نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟

مفهموم EPS و DPS شرکت

نسبت های ارزش بازار

این نسبت ها معیارهایی هستند که بین قیمت و ارزش دفتری هر سهم و سود ارتباط برقرار می کند .

این نسبت ها بیانگر این می باشند که سهامداران در رابطه با عملکرد گذشته و مورد انتظار آینده چگونه فکر می کنند اگر چهار گروه نسبت های قبل شرایط خوبی داشته باشند این نسبت ها نیز بالا خواهند بود .

پایه ای ترین نسبت در این گروه عبارتند از :

نسبت قیمت بازار به قیمت دفتری هر سهم :

قیمت بازار سهم / قیمت دفتری سهم = نسبت قیمت بازار به قیمت دفتری هر سهم

ارزش دفتری هر سهم بیانگر ارزش هر سهم بر اساس ترازنامه بوده که از طریق رابطه زیر قابل محاسبه است.

حقوق صاحبان سهام عادی / تعداد سهام عادی = ارزش دفتری هر سهم

شرکت هایی که ROE نسبتن بالایی دارن هر سهم خود را چند برابر ارزش دفتری می فروشند.

الف) نسبت سود هر سهم با سود تخصیصی هر سهم (EPS)

این نسبت نشان دهنده مبلغ سودی است که در طول یک دوره به سهام عادی تعلق می گیرد.

ب ) سود تقسیمی هر سهم (DPS)

سود تقسیمی سهام عادی / تعداد سهام عادی = DPS

سود سهام هر سهم (EPS) مقدار سودی است که به هر سهم عادی تعلق می گیرد .
تمام این سود بین سهام عادی تقسیم نمی شود بلکه مقداری در شرکت اندوخته و مبلغی هم بابت سود انباشته نگهداری می شود و مابقی بعنوان سود تقسیمی (DPS) بین سهامداران تقسیم می شود .
با توجه به این موضوع خواهیم داشت :

سود انباشته – اندوخته – سود سهام عادی = سود تقسیمی سهام عادی

ج ) نسبت تقسیم (پرداخت ) سود :

EPS/DPS = نسبت تقسیم سود

این نسبت میزان سود تخصیصی بین سهامداران را نمایش می دهد.

با توجه به این موضوع که میزان EPS بصورت سالیانه داده شده میزان سود تقسیمی نیز باید بر مبنای سالیانه محاسبه شود.

قیمت بازار هر سهم عادی / سود هر سهم عادی = E/P
این نسبت می گوید که سرمایه گذار با توجه به سود گزارش شده تا چه مبلغی آماددگی پرداخت را دارد .
بالا بودن این نسبت بیانگر این موضوع می باشد ه شرکت آینده خوبی دارد این نسبت در بردارنده سه مفهوم کلی می باشد:

1. رشد سود : اگر این نسبت بالا باشد یعنی که شرکت انتظار دارد سودآوری در آینده افزایش یابد و بالعکس
2. ریسک شرکت : پایین بودن نسبت بیانگر ریسک بالای شرکت است و بالعکس

ه) نرخ رشد قابل تحمل (نرخ رشد داخلی)

(نسبت تقسیم سود – ۱ )ROE =نرخ رشد داخلی

این نرخ بیانگر حداکثر نرخ رشدی است که شرکت می تواند با استفاده از سرمایه داخلی اش داشته باشد بدون اینکه افزایش در اهرم مالی و بدهی خود بدهد.

نسبت انباشت سود از طریق رابطه زیر قابل محاسبه است :

نسبت تقسیم سود – ۱ = نسبت انباشت سود

درحالیکه نسبت تقسیم سود نمایشگر این است که از کل سود سهام عادی چه نسبتی تقسیم شده است و نسبت انباشته سود بیانگر این موضوع می باشد که از کل سود عادیچه نسبتی تقسیم نشده و بصورت سود انباشته در شرکت نگهداری می شود.

حال و هوای حسابداری

P/E یا نسبت قیمت به سود یكی از ابزارهای قدیمی و عموما" پر استفاده به منظور ارزش گذاری سهام است. هر چند محاسبه P/E بسیار ساده است اما تفسیر آن عملا" دشوار می نماید . در شرایط معینی این نسبت بسیار گویا و در زمان ها ی دیگر كاملا" بی معنا جلوه می كند . از این رو ، غالبا" سرمایه گذاران این اصطلاح را نادرست به كار می گیرند و درتصمیماتشان بیش از حد لازم به آن وزن می دهند .

در بخش های بعدی این مقاله ابتدا به تشریح و تبیین P/E می پردازیم، سپس چگونگی استفاده از این نسبت را در تجزیه و تحلیل سهام بازگو می‌كنیم، و سرانجام به شرایطی می پردازیم كه نباید از این نسبت استفاده شود .

