short selling) با حدس و گمان یا با تمایل به شرکت در یک موقعیت پر ریسک صورت می‌‌گیرد. از آنجایی که خطر از دست دادن یک فروش استقراضی از نظر تئوری نامحدود است، فروش استقراضی باید توسط تاجران مجربی صورت بگیرد که از خطرات مطلع هستند.

برای ایجاد یک موقعیت استقراضی در یک سهام، فروشنده استقراضی، سهام را قرض می‌‌گیرد. برای اغلب سرمایه‌‌گذاران، قرض‌‌دهنده‌‌ای که سهام را فراهم می‌‌کند، کارگزار آ ن‌‌ها خواهد بود. برای باز کردن یک موقعیت استقراضی، تاجر باید یک حساب مارجین (حساب ودیعه) داشته باشد و سود سهام قرضی خود را هنگامی که موقعیت مهیا است، پرداخت کند. برای بستن یک موقعیت استقراضی، خریدار سهام را از بازار می‌‌خرد و آن را به قرض‌‌دهنده یا کارگزار پس می‌‌دهد.

فرایند قرار دادن سهام قرضی به گونه‌‌ای که در پایان تجارت قابلیت قرض گرفتن و پس گرفتن آن وجود داشته باشد، پشت صحنه توسط کارگزار کنترل می‌‌شود. شروع خرید و فروش را می‌‌توان با واسطه‌‌های معمولی خرید و فروش کارگزاران انجام داد.

تاجری را فرض کنید که می‌‌گوید یک سهام با قیمت خرید و فروش ۵۰ دلار، کاهش قیمت خواهد داشت. او ۱۰۰ سهام می‌‌خرد و آن‌‌ها را می‌‌فروشد. این تاجر اکنون ۱۰۰ سهام کم (استقراض) دارد، زیرا چیزی را فروخته که از ابتدا هم مالک آن نبوده است. فروش استقراضی فقط با قرض سهام ممکن می‌‌شود، که این مسئله ممکن است همیشه عملی نباشد. به عنوان مثال ممکن است این سهام از سوی تاجران پرشماری تحت استقراض قرار گرفته باشد.

یک هفته بعد، شرکتی که سهامش را تحت فروش استقراضی قرار داده، گزارش نتایج مالی نگران‌‌کننده‌‌ای را برای سه ماهه آخر خود می‌‌دهد و سهام آن به ۴۵ دلار کاهش پیدا می‌‌کند. تاجر تصمیم می‌‌گیرد تا وضعیت استقراضی خود را به پایان برساند و در بازار آزاد، ۱۰۰ سهم با قیمت ۴۵ دلار بخرد تا جای سهام قرضی خود را پر کند. تاجر از این فروش استقراضی سود می‌‌کند و سود او صرف‌‌نظر از کمیسیون و بهره حساب ودیعه‌‌ای، ۵۰۰ دلار خواهد بود: ۵۰ منهای ۴۵ ضربدر ۱۰۰ سهم مساوی است با ۵۰۰ دلار. (۵۰۰=۱۰۰ * (۴۵-۵۰))

فرض کنید تاجر موقعیت استقراضی خود در ۴۵ دلار را پایان نمی‌‌داد و تصمیم می‌‌گرفت منتظر کاهش بیشتر قیمت بماند. هرچند در این حالت یک رقیب وارد ماجرا می‌‌شود و ممکن است سهام شرکت را با ۶۵ دلار بخرد. در این صورت اگر تاجر در این موقعیت استقراضی به کار خود پایان دهد، با توجه به این سهام ۶۵ دلاری، ۱۵۰۰ دلار ضرر خواهد کرد، زیرا که سهام با قیمت بسیار بالاتری به فروش رسیده‌‌است. (۵۰-۶۵*۱۰۰=-۱۵۰۰)

(نکته: اختیارات فروشنده با دادن امکان سودآوری از کاهش قیمت سهام، بدون نیاز به ودیعه یا اهرم فشار دیگر، جایگزین فوق‌‌العاده‌‌ای برای فروش استقراضی خواهد بود. اگر شما در زمینه گزینه‌‌های تجاری تازه کار هستید، مطلب Investopedia’s Options for Beginners Course را مطالعه کنید. این مطلب به شما مقدمه‌‌ای جامع به دنیای اختیارات ارائه می‌‌کند. با بیش از ۵ ساعت ویدئو، تمرین و محتوای تعاملی، شما برای افزایش ثبات سود و تغییر احتمالات به نفعتان، استراتژی‌‌های واقعی یاد خواهید گرفت.)

