نوسان افزایش

کاهش دامنه نوسان بورس به نفع یا به ضرر دولت؟ / تاثیر کاهش نوسانات بازار بر افزایش نقدینگی
شایعه شده نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح کاهش دامنه نوسان بورس را در دستور کار قرار داده اند عاملی که می تواند ریسک بورس را کاهش دهد و در عوض با کاهش جذابیت معاملات ممکن است به یکباره حجم بالایی از نقدینگی وارد بازارهای موازی شود و به تورم دامن بزند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، در روزها اخیر خبرهایی شایعه شده که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در پی نگرانی از نوسانات بورس طرحی را در دستور کار قرار داده اند که بر مبنای آن نوسان معاملات به دو درصد کاهش یابد، این طرح که برای نخستین بار در زمستان ۹۸ و از سوی شاپور محمدی مدیرعامل سابق بورس مطرح شده بود در آن زمان به دلیل مخالفت وزیر اقتصاد به آرشیو منتقل شد و حتی مدیرعامل بورس هم کنار رفت تا بورس طبق سیاست های وزارت اقتصاد که به دنبال افزایش جذابیت بورس برای کسب نقدینگی بود ادامه پیدا کند.
در شرایط کنونی یکی از دغدغه های کارشناسان اقتصادی افزایش تورم ناشی از رشد حبابی بورس است، چراکه در سه ماهه گذشته شاخص کل بورس ایران بیش از دو برابر شده که می تواند روی بازارهای موازی هم همین اثر را بگذارد.
یک استاد اقتصاد در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره تاثیر رشد شارپی بورس بر تورم گفت: در ابتدا باید توجه داشت که در علم اقتصاد اثرگذاری عوامل اقتصادی به صورت دوطرفه است، یعنی اگر افزایش نرخ ارز، موجب رشد شاخص کل بورس شود، رشد بی رویه و دستوری شاخص کل بورس هم می تواند منجر به بروز تورم انتظاری شود و یک سرمایه گذار در مقایسه رشد سرمایه ها در بورس، ملکش را گرانتر بفروشد یا ممکن است رشد بورس منجر به انجام معاملات دلار با قیمت بالاتری شود.
کامران ندری با بیان اینکه دولت در شرایط کنونی با افزایش نقدینگی روبروست و تنها چاره آن را داغ کردن بازار بورس دیده است، اما این روند رشد شاخص بورس هم تبعاتی به همراه دارد، افزود: در شرایطی که بورس، نقدینگی بالایی را جذب کند و بعد از مدتی جذابیت خود را از دست بدهد به یکباره حجم بالایی از نقدینگی وارد بازارهای موازی می شود و می تواند منجر به تورم بیش از اندازه طلا، خودرو، مسکن یا هر کالای دیگری شود، زیرا در شرایط کنونی بخش مولد اقتصاد ایران کاملا راکد است. از طرف دیگر این روند رشد بورس نمی تواند با همین سرعت ادامه داشته باشد، زیرا پتانسیل شرکت ها تا حدی است که بتواند با شرایط رکود اقتصادی کشور همخوانی داشته باشد. به عبارت دیگر نمی توان انتظار داشت که اقتصاد کشور کاملا در رکود و رشد منفی باشد و بعد بورس از رشد فزاینده ای برخوردار باشد.
او با اشاره به اینکه بخشی از تورم کنونی کشور در نتیجه رشد بازارهای مالی است، تصریح کرد: در ابتدای سال، دولت تورم سالانه را حدود ۲۲ درصد اعلام کرد اما قیمت ها در بازار بیش از این میزان بوده و قیمت دلار نیز به بالای ۲۰ هزار تومان رسیده و این موضوع می تواند ناشی از تورم انتظاری باشد.