P/E كوتاه شده نسبت price)P یاقیمت سهم) به Earning Per Share( EPS یا سود هرسهم) است . همان گونه كه از نام آن پیدا است ، برای محاسبه P/E آخرین قیمت روز سهام یك شركت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم می شود :

غالبا" P/E در تاریخ هایی محاسبه می شود كه شركت‌ها اطلاعات EPS (معمولاٌ سه ماهانه) را افشا می‌كنند. این P/E را كه بر مبنای آخرین EPS محاسبه می شود بعضا" P/E دنباله دار نیز می‌گویند. اما گاهی از EPSبرآوردی برای محاسبه P/E استفاده می‌شود، اینEPS معمولاٌ معرف سود برآوردی سال آینده است. در این صورت به P/E محاسبه شده P/E برآوردی یا پیشتاز گفته می شود. محاسبه P/E گاهی روش سومی هم دارد كه مبتنی بر میانگین دو فصل گذشته و برآورد دو فصل باقیمانده سال است. تفاوت عمده ای بین این سه نوع وجود ندارد اما باید بدانید كه از محاسبات داده‌های تاریخی واقعی در مقایسه با برآوردهای تحلیل گران مالی استفاده كنید .

مشكل بزرگ محاسبه P/E مربوط به شركت‌هایی است كه سود آور نیستند و از این رو EPS منفی دارند. در خصوص چگونگی رفتار با این پدیده دیدگاه های متفاوتی وجود دارد . برخی قایل به وجود P/E منفی هستند، گروهی در این حالت P/E را صفر می دانند و بسیاری دیگر هم معتقدند كه دیگر P/E محلی از اعراب ندارد .

به لحاظ تاریخی دربورس اوراق بهادار تهران عموماٌ میانگینP/E در دامنه 2/3 تا 2/13تجربه شده است. نوسان P/E در این دامنه عمدتا" بستگی به شرایط اقتصادی هر زمان دارد . درحال حاضر میانگین P/E كل شركت های پذیرفته شده در بورس تهران حدود2/8 می باشد. همچنینP/E بین شركت ها و صنایع می تواند كاملا" متفاوت باشد .

به لحاظ نظری ، P/E یك سهم به ما می گوید كه سرمایه گذاران چند ریال حاضرند به ازای هر ریال سود یك شركت پرداخت نمایند. به همین جهت به آن ضریب سهام نیز می گویند . به عبارت دیگر اگر P/E یك سهم 20 باشد بدین معنی است كه سرمایه‌گذاران حاضرند 20 ریال برای هر ریال از سود این سهم( كه شركت تولیدمی كند) بپردازند .

آنچه در بحث بالا به آن پرداختیم رشد شركت ها است . قیمت سهام بازتاب انتظارات سرمایه گذاران از ارزش و رشد آینده شركت است . اما توجه كنید كه اندازه سود (EPS ) معمولا" مبتنی بر سود های (EPSهای) گذشته است .

اگر شركتی انتظار رشد دارد بنابراین انتظار داریم كه سودش نیز رشد نماید . در نتیجه تفسیری بهتر از P/E آن است كه خوش بینی بازار از آینده رشد یك شركت را باز تاب می دهد .

اگر P/E شركتی بالاتر از میانگین بازار یا صنعت باشد بدین معنی است كه بازار در ماه ها یا سال های آینده انتظارات بزرگی از سهم این شركت دارد . شركتی با P/E بالا باید سود های فزآینده ایجاد كند، در غیر این صورت قیمت سهمش سقوط خواهد كرد .

مثالی از شركت ایران خودرو گویای این بحث است.

ب- ارزانی یا گرانی

P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری سهم است . مثلا" به شرط پایداری سایر متغیرها ، سهمی با قیمت 200 ریال و P/E برابر 10 بسیار گران تر از سهمی با قیمت20000وP/E برابر10 است . توجه كنید كه محدودیت هایی در این مثال وجود دارد . شما نمی‌توانید P/E های دو شركت كاملا" متفاوت را برای ارزش گذاری بهتر آنها مقایسه كنید. به عبارت دیگر تعیین بالا یا پایین بودن P/E بدون توجه به دو عامل اصلی بسیار دشوار است : 1) نرخ رشد شركت و 2) صنعت.

آیا اندازه رشد گذشته ی شركت ها می تواند معرف نرخ های انتظاری از رشد آینده باشد ؟ هر چند پاسخ این پرسش نمی تواند صریح باشد اما در عمل سرمایه گذاران برای پیش بینی سود (EPS ) و محاسبه P/E از نرخ های رشد گذشته استفاده می‌كنند .