معیارهای فروش استقراضی

دو معیار اصلی برای پیگیری فعالیت فروش استقراضی در یک سهام وجود دارد که شامل نرخ سود فروش (SIR) یا شناور کوچک و نرخ حجم سود فروش یا نرخ روزهای پوششی می‌‌شود. SIR نرخ سهامی که در حال حاضر قرض گرفته شده را در مقایسه با سهامی که در بازار وجود دارد یا به اصطلاح شناور است، اندازه‌‌گیری می‌‌کند. نرخ حجم سود فروش کل سهام ذخیره‌‌شده تقسیم به میانگین حجم خرید و فروش روزانه سهام است.

هر دو معیار فروش استقراضی به سرمایه‌‌گذاران کمک می‌‌کند تا بفهمند قصد سرمایه گذار سبب بالا رفتن یا پایین آمدن ارزش یک سهام می‌‌شود. SIR بسیار بالا به سهام‌‌هایی که در حال سقوط هستند یا سهام‌‌هایی که به نظر می‌‌رسد بیش از حد قیمت‌‌گذاری شده‌‌اند، مربوط می‌‌شود. روزهای بالا برای نرخ پوشش هم یک شاخص نزولی برای سهام است.

به عنوان مثال، بعد از کاهش قیمت نفت در سال ۲۰۱۴، بخش انرژی جنرال الکتریک (GE) شروع به کاهش عملکرد کل شرکت کرد. در پایان سال ۲۰۱۵، نرخ سود فروش از کمتر از ۱ درصد به بیش از ۳.۵ درصد رسید، زیرا که فروشندگان استقراضی انتظار کاهش قیمت در سهام را داشتند. در اواسط سال ۲۰۱۶، قیمت سهام GE به بالاترین میزان خود یعنی ۳۳ دلار به ازای هر سهم رسید و سپس افت شروع شد. در اواخر سال ۲۰۱۸، GE به ۱۰ دلار برای هر سهم سقوط کرد. این مسئله برای افرادی که در جولای سال ۲۰۱۶ و در اوج سهام خریده بودند، ۲۳ دلار برای هر سهم سود به همراه داشت.

فشار ناگهانی

اگر یک سهام در بازار استقراضی شدیدا فعال باشد و شناور کوچک و نرخ روزهای پوشش بالایی داشته باشد، خطر تجربه کردن یک فشار ناگهانی برای آن بالا می‌‌رود. فشار ناگهانی زمانی رخ می‌‌دهد که سهام شروع به رشد می‌‌کند و فروشندگان استقراضی، خرید و فروش خود را با خرید موقعیت‌‌های استقراضی خود، پوشش می‌‌دهند. این خرید باعث یک چرخه بازخوردی می‌‌شود که در آن تقاضا برای سهام سبب جذب فروشندگان بیشتر می‌‌شود. این مسئله باعث بالاتر رفتن ارزش سهام شده و فروشندگان استقراضی دیگری موقعیت‌‌های خود را دوباره خریداری خواهند کرد.

رویدادهای غیرقابل پیش‌‌بینی می‌‌توانند سبب ایجاد فشار ناگهانی شوند که ممکن است خریداران استقراضی را برای پر کردن نیازهای ودیعه‌‌ای، مجبور به فروش با هر قیمتی کند. به عنوان مثال در اکتبر سال ۲۰۰۸، به واسطه یک فشار ناگهانی، فولکس‌‌واگن برای مدت کوتاهی تبدیل به ارزشمندترین شرکت تجاری جهان شد. در سال ۲۰۰۸ سرمایه‌‌گذاران می‌‌دانستند که پورشه می‌‌خواهد یک موقعیت در فولکس‌‌واگن ایجاد کند و کنترل اکثریت آن را به دست بگیرد. فروشندگان استقراضی انتظار داشتند هنگامی که پورشه کنترل شرکت را به دست بگیرد، سهام شرکت افت کند، بنابراین سهام بسیار زیادی خریدند. هرچند در یک اعلامیه تعجب‌‌آور، پورشه بیان کرد که بیش از ۷۰ درصد شرکت را با استفاده از مشتقات خود به دست آورده است. این مسئله یک چرخه بازخوردی بزرگ در بین فروشندگان استقراضی ایجاد کرد و آن‌‌ها برای پایان دادن به موقعیت خود، سهام را خریداری کردند.