مضرات دامنه محدود نوسانات بورس
در چند ماه گذشته چند نماد دولتی در بورس به واسطه عرضه ETF رشد های چند صد درصدی را تجربه کردند، زیرا پس از اینکه بسیاری از سهامداران از رشد صندوق ها خبر دار شدند در صف خرید این نماد قرار گرفتند و بسیاری از تازه واردها سفارش خریدهایی را پشت همین صف های طولانی می گذاشتند و همین رویه باعث رشد چند صد درصدی این نماد بدون اصلاح شد و الان بسیاری از کسانی سهم را در قیمت های قله خریده اند در دامنه ریسک بالا قرار گرفته اند.
یک کارشناس بورس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه ذات بازار سرمایه با ریسک همراه است، گفت: در شرایط کنونی محدودیت در شناوری و سقف خرید و فروش در معاملات بورس باعث شده که روزانه شاهد صف های خرید و فروش در نمادها مختلف باشیم که این روش معاملات در هیچ جای دنیا مرسوم نیست زیرا بورس های خارجی محدودیت قیمتی برای معاملات ندارند.
علیرضا سادات با بیان اینکه حذف محدودیت ها می تواند به تعادل بازار کمک کند، افزود: شاید این محدودیت ها بتواند مانع از ریزش ناگهانی ارزش یک نماد شود، اما از طرف دیگر بازار به صف های خرید و فروش واکنش های توده ای نشان می دهد که یک نماد به عنوان لیدر بازار حرکت سریعی را آغاز کند و صف های خرید سنگینی را تجربه کند و برای صف فروش هم می تواند همین اتفاق بیفتد و با تشکیل یک صف به سرعت سهامدارن بیشتری نماد خود را عرضه کنند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، در صورتی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح کاهش دامنه نوسان بورس را در دستور کار قرار دهند روند رشد بورس به طور قطع، کُند می شود و در مقابل ریسک آن هم کاهش می یابد اما در شرایطی که جذابیت خود را از دست بدهد به یکباره حجم بالایی از نقدینگی وارد بازارهای موازی می شوند و می تواند منجر به تورم بیش از اندازه طلا، خودرو، مسکن یا هر کالای دیگری شود.
تاثیر افزایش دامنه نوسان بر بورس چه بود؟
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: افزایش دامنه نوسان برای سرمایهگذاران به خصوص سرمایهگذاران کوتاه مدت میتواند جذابیت داشته باشد، اما افزایش جذابیت بازار سرمایه و جذب سرمایهگذاران بیشتر دارای مجموعه عواملی است که باید به تمام آنها توجه کرد.
سیدسلمان نصیرزاده، کارشناس بازار سرمایه نوشت: افزایش یکدرصدی دامنه نوسان در این مدت به ورود جریان پول به بازار سرمایه و افزایش حجم نقدینگی در برخی از سهمها در این بازار کمک کرده است. نکته دیگر در این خصوص این است که افزایش دامنه نوسان برای سرمایهگذاران بهخصوص سرمایهگذاران کوتاهمدت میتواند جذابیت داشته نوسان افزایش باشد، چراکه نوسانپذیری سهمها افزایش پیدا میکند و در نتیجه باعث میشود که سهمها در شرایط جذابی از نظر سرمایهگذاری بهخصوص در دید کوتاهمدت قرار بگیرند و موردتوجه باشند.
بحث به نمایش درآوردن عمق بازار هم خیلی به تصمیمات سرمایهگذاران در خرید سهم و حضور در بازار سرمایه کمک کرده است. خیلی از سرمایهگذاران حالا تصمیماتشان را مقداری بر اساس تابلوخوانی و تحلیل معاملات لحظهای همراه کردهاند که تمام این نکات دقت سرمایهگذاری در بازار سرمایه را بالا برده است. در این میان حذف حجم مبنا برای یکسری از نمادها در سیالشدن معاملات و جریان نقدینگی بازار و نوسانی شدن آن تاثیرگذار بوده است که از این موضوع نباید غافل شویم.