مقایسه شركت ها تنها در صورتی فایده منداست كه به یك صنعت تعلق داشته باشند ، مثلا" شركت‌های صنعت . عمدتا" دارای ضرایب P/E پایین هستند چون به رغم ثبات صنعت رشد پایینی دارند . از طرف دیگر شركت های صنعت . به دلیل انتظار رشداز P/E های بالایی برخوردارند.

راه‌‌های كاربرد P/E

تا بدین جا آموختیم كه در شرایط معینی P/E می‌تواند ما را در تعیین بالا یا پایین بودن ارزش یك شركت كمك كند . همچنین پی بردیم كه P/E تنها در شرایط معینی معتبر است .اما علاوه براین دام‌های دیگری نیز در تحلیل P/E وجود دارد كه در ادامه درباره برخی از آنها بحث می شود .

سود یك اندازه حسابداری است كه در محاسبه‌اش از اقلام غیر نقدی نیز استفاده می شود . معیارهای اندازه گیری سود بر طبق اصول حسابداری همگانی (GAAP ) مقرر می شوند . این اصول در گذر زمان تغییر می كند و در هر كشوری نیز متفاوت از دیگر كشورها است . از این رو محاسبه سود (EPS) بسته به چگونگی دفتر داری و حسابداری می‌تواند به صورت‌های متفاوت ارایه شود . در نتیجه مقایسه سودها (EPS ها ) با یكدیگر گاهی به مقایسه سیب و پرتقال می‌ماند.

در شرایطی كه اقتصاد كشور تورم بالا یی را تجربه می كند طبعاٌ كالاها و هزینه های استهلاك به دلیل بالا رفتن هزینه های جایگزینی كالاها و تجهیزات در مقایسه با سطح عمومی قیمت ها كم نمایی می شود. بنابراین در زمان های تورمی P/E ها عموما" پایین‌تر می آیند زیرا بازار سودها را كه به صورت ساختگی به بالا گرایش دارد تخریب شده می بیند . بررسی P/E همانند تمامی نسبت ها ، در گذر زمان برای پی بردن به روند آن ارزشمند است . تورم این بررسی را دشوارمی كند زیرا اطلاعات گذشته در امروز از فایده مندی كمتری برخوردارند .

P/E پایین لزوما" بدین معنی نیست كه ارزش یك شركت كم نمایی شده است . بلكه به معنای آن است كه بازار معتقد است شركت در آینده نزدیك با مشكل روبه‌رو خواهد شد . سهمی كه قیمتش پایین می آید معمولا" دلیلی دارد .

عمده ترین دلیلش این است كه سود شركت كمتر از سود انتظاری اش خواهد بود . این مساله P/E دنباله دار بازتابی ندارد مگر آنكه سود در عمل نیز محقق گردد .

تنها به اتكای P/E سهام نخرید

یكی از پر بسامد ترین اشتباهاتی كه سرمایه گذاران غیر حرفه ای مرتكب می شوند خرید سهام صرفا" به اتكای P/E بالا یا پایین است . توجه كنید كه ارزش یابی سهام تنها با تكیه بر شاخص های ساده‌ای مانند P/E ساده انگارانه و نادرست است . P/E بالا ممكن است به معنی بیش نمایی ارزش سهم باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد كه بعدا" به سرعت پایین نیاید . ضمنا" توجه كنید كه حتی اگر ارزش سهمی كم نمایی شده باشد ممكن است ماه‌ها یا حتی سال ها طول بكشد تا بازار ارزش آن را اصلاح نماید .

درهر صورت تجزیه و تحلیل سهام امری بسیار پیچیده تر از دانستن چند نسبت ساده است . به عبارت دیگر هر چند كلیدی برای معمای ارزش‌گذاری سهام است اما تمام آن نیست . از این رو توصیه می شود كه سرمایه گذاران برای خرید سهام با خبرگان سرمایه گذاری رایزنی نمایند .

P/E همه چیز یا به عبارتی حرف آخر را درباره ارزش سهم نمی گوید اما برای مقایسه شركت‌های یك صنعت ، كل بازار یا روند تاریخی P/E یك شركت فایده مند است .

به یاد بسپارید كه :

1- P/E یك نسبت است و از تقسیم P (PRICE یا قیمت روز سهم ) به E (EPS یا سود هر سهم ) به دست می آید .

2- سه نوع EPS به نام های EPS دنباله دار ، آینده و میانگین وجود دارد .

3- به لحاظ تاریخی ، میانگین نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ P/E ها در بازه 2/3 – 2/13 قرارمی گیرد .

4- به لحاظ نظری ، P/E یك سهم به ما می گوید كه سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازای هر ریال سود بپردازند .