فروشندگان استقراضی متحمل ضرر شدند، زیرا ۲۰ درصد فولکس‌‌واگن در اختیار یک نهاد دولتی بود و این نهاد علاقه‌‌ای به فروش نداشت. ۷۰ درصد دیگر سهام از سوی پورشه مدیریت می‌‌شد، بنابراین سهام بسیار کمی در بازار برای خرید وجود داشت (سهام شناور). همچنین سود فروش و نرخ روزهای پوششی یک شبه بالا رفت و سبب افزایش ۲۰۰ یورو به بیش از ۱۰۰۰ یورو شد.

یک ویژگی فشار ناگهانی این است که این وضعیت به سرعت از بین می‌‌رود و در عرض چند ماه، سهام فولکس‌‌واگن به بازه عادی خود کاهش یافت. این یک مثال عجیب از فشار ناگهانی است اما خطر عدم تقارن فروش استقراضی را به خوبی بیان می‌‌کند. تاجری که سهام خریده فقط می‌‌تواند ۱۰۰ درصد سرمایه گذاری خود را از دست دهد. اما تاجری که سهام استقراضی خریده، می‌‌تواند بیش از ۱۰۰ درصد سرمایه گذاری خود را از دست دهد، زیرا هیچ سقفی برای قیمت سهام وجود ندارد.

مفهوم و بررسی فروش استقراضی

گاهی اوقات فروش استقراضی مورد انتقاد قرار می‌‌گیرد و فروشندگان استقراضی به عنوان فعالان بی‌‌رحم و نابودگر شرکت‌‌ها تلقی می‌‌شوند. هرچند واقعیت این است که فروش استقراضی برای بازار نقدینگی به همراه دارد و می‌‌تواند از افزایش بی‌‌منطق سهام و خوش‌‌بینی بیش‌‌ازحد جلوگیری کند. شواهد این مزایا را می‌‌تواند در حباب‌‌های دارایی که بازار را تخریب می‌‌کنند، مشاهده کرد. شناخت دارایی‌‌هایی که به حباب منجر می‌‌شوند (مثل بازار امنیتی حمایت‌‌شده از سوی رهن، پیش از بحران مالی سال ۲۰۰۸) نسبتا سخت بوده یا استقراض آن‌‌ها غیر ممکن است.

فعالیت فروش استقراضی یک منبع قانونی از اطلاعات درباره تقاضای سهام و سرمایه گذاری بدون احتمال گرفتاری در خبرهای عجیب یا روندهای اساسی منفی می‌‌باشد. یکی از دلایل نگرانی برخی سرمایه‌‌گذاران نسبت به فروش استقراضی، فعالیت‌‌های نادر اما غیر اخلاقی افراد است. برخی از سرمایه‌‌گذاران از استراتژی‌‌های فروش استقراضی و مشتقات آن برای کاهش مصنوعی قیمت‌‌ها و انجام هجوم کاهشی در برخی سهام آسیب‌‌پذیر استفاده کرده اند. اغلب اَشکال دستکاری بازاری مشابه این مسئله، در آمریکا غیرقانونی هستند اما باز هم رخ می‌‌دهند.

فروش استقراضی هنگامی رخ می‌‌دهد که یک سرمایه‌‌گذار، اوراق بهاداری را قرض بگیرد، آن را در بازار آزاد به فروش برساند و انتظار خرید دوباره آن با قیمت پایین‌‌تری را داشته باشد. فروشندگان استقراضی ممکن است به دنبال کسب سود از کاهش قیمت باشند یا هدف آن‌‌ها می‌‌تواند انجام ریسک بر روی یک دارایی یا اوراق قرضه باشد. سهام فروش استقراضی نیازمند یک حساب ودیعه بوده و معمولا موجب از دست رفتن بهره و سود بر اساس ارزش سهامی خواهد شد که قرض گرفته می‌‌شود.

خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short) چیست؟

نزولی بودن بازارها برای افراد بسیاری نگران‌کننده است. اما برای معامله‌گران حرفه‌ای این گونه نیست. برای اینکه سود کنید حتماً نیاز نیست که بازار رمزارزها صعودی باشد. بازارهای دوطرفه این مزیت را دارند که در حتی در حالت نزولی خود امکان سودآوری را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند. تفاوتی ندارد که خرس فاتح بازار باشد یا گاو. دو اصطلاح خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short) یا پوزیشن لانگ و پوزیشن شورت می‌توانند ما را در این مسیر کمک کنند. در این مقاله می‌کوشیم شما را با این دو اصطلاح آشنا کنیم.

خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short) چیست؟

خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short)، باور معامله‌گر را در مورد افت یا رشد ارزشِ آتی یک رمزارز نشان می‌دهد.