در نهایت تاثیر نهایی تمام این اقدامات زمانی است که از یک طرف شاهد مداخلات دولت در بازار نباشیم؛ به بیان دیگر فاکتورهای معاملاتی، قیمتگذاری دستوری و ابهاماتی که پیشروی سرمایهگذاران و بازار سرمایه است از میان برود و از طرف دیگر همانطور که به سمت کاهش محدودیتهای معاملاتی قدم بر داشته میشود، به موازات آن، باید در بحث زیرساختهای تحلیلی، دادههای اطلاعاتی و رفع شدن ابهاماتی که روی فاندامنتال و کلان بازار موثر است کار کرد که با مجموع این اقدامات هم در بحث زیرساختها و هم در بحث رفع محدودیتها، جذابیتهای بازار سرمایه افزایش پیدا کند و بتواند سرمایهگذاران بیشتری را به خود جذب کند.
این نکات به این معنا نیست که اقدامات انجام شده تا به امروز یعنی همین رفع یکدرصدی دامنهنوسان و مسائل دیگر، اقدامات موثری نبودهاند اما نوسان افزایش افزایش جذابیت بازار سرمایه و جذب سرمایهگذاران بیشتر دارای مجموعه عواملی است که باید به تمام آنها توجه کرد.
البته که در حالحاضر در موقعیت و برههای هستیم که شاهد اقبال نوسان افزایش نسبی به بازار سرمایه هستیم اما اثرات این موضوعات را باید در دوران رکود بازار بسنجیم و به موازات رفع محدودیتهای معاملاتی بهصورت پلکانی و در کنار آن بهبود زیرساختها، قطعا میتوان بازار سرمایه را در ردههای بالاتر برای سرمایهگذارها قرار بدهد و ورود نقدینگی به این بازار افزایش پیدا کند، اما بازهم تاکید میکنم تا زمانیکه شفافیت در بازار نوسان افزایش شکل نگیرد و دیگر عوامل اثرگذار در بازار، برای بهبود بازار سرمایه بهکار نیفتند، اعتماد سهامداران خرد به بازار سرمایه بازنمیگردد حتی از جانب افراد قدیمی این بازار، پس اگر هدف بهبود وضعیت بازار سرمایه است، این عوامل باید بهصورت درست و مرحله به مرحله به اجرا دربیاید و به آنها اهمیت داده بشود.
افزایش دامنه نوسان خوب است و به ثبات تدریجی بازار بورس کمک می کند
رکنا: شرکت بورس اوراق بهادار تهران طی اقدامی دامنه نوسان روزانه نمادهای معاملاتی را در بازار اول و فرابورس از امروز دوشنبه 29 فروردین ماه، به 6 درصد افزایش داد. این اقدام چه تاثیری می تواند بر بازار بورس داشته باشد؟
به گزارش اقتصادی رکنا، شرکت بورس تهران با صدور اطلاعیهای اعلام کرد: براساس بند یک هفتصد و نود و دومین صورتجلسه هیأت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار مورخ 1401/1/24، دامنه نوسان روزانه قیمت در بازار اول ( تابلو اصلی و فرعی) بورس تهران از امروز دوشنبه (29 فروردین) مثبت و منفی 6 درصد می شود.
این گزارش می افزاید: پس از بررسی پیشنهادات بورس اوراق بهادار تهران مستند به ماده 213 دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران و گزارش تحلیلی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس در جهت افزایش کارایی و نقدشوندگی در بازار سرمایه، افزایش یک درصدی دامنه نوسان به صورت متقارن در بازار اول ( تابلو اصلی و فرعی) بورس تهران مقرر شد و به مثبت و منفی 6 درصد افزایش یافت.