5- تفسیر بهتری از P/E این است كه آن بازتاب خوشبینی بازار از آینده رشد یك شركت است .

6- P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری یك سهم است .

7- بدون در نظر گرفتن نرخ های رشد صنعت ، صحبت از بالا یا پایین بودن P/E یك شركت بی‌معناست .

8- تغییر در اصول حسابداری شامل وجود چندین روش مجاز برای سود (EPS ) تجزیه و تحلیل P/E را دشوار می كند .

مفهموم EPS و DPS شرکت چیست؟

کلمه EPS مخفف عبارت Earning per share است که به معنی درآمد هر سهم است که این مقدار از درآمد کل سهام شرکت (سود و زیان خالص شرکت) تقسیم بر تعداد سهام کل شرکت بدست می آید.

مفهموم EPS و DPS شرکت

شرکتهای بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی پیش رو ،گزارشی از عملکرد صورت های مالی خود (تغییراتEPS ) را در سامانه کدال اعلام کنند. این گزارش می تواند نسبت به EPS قبلی تفاوتی نداشته یا تفاوت پیدا کرده باشد و هر تغییری که در EPS شکل بگیرد به آن تعدیل سود گفته می شود که این وضعیت به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته بستگی دارد.

در سالهای گذشته شرکت ها قبل از شروع سال مالی جدید پیش بینی سود خود را از سال آینده بر اساس عملکرد سال گذشته و برنامه های پیش رو اعلام می کردند. سپس در گزارشات فصلی نتایج این پیش بینی اعم از محقق شدن یا نشدن آن تا پایان سال مالی اعلام می شد.

مفهموم EPS و DPS شرکت

در وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (Tsetmc.com ) در صفحه نماد هر شرکت اطلاعات مربوط به EPS را می توان مشاهده نمود که در کادر قرمز رنگ تصویر بالا مشخص شده است.

کلمهDPS مخفف عبارت Dividend per share است. بخشی از EPS است که بین سهامداران بصورت نقدی تقسیم می شود.

طبق قانون شرکت های پذیرفته شده در بورس حداقل ۱۰ % از EPS سالیانه شرکت را باید بصورت سود نقدی بین سهام داران تقسیم و مابقی سود را نزد شرکت اندوخته می کنند.

میزان درصد سود تقسیمی یا DPS در بین شرکتها متفاوت است.شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند.

بعضی از شرکت ها بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما بعضی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند.

حال اینکه چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت تصمیم گیری می شود که برای اطلاع از آن باید به گزارش تصمیمات بعد از مجمع عمومی عادی که در سامانه کدال منتشر می شود مراجعه کرد.

شرکت ها حداکثر تا ۸ ماه از زمان مجمع عمومی عادی سالیانه فرصت دارند که سود نقدی تصویب شده در مجمع را بین سهامداران توزیع کنند.

DPS به چه کسانی تعلق می گیرد؟

DPS به کسانی تعلق می گیرد که در زمان تشکیل مجمع عمومی سهامدار شرکت باشد.

یعنی اگر شما ۲ روز قبل از مجمع (طبق قانون بورس ۲ روز قبل مجمع نماد متوقف می شود) سهام شرکتی را خرید کنید و حتی بعد از مجمع سهام خود را بفروشید، در صورتی که در مجمع سودی تقسیم شود این سود به شما تعلق خواهد گرفت.

سود تقسیمی به ۲ صورت به سهامداران پرداخت می شود که بصورت سنتی به شماره حسابی که قبلا سهامدار به شرکت اعلام کرده واریز می شود یا اینکه شرکت یک بانک عامل را معرفی و طبق جدول زمان بندی پرداخت سود در بازه زمانی اعلام شده با مراجعه به بانک عامل بصورت نقدی این سود قابل دریافت خواهد بود.

مثال : تصویر زیر اگهی پرداخت سود شرکت پتروشیمی غدیر می باشد که بانک صادارت را به عنوان بانک عامل معرفی و از کلیه سهامداران خود خواسته که طبق این جدول به این بانک برای دریافت سود خود اقدام کنند.