معامله‌گران رمزارزها اغلب از زبان و اصطلاحات مخصوص خود استفاده می‌کنند. این زبان برای افراد تازه‌‌وارد چندان قابل فهم نیست. هر چند که خرید و فروش استقراضی یا قرار گرفتن در پوزیشن لانگ و پوزیشن شورت چندان اصطلاحی فنی محسوب نمی‌شود (این مفاهیم محور مرکزی یک معامله هستند)، با این حال، این دو مفهوم را شرح خواهیم داد، به ویژه برای افراد تازه‌واردی که احتمالاً به خاطر کاهش ارزش ارز فیات به بازار رمزارزها هجوم آورده‌اند.

وقتی که بازار نزولی (بازار خرسی) می‌شود، معمولاً فروش استقراضی بیشتر از خرید استقراضی است. این حالت صرفاً یک مشاهده است و قاعده‌ای برای پیروی نیست. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولاً در کاهش قیمت (Dip) می‌خرند و در افزایش قیمت (Rip) می‌فروشند. به طور مثال، هنگامی که قیمت از قله (Peak) پایین می‌آید، آنها موضع لانگ پوزیشن می‌گیرند (یعنی خرید استقراضی می‌کنند) و هنگامی که قیمت سطوح مقاومت را تجربه کند، رمزارز خود را به فروش می‌رسانند.

چه زمانی خرید استقراضی (Long) انجام دهیم؟

هنگامی که انتظار دارید قیمت یک رمزارز برای مدتی -بسته به تایم‌فریمی که در آن تصمیم می‌گیرید- افزایش ‌یابد، ممکن است بخواهید خرید استقراضی انجام دهید یا به اصطلاح در پوزیشن لانگ قرار بگیرید. برای مثال، اگر به صورت روزانه معامله می‌کنید و فکر می‌کنید که قیمت طی روزها یا هفته‌های پیش رو بالا می‌رود، می‌توانید خرید استقراضی کنید.

هم می‌توانید یک دارایی را به صورت نقدی خریداری کنید و هم از طریق قرارداد آتی، آپشن و سایر ابزارهای مشتقه خرید استقراضی انجام دهید.

بدیهی است که تصمیم‌تان باید بر اساس تحلیل فاندامنتال یا تحلیل تکنیکال اتخاذ شود. به طور مثال اگر متوجه شوید که یک پروژۀ بلاکچین، مشارکتی خبرساز را تأمین کرده یا در حال انجام ارتقایی مهم است، ممکن است به خرید استقراضی توکن‌های بومی آن فکر کنید. برای آنکه درک مناسبی از احساسات بازار داشته باشید، توصیه می‌شود که در رسانه‌های اجتماعی فعال باشید و به صورت منظم اخبار را دنبال کنید. در غیر این صورت، به جای آن می‌توانید در نمودار به دنبال الگوهای مشخص بگردید. به طور مثال، اگر قیمت خط مقاومت مهمی را به سمت بالا بشکند، می‌تواند نشانگر امتداد خط روند به سمت بالا باشد.

اهمیتی ندارد که از چه نوع تحلیلی بهره می‌برید، اگر قصد خرید استقراضی دارید باید اطمینان داشته باشید که قیمت افزایش خواهد یافت؛ وگرنه بر خلاف جهت بازار حرکت خواهید کرد.

بر خلاف جفت‌ارزهای خارجی که هدف بلندمدت خاصی ندارند، ارزهای دیجیتال شبیه سهام شرکتی عمل می‌کنند. به این معنا که آنها درست برخلاف ارزهای فیات (پول بی‌پشتوانه)، خصوصاً دلار آمریکا هستند و می‌کوشند تا بالاتر بروند. به همین دلیل تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند استراتژی خرید و حفظ (buy and hold) را به ویژه در مورد بیت کوین انجام دهند.

چه زمانی فروش استقراضی(Short) انجام دهیم؟

هنگامی که انتظار دارید قیمت یک رمزارز خاص کاهش یابد، ممکن است بخواهید فروش استقراضی انجام دهید یا به اصطلاح در پوزیشن شورت قرار بگیرید.

همان‌طور که گفته شد، بهتر است تصمیم‌گیری بر اساس یک تحلیل قابل اطمینان انجام گیرد. بر اساس یک قاعده، سرمایه‌گذار زمانی در پوزیشن شورت قرار می‌گیرد که بازار به سطح اشباع خرید برسد؛ یعنی برای مدت طولانی افزایش یابد و خط روند صعودی به مرحله اشباع برسد. علاوه بر این، قرار گرفتن در پوزیشن شورت در زمانی که قیمت نمی‌تواند سطح مقاومت را بشکند و در نتیجه از آن سطح برمی‌گردد نیز مصداق دارد.