شایان ذکر است شرکت فرابورس ایران نیز در این رابطه اعلام کرد: بر اساس بند یک هفتصد و نود و دومین صورتجلسه هیات مدیره سازمان بورس مورخ 24 فروردین امسال، دامنه نوسان روزانه قیمت در تمامی نمادهای مندرج در بازار اول فرابورس نیز از روز دوشنبه 29 فروردین ، به 6 درصد افزایش خواهد یافت.
به گفته کارشناسان افزایش دامنه نوسان و در نهایت حذف تدریجی آن به نفع بازار سرمایه کشور است.
اثر مثبت افزایش دامنه بورس در بلند مدت
در این خصوص بهنام صمدی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با رکنا ضمن بیان این که افزایش دامنه نوسان در بلند مدت می تواند اثر مثبت بر بورس بگذارد، گفت: در کل دامنه نوسان یکی از عوامل دستکاری در بازار ایران در زمینه صف خرید، صف فروش و قیمت هایی که تعیین می شود، است.
در واقع یکی از پارامترهایی است که فقط مخصوص بازار ایران است و در بازارهای جهانی چیزی به عنوان دامنه نوسان وجود ندارد. اگر هم وجود داشته باشد با بازه بزرگتری وجود دارد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: افزایش دامنه نوسان باید رخ دهد، اما باتوجه به عدم ثبات در حوزه های سیاسی و اقتصادی کشور و انتشار اخبار متنوعی که می تواند بازار سرمایه و اقتصاد کشور را متلاطم کند، حدود دامنه نوسان لازم است. بهتر است به صورت تدریجی به سمت حذف دامنه نوسان بروند و آرام آرام دامنه را بزرگتر کنند و پس از آن به طور کلی آن را حذف کنند.
باید به سمت حذف تدریجی دامنه نوسان برویم
صمدی در ادامه تصریح کرد: به دلیل وجود تحریم ها و موضوع مذاکرات هر خبری می تواند بازار سرمایه را به سرعت هیجانی کند. به ویژه این که سهامداران مبتدی در بازار وجود دارند و اثر اخبار را نمی توانند بر روی سهم ها و بازار سرمایه تحلیل کنند. اولین کاری که ممکن است این سهامداران انجام دهند این است که دست به خرید یا فروش بزنند.
بنابراین به طور کلی افزایش دامنه نوسان اتفاق خوبی است، اما فعلا قابل توجه نیست و در حال حاضر در بازار اول و تابلو اول فرابورس انجام می شود. در نهایت باید به سمت حذف تدریجی دامنه نوسان برویم، زیرا باید به بخش حضور غیرمستقیم مردم عادت کنیم. افزایش صندوق های سرمایه گذاری و سبدگردان ها باعث می شود که مردم به جای اینکه به طور مستقیم وارد بورس شوند، از طریق صندوق ها وارد شده و پرتفوی آنها توسط افراد حرفه ای مدیریت شود.
در نهایت افزایش دامنه نوسان خبر خوبی است و به ثبات تدریجی بازار کمک می کند. امیدواریم با این اقدام شاهد اتفاقاتی که در سال 1399 رخ داد نباشیم.
دامنه نوسان محدودیتی برای جلوگیری از هیجانات/ رشد امسال، زمینه ساز افزایش دامنه نوسان
مدیرعامل فرابورس ایران گفت: با توجه به روند کلی بازار سرمایه که از ابتدای امسال روند مثبتی داشت و متغیرهای اثرگذار، بازار مساعد افزایش دامنه نوسان بود.
به گزارش عصرمالی، میثم فدایی در گفت و گویی رادیویی،در خصوص افزایش یک درصدی دامنه نوسان در بازارهای اول بورس و فرابورس، ابراز داشت: بازار سرمایه سال جدید را با روند مثبتی شروع کرد، از طرفی حجم معاملات نسبت به ماههای قبل از آن رشد قابل ملاحظهای داشته و برخی ابهامات و متغیرهای اثرگذار بر بازار نیز برطرف شده است.