سود هر سهم (EPS) و سود نقدی(DPS) به چه معنا هستند ؟

کلمه EPS در واقع سرواژه سه کلمه انگلیسی Earnings per share می باشد. و به معنای سود به ازای هر سهم است. که از تقسیم وی پی اس یکی از مهمترین و اولین شاخصه های هر شرکت می باشد این شاخص در واقع به شما می گوید که شرکت در دوره معین معمولاً یک سال مالی به ازای هر یک سهم تولید می کند مهمترین نسبت هایی که با استفاده از این شاخص محاسبه می گردد نسبت به پیامدهای بوده که نشانگر این است که با این مقدار سود تولیدی نسبت قیمت سرد به سود شرکت چه مقدار می باشد و اگر قیمت سبز و سود تولیدی سال های آتی شرکت را ثابت فرض کنیم چند سال طول کشیده تا سرمایه گذاری شما به طور کامل باز گردد به طور مثال اگر شرکت فولاد مبارکه با نماد فولاد دارای ای پی اس ۳۰۰ تومان می باشد و همچنین قیمت معامله این شرکت ۱۵۰۰ تومان باشد اگر به ازای هر سهم این شرکت ثابت فرض شود ۵ سال طول کشیده و سرمایه‌گذاری شما هستند که شما برگردد

تفاوت سود پایه (Basic EPS) و سود تحقق یافته هر سهم (diluted EPS)

سود پایه هر سهم (Basic EPS) تشکیل شده از خالص سود زیان شرکت منهای سودسهام ترجیهی تقسیم بر تعداد سهام عادی شرکت که معادله آن به صورت زیر می‌باشد

سود پایه سهم در غالب اوقات معیار خوبی برای سنجش اطلاعات مالی یک شرکت است. اما در عین حال این معیار می‌تواند، در مواردی دچار خطا شده و به دنبال آن سرمایه گذار را دچار زیان کند. زیرا در دنیای بازارهای مالی علاوه بر سهامِ عادیِ شرکت‌، اوراق مالی دیگری نیز می‌تواند از سوی شرکت منتشر شود که در شرایط خاص قابلیت تبدیل به سهام پایه را داشته باشند. هرچند که در بورس توسعه نیافته اوراق بهادار ایران خیلی خبری از سهام ترجیهی، اوراق قابل تبدیل به سهام، آپشن های خاص و آپشن های تشویقی مدیران نیست، اما وجود این موارد در یک شرکت می‌تواند به صورت ضمنی باعث تغییر تعداد سهام با قابلیت دریافت سود شرکت شود. که طبیعتا بر سود دریافتی هر سهم شرکت موثر خواهد بود.

حسابداران و سرمایه گذاران در پی بی‌اثر کردن مشکل فوق مدل دیگری از سود را پیش بینی کردند به نام سود تقلیل یافته هر سهم (diluted EPS) مبنای این داده اقتصادی این فرض است که تمامی سهام بالقوه و اوراقی که بالقوه می‌توانند به سهام تبدیل شوند را در یک دوره مورد نظر مانند سهام در نظر بگیریم. و در نهایت مطابق فرمول زیر سود به تمامی سهام و سهام باالقوه تقسیم می‌گردد.

سود عملیات در حال تداوم یا Ongoing EPS

این سود نشانگر سود شرکت به ازای هر سهم بر مبنای عملیات معمول و اصلی شرکت و سود سازی آن عملیات می‌باشد. بنابر این در این روش ما سودهایی که به نظر غیرقابل تکرار و حاصل اتفاقاتی غیر عملیات اصلی شرکت مانند فروش یکی از دارایی های شرکت و یا یکی از بخش های شرکت اصلی هستند را در نظر نمی‌گیریم. هدف این کار پیدا کردن منشا اصلی درآمد هر کسب و کار توان پیش بینی بهتر eps پایدار آن شرکت برای سالیان آتی می‌باشد. زیرا مخصوصا شناسایی سودهای بزرگ ناشی از اتفاقات غیر عملیاتی در شرکت هایی که در کشورهای دارای تورم های بالا هستند( مانند ایران ، ونزوئلا و آرژانتین) به مقدار قابل توجهی ناشی از فروش دارایی ها می‌تواند اتفاق بیافتد.نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟

جریان نقدی سود هر سهم یا Cash EPS

این نوع از سود متشکل از تقسیم جریان نقدی حاصل از عملیات شرکت بر تعداد سهام تقلیل یافته هر شرکت میباشد. هدف از محاسبه سود به این روش نگاهی واقع بینانه تر به داده ها اقتصادی یک شرکت است. در حالت کلی شرکت‌هایی که دارای جریانات نقدی مثبت واقعی هستند، از سلامت مالی بهتری برخوردارند. زیرا این نوع از محاسباتِ سود خیلی کمتر قابلیت فریب با داده های حسابداری و سود های کاغذی و موهوم را دارد. و سلامت مالی شرکت را بهتر به نمایش می‌گذارد.