از آنجا که بازار ارزهای دیجیتال هنوز در مرحله شکل‌گیری به سر می‌برد، بیت ‌کوین و آلت ‌کوین‌ها می‌توانند نوسانات شدیدی داشته باشند؛ به گونه‌ای که نمی‌توان این حرکات را بر اساس اصول تبیین کرد. این مسأله فرآیند تحلیل را تا حدی دشوار می‌کند. به هر حال باید همیشه پیش از تصمیم‌گیری در مورد خرید و فروش استقراضی، متوجه تمام عوامل تأثیرگذار بر بازار باشید.

خرید و فروش استقراضی کجا انجام می‌شود؟

شما می‌توانید در پلتفرم معاملاتی یا صرافی‌های ارز دیجیتال، خرید و فروش استقراضی انجام دهید.

شما می‌توانید در هر صرافی رمزارز که خدمات معاملات نقدی یا ابزار مشتقه را ارائه می‌دهد، به خرید و فروش استقراضی بپردازید.

معامله‌گران معمولاً پلتفرم‌های معتبری مانند کوین بیس (Coinbase) یا بایننس (Binance) را به سایر پلتفرم‌ها ترجیح می‌دهند. Coinbase.com بزرگترین صرافی ارز دیجیتال در آمریکا است و Binance نیز یکی از پلتفرم‌های معاملات رمزارز است که رشد بسیار بالایی داشته است. این پلتفرم طیف وسیعی از خدمات را، شامل: قرارداد‌های آتی، آپشن (اختیار معامله) و معاملات فرابورس، ارائه می‌دهد.

باید تذکر دهیم که Coinbase و Binance همانند سایر صرافی‌های رایج ممکن است برای افراد تازه‌وارد پیچیده باشند. اگر به تازگی وارد معاملات رمزارز شده‌اید و می‌خواهید از یک پلتفرم ساده‌تر استفاده کنید، می‌توانید نگاهی به Changelly PRO بیندازید. این پلتفرم با اینکه ویژگی‌های فراوانی دارد اما معامله با آن به دلیل داشبورد ساده و ترمینال، آسان است.

این پلتفرم صرفاً برای افراد مبتدی طراحی نشده است. معامله‌گران فصلی هم می‌توانند با استفاده از آن خرید و فروش استقراضی انجام دهند؛ زیرا ترمینال آن ابزار و مزایای متفاوتی مانند کیف پول چند ارزی، لایه‌های امنیتی، انواع سفارشات چندگانه و خدمات دیگر را ارائه می‌دهد.

چگونه اهداف خرید و فروش استقراضی با معاملات مارجین تقویت می‌شود؟

معاملات مارجین (Margin Trading) می‌تواند نتایج بالقوۀ قرار گرفتن در پوزیشن لانگ و شورت را با استفاده از اهرم افزایش دهد؛ مانند وجوه استقراضی.

خرید و فروش استقراضی می‌تواند سودمند باشد، خصوصاً اگر رمزارز مورد نظر، پرنوسان و بی‌ثبات باشد. معامله‌گران حرفه‌ای، معاملات مارجین را ترجیح می‌دهند؛ زیرا به وسیله آن سود بالقوه خود را چند برابر می‌کنند. اما ریسک نیز به اندازۀ سود افزایش می‌یابد. به همین دلیل در استفاده از این معاملات باید جوانب احتیاط را رعایت کنید.

معاملات مارجین با استفاد از اهرم انجام می‌شود و این مسأله می‌تواند برای خرید و فروش استقراضی مفید باشد. در حساب‌های مارجین از وجوهی استفاده می‌شود که توسط شخص ثالث تأمین شده است؛ مانند پلتفرم صرافی یا سایر معامله‌گرانی که جهت عرضۀ وجوه خود انگیزه دارند. پس شما می‌توانید با استفاده از اهرم در خرید و فروش استقراضی و چندین برابر کردن سود بالقوۀ خود ، سرمایه‌گذاری کلان‌تری انجام دهید.

مارجین مبلغی است که باید به عنوان درصدی از مقدار کل سفارش تعهد کنید. اهرم، نسبت وجوه استقراضی را نسبت به مارجین نشان می‌دهد. برای مثال اگر بخواهید به ارزش 10 هزار دلار با اهرم 10 به 1 در پوزیشن لانگ قرار بگیرید یا خرید استقراضی کنید، باید 1000 دلار از پول خود را سرمایه‌گذاری کنید.