وی اضافه کرد: یکی از متغیرهای تاثیر گذار بر بازار، مشخص شدن ابهامات بودجه ۱۴۰۱ بود که این ابهام برطرف شده و شرایط بازار به نحوی است که مساعد افزایش دامنه نوسان بود.
فدایی درباره تاثیر اقدام فرابورس و کمک آن به بازار سرمایه هم گفت: یکی از ویژگیهای اصلی بازار سرمایه، بحث نقدشوندگی هست. دامنه نوسان یک محدودیتی بود که برای جلوگیری از هیجانات بازار در سالهای گذشته در نظر گرفته شده بود که با رشد و بلوغ سرمایه گذاران و افزایش عمق تحلیلی سرمایه گذاران، به تناسب آن دامنه نوسان افزایش پیدا کرده است.
وی بااشاره به اینکه در سالهای اخیر بازار سرمایه بسیار مورد توجه قرار گرفته و نوسان افزایش سرمایه گذاران بازارهای مختلفی را تجربه کرده اند گفت: عمق دانش و تحلیل گری بازار سرمایه در مقایسه با سالهای گذشته بهبود پیدا کرده است.
مدیرعامل فرابورس افزود: در همین راستا برای افزایش نقدشوندگی در بازار سرمایه دامنه نوسان افزایش پیدا کرد که این افزایش در بازارهای اول بورس و فرابورس هست که معمولاً شرکتهای سودآورتر در این بازارها پذیرش شدند.
فدایی ادامه داد: در اوایل سال ۱۴۰۰ با تصمیم شورای عالی بورس و شرایط بازار، دامنه نوسان نامتقارن وجود داشت که در دوره جدید شورای عالی بورس به ریاست اقای خاندوزی وزیر اقتصاد، تصمیم گیری درباره دامنه نوسان که از وظایف ذاتی سازمان بورس بود را به سازمان بورس محول کرد و شورای عالی بورس در قدم اول تصمیم گرفت دامنه نوسان از مثبت و منفی ۵ درصد را به مثبت و منفی ۶ درصد افزایش دهد.
وی درباره کمتر شدن فاصله منفی دامنه نوسان هم گفت: بازار باید یک بازار متقارن و متعادل باشد. ما تجربه دامنه نامتقارن در بازار را داشتیم که از منفی ۲ تا مثبت ۶ بود که اثرات خیلی خوبی نداشت.
مدیرعامل فرابورس درباره اینکه آیا مجددا شاهد افزایش دامنه نوسان خواهیم بود یا خیر گفت: طبق مصوبه سازمان بورس قرار است بعد از ۳ ماه بورس و فرابورس گزارشی تحلیلی از دامنه نوسان به سازمان بورس ارائه کنند که آیا شرایط بازار مجددا آمادگی افزایش دامنه هست یا خیر؟ و اگر متغیرهایی که مدنظر سازمان بورس است مثبت و قابلیت افزایش وجود داشته باشد، سه ماه آینده احتمال بازنگری وجود خواهد داشت که همان ۱۰ درصد است.
بررسی روند قیمت دلار و سکه / افزایش نوسان قیمتها
اکوایران: قیمت دلار رشد کرد و به مقادیر هفته گذشته نزدیک شد. فضای نوسانی قیمت دلار از بین نرفته و تأثیر اقدامات بانک مرکزی در فضای ملتهب بازار به حاشیه رفته است.
به گزارش اکوایران، قیمت دلار آمریکا در هفته گذشته یک رشد ناگهانی را به ثبت رساند و روی رقمهایی قرار گرفت که از ابتدای سال سابقه نداشت، حساسیت دولت و بانک مرکزی نسبت به نوسان قیمت دلار تشدید شد. دولت مداخلات سودجویانه در بازار دلار را علت اصلی نوسان صعودی قیمت دانست، رئیس کل بانک مرکزی گفت قیمتهایی که در فضای مجازی اعلام میشود را به رسمیت نمیشناسد و وعده راهاندازی یک سامانه برای تأمین ارز مورد نیاز عموم مردم را داد. قیمت دلار نیز به سقف رسیده بود و انتظار افت قیمت در نتیجه خروج نوسانگیران بعد از نوسان افزایش کسب سود میرفت.