سود دوازده ماه گذشته به ازای هر سهم یا EPS ttm

در EPS ttm همانطور که انتظار می‌رود کلمهttm مخفف کلمات انگلیسی Trailing Twelve Months به معنای دوازده ماه پشت سرهم می‌باشد. و نوعی از پیش بینی سود گذشته نگر است. این مدل از تعیین سود شرکت ها که چند صباحی در تمام بازار ایران نیز استفاده می‌شد، در واقع سود هر شرکت را بر مبنای سودی که در چهار فصل آخر گزارشگری مالی آن شرکت اعلام شده است، محاسبه میکند. به طور مثال اگر هم اکنون شرکتی در تیر ماه سال جاری مالی خود قرار داشته باشد و آخرین گزارش سود فصلی که اعلام کرده است، مربوط به بهار فصل بهار سال جاری باشد. سود دوازده ماه گذشته نگر این شرکت از مجموع سود گزارش شده فصل بهار سال جاری شرکت به علاوه سه فصل زمستان پاییز و تابستان سال گذشته تشکیل می‌گردد.

سود تقسیمی یا Dps چیست ؟

کلمه DPS یک اصطلاح بورسی از سرواژه کلمات انگلیسی Dividend per shareمی باشد که به معنای سود نقدی یا سود تقسیمی به ازای هر سهم شرکت است. در واقع سود تقسیمی آن مقداری از سود شرکت می‌باشد که سهامداران در مجمع عمومی سالیانه تصویب میکنند تا بین سهامداران عادی شرکت تقسیم گردد به طور معمول سود تقسیمی درصدی از مقداری EPS یک شرکت می باشد. صنایع و شرکت‌های مختلف با توجه به صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند، نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ وضعیت شرکت از منظر جریان وجوه نقد، نیاز به نقدینگی و تامین مالی، برنامه های آتی شرکت و همچنین موارد دیگر مورد نظر هیئت مدیره درصدهای متفاوتی از eps شرکت را تقسیم می‌کنند

نکته تحلیلگر: سودتقسیمی شرکت‌ها می‌تواند در مواردی از مقدار eps شرکت و سود خالص سال مالی نیز بیشتر باشد که نیازمند مصوبه مجمع عمومی برای تقسیم سود از سود انباشته یا دیگر موارد خاص می‌باشد.

زمان بندی پرداخت سود نقدی DPS در ایران چگونه است ؟

در ایران زمانبندی پرداخت سود نقدی شرکت‌ها به سهامداران به شرح زیر می باشد:

پس از پایان سال مالی هر شرکت چهار ماه وقت دارد تا مجمع عمومی عادی سالیانه خود را برگزار کند. به طور مثال شرکت ملی تولید مس ایران با نماد فملی دارای سال مالی منتهی به پایان اسفند می باشد از این رو تا ماه چهارم سال آینده که می شود تیر ماه باید مجمع سالیانه خود را برگزار کند.

هر مقداری از سود که به ازای هر سهم شرکت در روز برگزار مجمع عمومی سالیانه تقسیم شود، طبق زمانبندی اعلامی شرکت در کدال و حداکثر تا ۸ ماه پس از برگزاری مجمع عمومی شرکت می‌بایست به دست سهامداران برسد.

در شرایط معمولی اگر شرکت دارای زیان انباشته یا شرایط خاصی از منظر قانونی نباشد و یا سود شرکت از منابع غیر واقعی و غیر قابل اثبات به وجود نیامده باشد شرکت ملزم می باشد، حداقل ۱۰ درصد سود سالیانه خود را میان سهامداران تقسیم نماید. که این مبلغ را می بایستی طبق زمان‌بندی پیشتر توضیح داده شده به سهامداران پرداخت نماید.

نکته تحلیلگر: نسبت‌های کفایت سرمایه که در بانک ها و بیمه ها اهمیت دارند. و همچنین زیان انباشته که در بعضی از صنایع ایران بسیار رایج است از مهمترین مواردی است که باید مورد توجه سرمایه گذارانی که نگاه به سود تقسیمی دارند قرار گیرد.

روش های دریافت سود نقدی یا DPS از شرکت های سهامی چگونه است ؟

دریافت سود نقدی با توجه به تصمیمات شرکت روش های متفاوتی دارد اما مرسوم ترین روش در بازار سرمایه ایران دریافت از شعب بانک عامل که توسط شرکت معرفی شده است می باشد. برای اینکار سهامدار می‌بایست به شعب بانک عامل همراه با کد سهامداری و کارت ملی خود مراجعه کند.

هرچند باید تاکید نمود که با تدابیر جدید سازمان بورس تعداد خیلی زیادی از شرکتها سود نقدی را با استفاده از مکانیسم های شرکت سپرده گذاری مرکزی و اطلاعاتی که سهامداران در سامانه سجام احراز کردند، به حساب آنها به طور خودکار واریز می نمایند. همه اطلاعات مورد نیاز برای سهامداران برای آگاهی از مبلغ و نحوه دریافت سود سهام در اطلاعیه های کدال برای هر شرکت با عنوان زمانبندی پرداخت سود ۱۲ ماهه در دسترس می باشد.