سخن پایانی

خرید و فروش استقراضی یا پوزیشن لانگ و شورت دو اصطلاح است که در تمامی بازارها از جمله بازار ارزهای دیجیتال کاربرد دارد. منطق حکم می‌کند که در کاهش قیمت، یک دارایی را بخرید و در افزایش قیمت، آن را بفروشید. به عبارت دیگر در انجام این استراتژی معاملاتی باید بتوانید کاهش و افزایش قیمت‌ها را با استفاده از شمّ مالی خود احساس کنید.

از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال و پلتفرم‌هایی که در مقاله معرفی شد می‌توانید این امکان را عملی سازید. البته باید توجه کنید که استفاده از این استراتژی به مهارت شما بستگی دارد؛ چه بسا اگر نتوانید روند قیمت را درست پیش‌بینی کنید، متحمل ضرر فراوان شوید.

فروش تعهدی چیست؟ بازار دو طرفه چه تاثیری بر بورس دارد؟

دنیای بورس | در بورس ایران علی‌رغم تلاش‌های انجام شده برای ارتقا کارایی و کیفیت در مقایسه با بورس‌های جهانی، همواره خلا برخی از ابزارها وجود داشته است. یکی از آن موارد این‌است که در بازار سهام ایران برخلاف سایر کشورها تنها می‌توان از رشد قیمت سهام سود کرد.

به این‌صورت که پیش‌بینی می‌شود که قیمت سهمی در آینده افزایش خواهد یافت یا به عبارتی سهمی ارزنده‌تر از قیمت فعلی است. در نتیجه با خرید و در نهایت افزایش قیمت سهم سود کسب می‌شود. اما در بورس بسیاری از کشورهای جهان، به ویژه بورس‌های پیشرفته ابزاری تحت عنوان فروش استقراضی وجود دارد که در آن نزول قیمت سهم هم میتواند سود به همراه داشته باشد.

فروش استقراضی (Short Selling) چیست؟

در بورس‌های جهانی، یک ابزار یا روش سرمایه‌گذاری تحت عنوان فروش استقراضی (Short Selling) وجود دارد. در فروش استقراضی می‌توان از نزول قیمت سهام سود کرد.

به این‌صورت که فردی پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام شرکتی فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ بیش از اندازه رشد کرده و در آینده احتمالا نزولی خواهد شد. در این حالت سرمایه‌گذار بدون آنکه سهام آن شرکت را از قبل خریداری کرده باشد، می‌تواند سهام را از مالک آن قرض کند و پس از سپری شدن یک بازه زمانی همان تعداد سهم به علاوه بهره آن را به مالک پرداخت کند.

میزان بهره نیز از قبل مشخص می‌شود. در این‌صورت متقاضی از مابه‌تفاوت فروش سهم در قیمت بالاتر و خرید مجدد آن در ارقام پایین سود می‌کند. در این حالت بر اساس قرارداد قرض مالکیت به فروشنده منتقل می‌شود.

فروش استقراضی چیست؟

سازوکار فروش استقراضی چیست؟

معمولا فرآیند فروش استقراضی توسط کارگزاری‌ها انجام می‌شود. به این صورت که صاحبان سهام تعداد مشخصی از سهام خود را به متقاضیان قرض می‌دهند. برای این‌کار حتما باید درخواست ارائه سهام برای فروش استقراضی به کارگزاری داده شود تا وارد وضعیت معاملاتی استقراضی ‌شوند. کارگزاران پس از شناسایی فرد متقاضی، سهام مالک را به متقاضی قرض می‌دهند.

پس از آن متقاضی نسبت به فروش سهام مالک اقدام می‌کند، مبلغ حاصل شده از فروش نزد کارگزار خواهد ماند. متقاضی علاوه بر فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ مبلغ کسب شده از فروش سهام، موظف است مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار محفوظ داشته باشد تا در صورتی که متقاضی سهام مالک را بازنگرداند از وجه تضمین استفاده شود.

الگوی فروش استقراضی متعارف در حالت کلی

در مدت زمان استقراض مبلغ ماحصل از فروش سهام توسط کارگزار سرمایه‌گذاری می‌شود و سود آن به مالک پس فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ از کسر کارمزد کارگزار پرداخت می‌شود. در صورت تمایل مالک سهام و به منظور ایجاد انگیزش برای متقاضیان مبلغی از سود نیز به متقاضی تعلق پیدا می‌کند. پس از آن اگر پیش‌بینی متقاضی محقق شود و قیمت سهام کاهش پیدا کند همان تعداد سهم را مجدد خریداری و تحویل مالک می‌دهد و در نتیجه مابه تفاوت آن سودی برای متقاضی است. اما اگر قیمت سهم افزایش پیدا کند، متقاضی باید همان تعداد سهم را در قیمتی بالاتر بخرد و تحویل مالک دهد، پس در این‌صورت زیان می‌کند.