قیمت دلار معاملات این هفته را با ثبت تغییراتی منفی آغاز کرد و به طور معناداری پایین آمد، به طوری که بیشترین قیمت هفته گذشته و کمترین قیمت این هفته بیش از 4 درصد اختلاف داشتند. قیمت دلار امروز دوباره بر مدار صعودی قرار گرفت. قیمت دلار در شروع معاملات امروز فاصله خود را با بیشترین قیمت هفته نوسان افزایش گذشته به حدود 1.5 درصد کاهش داده بود.
فضای بازار دلار مستعد نوسانگیری است
برخی احتمال میدادند که سیاستهای لفظی بانک مرکزی و سیاستهای کنترلی دولت قیمت دلار را پایدار کرده است، اما نوسان صعودی قیمت دلار در شروع معاملات امروز نشان داد، بازار دلار هنوز حساسیت خبری زیادی دارد و مستعد استفاده نوسانگیران است.
به عنوان مثال تصور کنید افرادی که دلارهای خود را در سقف قیمت هفته گذشته فروخته و در کف قیمت این هفته خریده و امروز دوباره فروخته باشند، طی دو هفته چه سودی کسب کردهاند و افراد تازه واردی که خرید و فروشهای خود را درست زمانبندی نکردند متحمل چه ضرری شدند. نوسان شدید قیمت دلار کارایی بازار را کاهش میدهد و فعالیتهای واقعی اقتصادی را دچار نوسان افزایش اختلال میکند. وظیفه بانک مرکزی در این زمان کنترل نوسان قیمت است، اما به نظر میرسد، تب نوسانگیری، فضای خبری و التهاب بازار در حدی است که تأثیر اقدامات بانک مرکزی را به حاشیه برده است.
واکنش قیمت سکه به رشد قیمت دلار
قیمت طلا در نیمه دوم معاملات روز گذشته عملکرد ضعیفی داشت و در پایان معاملات دیروز روی هزار و 771 دلار قرار گرفت. قیمت طلا در شروع معاملات امروز نیز حرکت معناداری به سمت بالا نداشت و در ساعت 11 و 48 دقیقه صبح به وقت ایران 1769 دلار گزارش میشد. با این وجود قیمت سکه تحت تاثیر رشد قیمت دلار بالا رفت. قیمت سکه امامی که عصر روز گذشته روی 13 میلیون و 140 هزار تومان قرار داشت در شروع معاملات امروز 13 میلیون و 395 هزار تومان گزارش میشد. قیمت سکه رقمهایی بالای 13 میلیون و 400 هزار تومان را نیز به ثبت رساند. حباب قیمتی سکه 13 میلیون و 400 هزار تومانی ظهر امروز بیش از 6 درصد به دست میآمد. این امر میتوانست ناشی از این باشد که قیمت سکه انتظار رشد بیشتر قیمت دلار را داشت، یا قیمتهایی که دلار در بازار معامله میشد، از قیمتهای اعلام شده در فضای مجازی بالاتر بود. به هر روی اندازه حباب قیمتی سکه خیلی بزرگ و به نوعی غیر تعادلی بود و احتمال بازگشت قیمت سکه در صورت عدم همراهی دلار بالا ارزیابی میشد.
برای جمعبندی میتوان گفت قیمت دلار مسیر صعودی را دنبال کرد و دوباره به مقادیر هفته گذشته نزدیک شد. قیمت سکه نیز با وجود عملکرد نسبتا ضعیف طلا در نیمه دوم معاملات روز گذشته رشد کرد. حباب قیمتی سکه به طرز غیر متعارفی بزرگ شده بود.