جمع بندی

بدون شک eps یکی از مهمترین و ابتدایی ترین داده های مالی است که هر سرمایه گذاری باید در مورد شرکت مورد نظر خود بداند. اما همانند دیگر داده های مالی چنانچه به طور منفصل و جدای از دیگر واقعیت های کسب و کار به آن نگاه شود، می‌تواند باعث ایجاد خطا در سرمایه گذاری و ایجاد زیان برای سرمایه گذاران گردد.

سرمایه گذاران باید سعی کنند تا با بررسی جامع داده های اقتصادی و میدانی یک کسب و کار پایداری و واقعی بودن سود اعلامی هر سهم شرکت ها را اعتبار سنجی کنند همچنین لازم است که سرمایه گذاران گرامی توجه داشته باشند صرفا یکEps بالا نمیتواند تضمینی برای یک سودتقسیمی بالا نیز باشد.

از eps هر سهم برای محاسبه نسبت های بسیارمهمی مانند p/e و… استفاده می‌شود. همچنین از سودنقدی یک شرکت می‌توان برای محاسبه جریان نقدی حاصل از آن در طی زمان و روش های ارزشگذاری مبتنی بر این داده استفاده نمود. در مجموع می‌توان گفت محاسبه و آگاهی به eps و dps یک شرکت برای سرمایه گذاران تا حد زیادی واجب است اما به تنهایی برای ارزشگذاری کافی نیست.

صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدامند؟

آزادی مالی، یکی از اهدافی است که سرمایه گذاران به دنبال آن هستند. رسیدن به این آزادی، نیازمند آشنایی با انواع روش‌های سرمایه گذاری است تا بتوانیم از این راه، هم ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنیم و هم قدمی برای رشد آنها برداریم. به قول «رابرت کیوساکی» پس انداز کردن پولی که هر روز در حال از دست دادن ارزش خود است به تنهایی کافی نیست، بلکه این سرمایه گذاری است که شما ثروتمند می‌کند. بورس، یکی از روش‌های سرمایه گذاری به شمار می‌رود. اگر این روش به درستی و با مهارت انجام شود می‌تواند بازدهی مناسبی را برای سرمایه گذار به ارمغان بیاورد. اما شاید همه مردم از مهارت، اطلاعات یا زمان کافی برای این سرمایه گذاری برخوردار نباشند. به همین دلیل آنها باید با استفاده از روش‌های غیرمستقیم سرمایه گذاری از ارزش پول خود محافظت کنند. در این قسمت از خانه سرمایه به موضوع «صندوق سرمایه گذاری» می‌پردازیم.

نسبت p/e به چه معناست؟

یکی از فاکتورهایی که همیشه در بین سرمایه گذاران بورس کاربرد زیادی دارد نسبت p/e است. هر کدام از سرمایه گذاران به نوعی از این نسبت استفاده می کنند. برخی آن را درست و بسیاری نیز به شکل اشتباه مورد استفاده قرار می دهند. برای اینکه بتوانید از این نسبت به درستی استفاده کنید باید با مفهوم و کارکرد آن آشنایی پیدا کنید. به طور خلاصه نسبت p/e خلاصه شده عبارت price تقسیم بر eps است: price / earning per share = P/E

در فارسی اصطلاحا به نسبت p/e نسبت قیمت به درآمد نیز گفته می شود (کلمه price به معنی قیمت و کلمه eps به معنی سود هر سهم است). اگر با مفهوم eps آشنایی ندارید می توانید مقاله تفاوت eps و dps چیست را مطالعه کنید. حال سوال اینجاست که این نسبت چه چیزی به ما می گوید.

مفهوم نسبت p/e

نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر ۱ ریال بازدهی (در این مقاله بازدهی از سهام) که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما ۱ میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه ۲۰% سود به شما پرداخت می کند.

یعنی در ازای ۱ میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه ۲۰۰ هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می کنید (یعنی ۱ میلیون تومان) را به سودی که بدست می آورید (یعنی ۲۰۰ هزار تومان) تقسیم کنید: ۵ = ۲۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰۰,۰۰۰

پس در این مثال p/e سود بانکی برابر با ۵ شده است. اینجا p/e برابر ۵ به این معنی است که شما حاضر شده اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می کنید ۵ ریال پرداخت بکنید. برخی نیز اینگونه تفسیر می کنند که اگر p/e برابر ۵ است به این معنی است که ۵ سال زمان می برد تا سرمایه شما از طریق بازدهی های بدست آمده برگردد.