‎ لازم به ذکر است در مدت زمان فروش استقراضی کلیه حق و حقوق مالک سهام به جز حق رای محفوظ خواهد ماند.

میزان ریسک سرمایه‌گذاری در فروش استقراضی چقدر است؟

با توجه به این‌که عدد صفر حداقل قیمت یک سهم محسوب می‌شود و حداکثری برای رشد قیمت سهمی وجود نخواهد داشت و ممکن است رشد سهمی ادامه‌دار باشد، پس ریسک این عمل به شدت بالاست و تنها معامله‌گران حرفه‌ای بازار می‌توانند از این روش سود کسب کنند.

روش‌های مشابه فروش استقراضی کدامند؟

فروش تعهدی، خرید اختیار فروش و فروش قرارداد آتی از ابزارهای مالی مشابه با فروش استقراضی هستند که هر سه برای کسب سود در بازارهای نزولی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فروش تعهدی چیست؟

با توجه به این‌که دریافت بهره در دین اسلام حرام است، به دلیل ربوی بودن فروش استقراضی و مشکلات شرعی ایجاد شده، تغییراتی در سازوکار فروش استقراضی ایجاد شده است. این تغییرات در قالب عقد وکالتنامه فی مابین مالک سهام و متقاضی است.

به این صورت که سرمایه‌گذار به وکالت از مالک سهام و با نام مالک، نسبت به فروش سهام مالک اقدام می‌کند. به این روش فروش تعهدی گفته می‌شود.

سازوکار فروش تعهدی چیست؟

در این روش همانند فروش استقراضی سهامدار تصمیم می‌گیرد تا کل یا بخشی از سهام خود را جهت انجام معاملات فروش تعهدی در اختیار افراد متقاضی قرار دهد. پس از مراجعه به کارگزاری و عقد قرارداد با کارگزار، نوع و تعداد سهام، نرخ تشویقی و دروه تنفس توسط مالک در سامانه تامین ثبت می‌شود.

سازوکار فروش تعهدی (یک)

متقاضیان پس از مراجعه به کارگزاری و عقد قرارداد با کارگزار، در سامانه معاملات بر خط سهام مد نظر را انتخاب کرده و پس از واریز وجه تضمین به حساب کارگزار، نسبت به فروش تعهدی سهم اقدام می‌کند.

سازوکار فروش تعهدی (دو)

در این روش نیز همانند فروش استقراضی در طی مدت پول ماحصل از فروش سهم نزد مالک محفوظ می‌شود و مالک حق برداشت پول را ندارد و باید در روشی از پیش تعیین شده مانند سپرده‌های بانکی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سود ثابت و یا اوراق فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟ با درآمد ثابت و. سرمایه‌گذاری و از سود دریافتی آن استفاده کند. البته اگر مالک تمایل داشته باشد می‌تواند مبلغی از سود خود را به مالک به عنوان مبلغ تشویقی پرداخت کند.

پس از سررسید زمان و یا خواست خود متقاضی یا مالک، متقاضی باید همان تعداد سهام را به مالک باز گرداند. البته اگر مالک پیش از موعد درخواست سهام خود را داشته باشد، پس از سپری شدن دوره تنفس که در ابتدا مشخص شده است، سهام به مالک بازگردانده می‌شود.

در این روش هم مانند فروش استقراضی اگر پیش‌بینی متقاضی محقق شود و قیمت سهام در زمان سررسید کاهش یابد، متقاضی سود خواهد کرد و در غیر اینصورت زیان می‌کند.

فروش تعهدی چیست؟ بازار دو طرفه چه تاثیری بر بورس دارد؟

فروش تعهدی چقدر ریسک دارد؟

به همان میزان که ریسک خرید اعتباری بالاست، فروش تعهدی نیز همانند فروش استقراضی به عنوان نقطه مقابل آن نیز از ریسک بالایی برخوردار است.

خرید اختیار فروش چیست؟

اختیار فروش هم مانند فروش استقراضی یک روش برای کسب سود در زمان نزولی شدن قیمت سهام است.

خریدار اختیار فروش پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهم یا کالایی مثلا سه ماه دیگر کاهش پیدا می‌کند. به همین منظور اختیار فروش سهم یا کالا را با قیمتی مشخص (قیمت اعمال) خریداری می‌کند. برای مثال قیمت سهمی 400 تومان است، شما پیش‌بینی می‌کنید قیمت سهم سه ماه دیگر کاهش پیدا می‌کند. در اینصورت اختیار فروش را برای رسیدن به قیمت 380 تومان خریداری کرده و بابت هر سهم مثلا 20 تومان پرداخت می‌کنید. موعد سررسید سهام اگر قیمت هر سهم کمتر از رقم اعمال باشد از مابه تفاوت آن سود و اگر بیشتر شود اختیار فروش شما باطل می‌شود.

یکی از تفاوت‌های این روش با فروش استقراضی این است که فروش استقراضی سررسید مشخص ندارد و روزانه قیمت سهم توسط کارگزار چک می‌شود. اگر قیمت سهم افزایش یابد و از وجه تضمین بیشتر شود به فروشنده سهم اعلام می‌شود یا وجه تضمین را افزایش دهد و یا سهام را به مالک بازگرداند اما در روش اختیار فروش تا موعد سررسید حق فروش وجود ندارد.

فروش قرارداد آتی چیست؟

از فروش قرارداد آتی سهم نیز می‌توان از نزول قیمت سهام سود کسب کرد. به این صورت که شما معتقدید سهام شرکت یا کالایی در سه ماه آینده کاهش می‌یابد، حق فروش قرارداد آتی را با پرداخت وجه تضمین اخذ می‌کنید، در زمان سررسید اگر قیمت سهم پایین‌تر از رقمی باشد که شما پیش‌بینی کرده‌اید سود و اگر بالاتر رود ضرر خواهید کرد. این روش برخلاف فروش استقراضی سررسید مشخص دارد و وجه تضمین آن کمتر است.

بازار دوطرفه چیست؟

استفاده از ابزار فروش استقراضی یا فروش تعهدی و دیگر ابزاری که امکان کسب سود از نزول قیمت سهام را نیز فراهم می‌کند منجر به ایجاد بازار دوطرفه خواهد شد. به این معنی که برخلاف بازار یک طرفه که تنها می‌شود از رشد قیمت سهام سود برد، در بازار دوطرفه هم از رشد سهام و هم از افت سهام می‌توان سود کسب کرد. در بورس‌های پیشرفته جهان بازار سهام دوطرفه است. اما در ایران تاکنون بازار سهام یک طرفه بوده است.

بازار دوطرفه چه اثری بر بورس می‌گذارد؟

تاثیر ایجاد بازار دو طرفه در بورس را می‌توان از دیدگاه‌های متفاوت بررسی کرد. از یک سو منجر به افزایش نقدشوندگی و در نهایت کارایی بازار سهام خواهد شد، عرضه و تقاضا متعادل می‌شود، در روزهای صعودی بازار از افزایش هیجانی و بیش از حد قیمت‌ها جلوگیری خواهد کرد و در نتیجه مانع از حبابی شدن سهام شرکت‌ها می‌شود. همچنین به معامله‌گران حرفه‌ای بازار این امکان را می‌دهد تا از نتایج ارزیابی‌های خود در روندهای صعودی و نزولی بورس استفاده کنند و جایگاه تحلیل در بازار سهام ارتقا پیدا می‌کند.

اما از سوی دیگر در زمان رکود یا ریزش‌های سنگین بورس اگر محدودیتی ایجاد نشود می‌تواند شدت سقوط قیمت‌ها را افزایش دهد و امکان دستکاری قیمت‌ها بیشتر می‌شود. به همین منظور باید نظارت کامل و کنترل‌های لازم از سوی نهاد ناظر و سازمان بورس صورت گیرد.

تجربه بورس‌های جهانی چطور بوده است؟

در سال‌های اخیر تلاش بسیاری در راستای ارتقای بازار سهام ایران در رقابت با بورس‌های جهانی شده است.

فروش استقراضی در بورس‌های جهانی علیرغم اینکه انتقاداتی همواره به آن وارد می‌شد، موفقیت‌آمیز و بسیار به آنچه از ابتدای اجرای طرح پیش‌بینی می‌شد نزدیک است.

البته فروش استقراضی می‌تواند تشدیدکننده یکسری بحران‌ها باشد، به همین منظور پس از بحران‌های سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ میلادی، محدودیت‌های فروش استقراضی در بسیاری از بورس‌های دنیا افزایش پیدا کرده است.