نسبت p/e در بورس

در بورس نیز مفهوم کلی p/e شبیه به همین مثالی است که گفته شد. مثلا فرض کنید شرکتی در حال حاضر ۲۰۰ تومان قیمت دارد و eps (سودی) که برای سال جاری پیش بینی کرده است برابر با ۵۰ تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می کنیم: ۴ = ۵۰ / ۲۰۰

اینجا نیز p/e برابر ۴ به این معنی است که سرمایه گذاران بورس حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سودی که این شرکت دارد ۴ ریال پرداخت کنند. در شکل زیر آخرین p/e شرکت فولاد مبارکه اصفهان با توجه به سودی که پیش بینی کرده برابر با ۸٫۸۴ است. این عدد از تقسیم قیمت فولاد به eps آن بدست آمده است.

این مفهوم کلی نسبت p/e است. اما این عدد فقط انتظارات سرمایه گذاران از آینده سهم را به ما نشان می دهد. ولی نمی گوید که چرا سرمایه گذاران حاضر هستند برای هر ۱ ریال سود این شرکت ۸٫۸۴ ریال پرداخت کنند. همچنین به ما نمی گوید که این انتظارات سرمایه گذاران درست است یا نه. در اینجا هرچه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا می کند و برعکس. حال باید ابتدا ببینیم که اصلا p/e باعث بالا و پایین شدن قیمت می شود و یا اینکه تغییر قیمت باعث بالا و پایین شدن p/e می شود. به همین دلیل لازم است ابتدا یک آشنایی با کاربرد این نسبت نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ و همچنین انواع آن داشته باشیم.

نسبت p/e چه کاربردی دارد؟

اگر بخواهیم در یک جمله و خیلی ساده بگوییم که p/e چه کاربردی دارد، می توان گفت این نسبت یکی از ابزارهایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می گیرد. تاکید می کنیم این نسبت فقط یکی از ابزارهای ارزش گذاری سهام است، نه تنها ابزار ارزش گذاری. اما چگونه از این نسبت برای ارزش گذاری استفاده می شود؟ یکی دیگر از نام های این نسبت، ضریب سهام است. برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد. به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می شود، سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم بدست می آید: P/E * eps = price

وقتی شما ارزش سهم را با این روش محاسبه می کنید، باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر. اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست. ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد. نکته ای که اینجا وجود دارد این است که تمام این موارد به این بستگی دارد که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کنید. در غیر این صورت ارزشی که برای سهام بدست می آورید اشتباه خواهد بود. نحوه محاسبه نسبت p/e یک بحث مفصل و تخصصی است که از حوصله این مقاله خارج است.
مثال برای ارزش گذاری سهم با استفاده از نسبت p/e

فرض کنید که شما با استفاده از روش های محاسبه p/e، این نسبت را برای شرکتی ۶ محاسبه کرده اید. سود (eps) این شرکت نیز برابر با ۱۰۰ تومان است. با استفاده از روشی که توضیح دادیم. ارزش این شرکت برابر است با: تومان ۶۰۰ = ۱۰۰ * ۶

حال اگر قیمت روز این سهم در بازار ۵۰۰ تومان باشد،یعنی این سهم ارزنده است و جا دارد که تا قیمت ۶۰۰ تومان رشد بکند. پس می توان اقدام به خرید آن کرد. ولی اگر قیمت آن در بازار مثلا ۷۰۰ تومان باشد به این معنی است که این سهم گران است و جا دارد که تا ۶۰۰ تومان افت بکند. پس نباید این سهم را خرید. همانطور که گفته شد تمام این موارد و استراتژی ها مستلزم این است که شما p/e سهم را به درستی محاسبه کرده باشید.
انواع p/e

p/e دنباله دار: این نوع از p/e ساده ترین شکل و همان است که در مثال ابتدای مقاله برای شما توضیح دادیم. نحوه محاسبه آن به این شکل است که قیمت روز سهم بر سود (eps) آن تقسیم می شود و p/e سهم بدست می آید. این نسبت نشان می دهد که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر بکند این نسبت نیز به دنبال آن تغییر خواهد کرد.

p/e برآوردی: به این نوع از p/e، تحلیلی یا پیشتاز هم گفته می شود. این نسبت با استفاده از روش های خاص و با در نظر گرفتن عواملی از قبیل نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. محاسبه می شود. این نسبت همانی است که در ارزش گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت بدست می آید. اگر سود شرکت نیز توسط ما تحلیل شود و خود سود اعلامی شرکت مورد استفاده قرار نگیرد، این کامل ترین نوع ارزش گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.